احمد رأفت(+عکس، ویدئو) قبل از آغاز ۷۲امین جشنواره سینمایی کن که شنبه ۴ خرداد، ۲۵ ماه مه، با گزینش بهترین‌های بخش‌های مختلف به پایان رسید، نام کارگردانان سرشناسی چون ترانس مالیک، پدرو آلمودووار، کن لوج یا کوئینتین تارانتینو برای دریافت نخل طلایی مطرح بود، ولی تنها آنتونیو باندراس توانست جایزه بهترین بازیگر مرد را برای ایفای نقش اول «درد و افتخار» کارگردان اسپانیایی پدرو آلمودووار به دست آورد.
پیش‌پرده فیلم «درد و افتخار»:
البته تا دو روز قبل از پایان جشنواره و اکران «انگل»، فیلمی که اولین نخل طلایی را برای کره جنوبی به ارمغان آورد، «درد و افتخار» پدرو آلمادوار از بالاترین شانس برای دریافت نخل طلایی برخوردار بود.
امیلی بیچام بریتانیایی- آمریکایی نیز به عنوان بهترین زن نقش‌آفرین انتخاب شد. امیلی بیچام نقش اصلی را در فیلم «جو کوچک» کارگردان اتریشی جسیکا هاوسنر بازی کرده است.
پیش‌پرده فیلم «انگل»:
https://youtu.be/JLIIxDQmjyg
مهاجرت و تروریسم در کن
«انگل» بونگ جون هو، کمدی تلخی است که نابرابری‌های اجتماعی و خشونتی که در پشت آنها نهفته است را روی پرده سینما می‌آورد بدون آنکه دیدی تراژیک به آن داشته باشد. این فیلم را می‌توان هجوی بسیار جالب دانست که توانست نظر موافق هیأت داوران به ریاست سینماگر مکزیکی آلخاندورو گونزالس ایناریتو را به دست آورد. در جشنواره کن، هیات داوران یک «جایزه بزرگ» نیز در اختیار دارد که می‌تواند به فیلم دیگری که شایستگی دریافت نخل طلایی را داشته است، اعطا کند. «جایزه بزرگ» ۷۲امین جشنواره سینمایی کن به فیلم «آتلانتیک» به کارگردانی متی دیوپ کارگردان فرانسوی- سنگالی تعلق گرفت. موضوع این فیلم مهاجرت و رابطه آنها با سیاست‌های جنسی است. متی دیوپ پس از دریافت «جایزه بزرگ» هیأت داوران گفت «خوشحالم که اولین کارگردان زن آفریقایی هستم که جایزه‌ای به این اهمیت را دریافت می‌کنم، ولی چقدر دیر به زنان کارگردان قاره سیاه توجه کردند.»
ژان‌پیئر و لوک داردن، دو برادر سینماگری که از بلژیک با فیلم «احمد جوان» به کن آمده بودند، با جایزه بهترین کارگردان، این شهر ساحلی در جنوب فرانسه را ترک کردند. «احمد جوان» داستان جوانی مسلمان در بلژیک است که تحت تاثیر برداشتی افراطی از اسلام تصمیم به قتل معلم خود می‌گیرد. داستان‌هایی چون مهاجرین یا افراطیون اسلامی در سال‌های اخیر در تمامی جشنواره‌های اروپایی شانس بالایی برای دریافت جوایز عالی دارند. جایزه ویژه هیأت داوران نیز به فیلمی در رابطه با نسل دوم مهاجرین که در حاشیه شهرهای بزرگ زندگی می‌کنند تعلق گرفت. «بینوایان» لاج لی کارگردان آفریقایی‌تبار در حومه شهر پاریس، در محلاتی که پلیس هم از ورود به آنها واهمه دارد فیلمبرداری شده است. بسیاری از صحنه ها واقعی هستند و با دوربین‌های کوچک فیلمبرداری شده‌اند.
«توصیه»های هیأت‌های داوری
هیأت‌های داوران دو فیلم را هم «توصیه» کرده‌اند. از فیلم‌های بلند و داستانی بخش رقابتی، توصیه هیأت داوران این بخش «باید بهشت باشد» از ایلیا سلیمان کارگردان فلسطینی اهل ناصریه با تابعیت اسرائیلی است که از چندین سال پیش در فرانسه سکونت دارد. «باید بهشت باشد» داستان یک فلسطینی است که با یک چمدان آواره در جهانی است که هرگز نمی‌تواند برای او وطن شود، اگر چه می‌تواند بهشت باشد. نقش اصلی فیلم را خود ایلیا سلیمان ایفا می‌کند. در این فیلم «یهودی سرگردان» جایش را به «فلسطینی آواره» در جستجوی بهشت موعود می‌دهد. این «توصیه» نیز چون بسیاری دیگر جوایز این جشنواره با نگاهی سیاسی به فیلم‌ها تعلق گرفت. «توصیه» دیگر داوران، فیلم کوتاه «خدای هیولا» از کارگردان آرژانتینی آگوستینا سان‌مارتین است. خدای آگوستینا سان‌مارتین در پاورپوینت به هیولا تبدیل می‌شود.
نخل طلایی فیلم‌های کوتاه به «فاصله ما تا آسمان» کارگردان یونانی، واسیلیس ککالوس،تعلق گرفت. «دوربین طلایی» یکی دیگر از جوایز مهم جشنواره کن است که امسال به گواتمالا رفت. سزار دیاز با «مادران ما» داستان زنانی را روایت می‌کند که با حضور مصمم‌شان در دادگاه نمی‌گذارند نظامیان کودتاچی که فرزندان آنها را «ناپدید» کرده‌اند از چنگال عدالت فرار کنند. داستانی که شاید روزی ما در ایران نیز شاهد آن باشیم. مادران خاوران نیز چون مادران گواتمالایی از گناه مسئولانی که فرزاندان‌شان را در بهترین سال‌های عمرشان از آنها گرفتند، نخواهند گذشت.
فیلمنامه‌های ایرانی
ریاست هیأت داوران بخش «نوعی نگاه» جشنواره با نادین لبکی، کارگردان شناخته شده لبنانی بود. برنده این بخش کریم عینوز کارگردان برزیلی فیلم «زندگی نامرئی یوریدیس گوسمائو» است. در این بخش فیلم‌های «عشق یک برادر» کارگردان کانادایی مونیا چوکیا، «قد درازر» از کارگردان جوان روس کانتیمر بالاگف، و «آزادی» از سینماگر اسپانیایی آلبرت سرا و «ژاندارک» از برونو دومون هم جوایزی دریافت کردند. کیارا ماسترویانی فرزند دو هنرپیشه سرشناس، مارچلو ماسترویانی ایتالیایی و کاترین دونوو فرانسوی هم برای بازی در فیلم «در شبی جادویی» جایزه بهترین هنرپیشه را دریافت کرد.
در حاشیه ۷۲امین جشنواره سینمایی کن، نام‌های برندگان اولین مسابقه فیلمنامه‌نویسی انجمن «دیدگاه»، که محمد حقیقت منتقد و فیلمساز ایرانی در پاریس تاسیس کرده است نیز اعلام شد. داوری این مسابقه بر عهده داریوش مهرجویی، علی عباسی (کارگردان ایرانی- سوئدی که سال گذشته با «مرز» جایزه «نوعی نگاه» کن را به دست آورده بود،، مهناز شکری دانشجوی سینما در فرانسه، و محمد حقیقت بودند. امسال ۹۰ فیلمنامه در این مسابقه رقابت می‌کردند. سه جایزه انجمن «دیدگاه» به «بگو آکشن» از آذر طالقانی، «یک دستور ساده برای پخت کوکی شکلاتی» از سیاوش مقدم، و «خط عابر پیاده» از ارمغان فلاح تعلق گرفت.
با تشکر از آقای رافت برای این گزارش جالب.
دیر زمانی است، شاید نزدیک به دو سال، که نه نخلی، نه زیتونی، نه شیری، نه خرسی، نه پلنگی، نه مارمولکی ، نه خرزهره ایی و نه اصولا یک جانور و یا گیاه طلایی و از همه مهمتر اسکار به هیچ کارگردان ولایت مدار از خلافت شیعه هدیه نشده است. عجیب است. شاید استمرار پیشگان و اپوزیسیون معاشان برون مرزی کم کار شده اند.