با تحریم پتروشیمی خلیج فارس و ۳۹ شرکت پتروشیمی وابسته به آن و عوامل فروش آن در کشورهای خارجی توسط دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خارجه آمریکا (OFAC)، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی این تحریمها را «پوچ بودن ادعای آمریکا برای مذاکره» ارزیابی کرده است.
با گذشت یک روز از اعلام تحریم بزرگترین هولدینگ پتروشیمی ایران، پتروشیمی خلیج فارس و ۳۹ شرکت وابسته به آن، که روز جمعه ۱۷خرداد از سوی ایالات متحده آمریکا صورت گرفت، برخی مقامات جمهوری اسلامی به آن واکنش نشان دادند.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنشی رسمی به این تحریمها آن را نشانه «پوچ بودن ادعای آمریکا برای مذاکره» ارزیابی کرد. عباس موسوی روز شنبه ۱۸ خرداد با محکوم کردن تحریمهای جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی، این اقدام را تروریسم اقتصادی خواند.
موسوی امکان مذاکره با آمریکا از سوی جمهوری اسلامی را رد کرد و خواست آمریکا برای مذاکره را «فریبکارانه، غیرواقعی و صرفا برای جلب توجه افکار عمومی» خواند: «تنها یک هفته صبر نیاز بود تا پوچ بودن ادعای رئیسجمهور آمریکا برای مذاکره با ایران ثابت شود. سیاست فشار حداکثری آمریکا یک سیاست شکست خورده است که بارها توسط رؤسای جمهور پیشین آن کشور امتحان شده بود.»
سخنگوی وزارت خارجه دولت افزوده که این مسیری اشتباه است و دولت آمریکا میتواند مطمئن باشد که به هیچ یک از اهداف تعیین شده برای این سیاست نخواهد رسید.
موسوی همچنین همه کشورها را مسئول دانست تا در برابر نقض آشکار اصول بنیادین حقوق بینالملل واکنش نشان دهند.
از سوی دیگر جعفر ربیعی مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس روز شنبه در گفتگو با صدا و سیمای جمهوری اسلامی با بیان اینکه «با آرامش به مسیر خود ادامه خواهیم داد» گفته است «شرایط اقتصادی در برهه کنونی با جنگ اقتصادی مواجه و تحریمها یکی از ابزارهای طرف مقابل در این جنگ است.»
جعفر ربیعی همچنین گفته که «باید در چنین زمانی با آرامش در مسیر از قبل پیشبینی شده گام برداشت و نباید این فضا را به نفع طرف مقابل هیجانی کرد.»
البته شاید به دلیل همین تجویز جعفر ربیعی مبنی بر «غیرهیجانی عمل کردن» باشد که بر خلاف نمونههای پیشین، اینبار مقامات جمهوری اسلامی از جمله نمایندگان مجلس و مقامات دولتی کمتر نسبت به این موضوع واکنش نشان ندادهاند.
با این وجود برخی مقامات جمهوری اسلامی هم معتقدند این تحریمها قابلیت اجرا ندارد و بیاثر است. بهزاد محمدی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی از جمله این افراد است که گفته «از نظر ما پتروشیمی صنعتی تحریمپذیر نیست و تابآوری بالایی دارد، اما باید خودمان را برای هر اتفاق و شرایطی آماده کنیم.»
مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی افزوده است: «فروش محصولات پتروشیمی در مقابل فروش نفت شرایط متفاوتی دارد و به عنوان نمونه همچون نفت مبادی مشخص صادراتی و نفتکشهای عظیم قابل ردیابی ندارد.»
محمدی تصریح کرده است «پتروشیمی حداقل ۳۵۰ نوع محصول با صدها خریدار به دهها مقصد صادراتی دارد و به همین دلیل انعطافپذیریاش بالاست. به عبارتی صنعت پتروشیمی شرایط مختلفی در حمل زمینی و دریایی دارد و تنوع محصول و مشتری نمیگذارد این صنعت تحریمپذیر باشد.»
فریبرز کریمایی قائممقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی نیز در گفتگو با خبرگزاری تسنیم گفته است که طبق منطق تجارت، همه تولیدکنندگان پتروشیمی در جهان قبل از اینکه تولیداتشان را به تولید برسانند و یا افزایش تولید دهند، به بازارهایشان فکر میکنند و «سالهاست که بخشی از مصرفکنندگان تولیدات پتروشیمی به تولیدات پتروشیمی ایران وابسته هستند، به نظر من، تولیدات پتروشیمی ایران در بازار جهانی به این سادگی قابل جایگزینی نیست.»
کریمایی با بیان اینکه «تغییر بخش تأمین مواد در صنعت پتروشیمی برای یک مصرفکننده همیشگی، یک برنامه بلندمدت میخواهد» گفته است: «محصولات پتروشیمی، محصولاتی با ارزش افزودهاند، یعنی محصولاتی هستند که روی آن کار بسیار شده، فرآیند طی شده، تکنولوژی سوار شده و تبدیل به یک محصول دیگر شدهاند؛ ذخیره معدنی نیستند که بگوییم مواد خام را از معدن دیگری تأمین میکنیم، بلکه هر نوع تغییر باید در یک مسیر فرآیندی گنجانده شود.»
عبدالحسین بیات مدیرعامل اسبق صنایع پتروشیمی هم گفته است: «پتروشیمی ایران تحریمپذیر نیست. مسئولیت تولید و فروش محصولات پتروشیمی در اختیار بخش خصوصی است بنابراین به دلیل چابکی بخش خصوصی میتوان امیدوار بود که محصولات تولید شده به راحتی صادر شود.»
جدا از ادعاهای مدیران سابق و فعلی پتروشیمی و اظهارات عصبی سخنگوی وزارت خارجه، واقعیت اینست است که تحریم هلدینگ خلیج فارس که سهم بیش از ۴۰ درصدی از کل بخش پتروشیمی کشور را دارد بدون شک بر اقتصاد و بازار ایران اثرگذار خواهد بود. برای نمونه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات روز شنبه ۱۸ خرداد با ۹۵ واحد کاهش به رقم ۲۲۶ هزار و ۸۸۸ واحد رسید.
بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات امروز شنبه ۱۸ خرداد ۹۸ با عقبنشینی ۹۵ واحد به رقم ۲۲۶ هزار و ۸۸۸ واحد رسید.
همچنین قیمت ارز که مدتها بود در نوسانی اندک و تقریبا با نرخی ثابت حرکت میکرد افزایشی شد. قیمت هر دلار آمریکا با ۱۵۰ تومان افزایش نسبت به روز پنجشنبه به ۱۳۳۰۰ تومان رسید.
جایگزینى مواد پتروشیمیایى چون نفت خام سخت نیست. اول این که اغلب این صنایعى که مواد پترو شیمیایى استفاده مى کنند، کوچک و فرآیند بیشتر این مواد بچ هستند و پیوسته نیستند. دوم این که بچ هاى مختلف تولید مواد پتروشیمیایى یک کارخانه هم اندکى تغییرات دارند و مصرف کننده همواره در حال تنظیم دستگاه است و سوم این که کیفیت مواد تولیدى پتروشیمى هاى ایران نازل تر از بسیارى از تولید کنندگان از جمله سابیک عربستان است و با قیمت بسیار نازلتر بفروش مى رسد و چهارم این که فرآیند تولید مواد پتروشیمى نیازمند مواد کمکى و تجهیزاتى است که بسیار وابسته به تجارت خارجى است.
دروغگویى بس است.
چگونه است بااین همه تحریمهای پر سر و صدا ولاینقطع ٬ قیمت دلار باافزایش چنددرصدی قیمت اجناس و خدمات در همان قیمت سال گذشته ۱۳ هزارتومان باقی مانده . حالا هارت وپورت دو طرف دعوا جای خود . واقعیتی که جلوی چشمان ما هرروز به وقوع می پیوند را به خودمان چگونه بفهمانیم . شعار سراسری ملی برای جلوگیری از جنگ و سرنگونی رژیم . ( جنگ جنگ جنگ نمی خواهیم … شاه باید برگردد . شاه باید برگردد .) رضاه شاه روحت شاد .