به ابتکار جامعه ایرانیان بعد از ظهر جمعه ۲۱ ژوئن یک گردهمایی فرهنگی و هنری به مناسبت هفته جهانی پناهندگان و مهاجران در غرب لندن برگزار شد.
کاوه کلانتری مدیر جامعه ایرانیان در این زمینه توضیح داد که در گذشتههایی نه چندان دور پروژههای مشترکی در مورد پناهجویان با همکاری پناهندگان بریتانیا و انجمنهای اقلیتهای قومی مختلف در بریتانیا برگزار میشد. در آن زمان شورای پناهجویان بریتانیا در این مورد بسیار فعال بود و بودجه خوبی نیز برای برگزاری برنامههای مخلف برای پناهجویان در اختیار داشت. ولی در سالهای اخیر این شورا بیشتر به صورت یک مرکز پژوهشی در آمده و تلاش دارد در سیاستهای مربوط به پناهندگان در بریتانیا تاثیر بگذارد. میتوان گفت که این سازمان در سالهای اخیر بیشتر نقش روابط عمومی را برای پناهندگان ایفا میکند.
کاوه کلانتری همچنین گفت: ما تن به شرایط موجود ندادیم و میبینید که به این مناسبت برنامهی امروز را تدارک دیدهایم تا ایرانیان پناهنده به پناهنده بودنشان افتخار کنند. او ادامه داد که مهاجرت و پناهجویی همواره بخشی از تاریخ انسان بوده است. مگر نه آن است که نیاکان همه ما مهاجران از آفریقا بودهاند. در این میان پدیدهی جالبی که به چشم میخورد آن است که ایران در عین حال که یکی از مهاجرپذیرترین و پناهندهپذیرترین کشورها در منطقه است و از کشورهای همسایه مانند عراق و افغانستان بسیاری در ایران پناهنده شدهاند ولی از انقلاب اسلامی به بعد گفته میشود که رقمیدر حدود ۶ الی ۷ میلیون ایرانی به دلایل سیاسی و دینی و اقتصادی از ایران خارج شدهاند. او بلافاصله اضافه کرد که گذشته از اینکه کسانی که تحت پیگرد دولت و از روی اجبار کشور خود را ترک کنند، هرکس هم که به واسطه جنگ، ناامنی و ازهمپاشیدگی سیستم اقتصادی کشور خود را ترک کند او هم دارای وضعیت پناهندگی شمرده میشود.
در این برنامه کالج غرب لندن نیز میز خود را داشت. از مسئول این میز خانم لیلا هوشیان پرسیدیم که چگونه این کالج توانسته است در وضعیت نه چندان مناسب کنونی و با وجود اعمال سیاست ریاضت اقتصادی، امکانات و تسهیلات آموزشی خاص خود را برای پناهجویان و مهاجران حفظ کند؟ وی در پاسخ گفت که این کالج از بودجه انجمن دانشجویی و از خیریههای دیگر بودجهی خود را فراهم میکند زیرا یکی از شناختهشدهترین مراکز آموزشی در لندن است که تعداد قابل توجهی دانشجوی پناهنده – و از جمله بسیاری دانشجوی پناهنده ایرانی- دارد. او توضیح داد که ایرانیان یکی از اقلیتهای قومی در اینجا هستند که بعد از ورود به بریتانیا بسیار زود خواهان ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل میشوند.
کالج غرب لندن دارای دورههای مقدماتی مانند «دوره آکسس» ACCESS برای ورود به دانشگاه در بریتانیاست و در چند رشته مانند هنر و طراحی و علوم کامپیوتری نیز دارای دورههای فوق دیپلم است. علاوه بر این، این کالج محل تدریس دورهی انگلیسی به عنوان زبان خارجی است. به گفته خانم لیلا هوشیان اغلب ایرانیها بیشتر علاقه به رشتههای علمی و مهندسی دارند.
نمایشگاهی هم از پروژههای قبلی جامعه ایرانیان لندن و نیر در مورد وضعیت پناهندگی در دنیای امروز در محل برگزاری این برنامه در معرض دید حاضران بود.
قبل از شروع سخنرانیها و برنامههای هنری ناهار مختصری که توسط خود شرکت کنندگان آماده شده بود صرف شد.
قسمت بعدی برنامه ارائه متنی در مورد وضعیت پناهندگی در جهان امروز توسط خانم ناهید ناظمی یکی از کارمندان جامعه ایرانیان بود. او گفت که کنوانسیون سازمان ملل در ژوئیه ١۹۵١در ژنو مصوبهای را گذراند که در ۲١ آوریل ١۹۵۴ هم به مرحله اجرا در آمد. این مصوبه مشخص میکند که پناهنده کیست و چه حقوقی دارد و دولتها و کشورها چگونه با آنها باید برخورد کنند. این مصوبه در ابتدا بیشتر در مورد پناهندگان داخل اروپا بود ولی در ١۹۶٧ سازمان ملل مصوبهی دیگری را گذراند که فراتر از مرزهای جعرافیایی اروپا همهی انسانها کره زمین را در بر میگرفت.
طبق این تعریف کلیهی افرادی که به دلیل نژاد، مذهب، ملیت، گرایش جنسی، تعلق به گروه اجتماعی معین و عقاید سیاسی در کشور متبوع خود دچار پیگرد و آزار و اذیت میشوند پناهنده شمرده میشوند.
از ١۹۵١ تا کنون بسته به وضعیت داخلی کشورها تعداد پناهندگان متغیر بوده است. ولی در سالهای اخیر به دلیل وخامت اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ما شاهد سیر صعودی پناهجویی در مناطق مختلف دنیا بودهایم. اساساً از سال ۲۰١٧ صحبت از بحران پناهندگی در میان است. بیش از ۶٧میلیون انسان از کشورهای خود آواره شدهاند که این رقم بیش از جمعیت کل بریتانیا است. در این میان البته جنگ و جنگ داخلی در سوریه، اوکراین، افغانستان و لیبی نقش بسیاری داشته است. ولی در عین حال، فقر و ریاضت اقتصادی ناشی از سیاستهای اقتصادی که باعث نابودی صنعت و کشاورزی بهخصوص در کشورهای «جهان سوم» شده بسیار تاثیرگذار هستند. توضیح آنکه بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول سیاستهایی را بدون ارتباط ارگانیک با نیازهای واقعی اقتصادی کشورهای ضعیف بر آنها تحمیل میکنند و آنها را زیر بدهیهای سنگین قرار میدهند و به این ترتیب بُنیهی اقتصادی آنها را میشکنند که این خود امواج مهاجرت را دامن میزند.
خانم ناظمیادامه داد که تا سیاستهای تحمیل شده از خارج و تاراج حکومتهای فاسد از داخل ادامه داشته باشد فقر و ذلت مردم افزایش خواهد یافت. و مادام که که مردم از امکانات و نهادهای لازم برای مقابله با این وضعیت محروم باشند وضعیت متاسفانه روز به روز بدتر خواهد شد و موج مهاجرتها و پناهجوییهای تودهای ادامه خواهد یافت.
پس از سخنان خانم ناظمی، آقای سهیل دانشجوی دکترای کینگرکالج لندن، توضیحاتی در مورد پروژهی تحقیقاتی که با همکاری جامعه ایرانیان پیش برده است ارائه داد که در مورد رشد فردی ایرانیان مهاجر است.
او تاکید کرد کسانی که به جامعه ایرانیان لندن مراجعه میکنند فقط بخشی از جامعه ایرانی هستند و نمایانگر کُل آن نیستند. بیشتر آنها پناهجو هستند و در جامعه میزبان هنوز جا نیفتادهاند. آنها هر کدام بر اساس سن و سال و موقعیت خود نیازهای مختلفی دارند از جمله اینکه جوانان بیشتر در پی کار هستند و در صددند که مدارک تحصیلاتیشان مورد ارزشیابی قرار گیرد تا در کاریابی به آنها کمک کند.
آقای سهیل ادامه داد که بیشتر تحقیقاتی که در گذشته در مورد جامعه ایرانی بریتانیا انجام شده، جامعه را یکدست فرض کرده و لایهبندیهای آن را در نظر نگرفته و این باعث ارائه تصویری غیرواقعی از جامعه ایرانی میشود.
یکی از مهمترین یافتههای این پژوهش آن است که ندانستن زبان انگلیسی اساسیترین مشکل و مانع در برابر رشد فردی ایرانیان، چه جوان و چه مسن، در جامعه میزبان است. این تحقیق پیشنهاد میکند که شرایط و برنامههایی ترتیب داده شود که ایرانیان مهاجر و پناهنده بیشتر در معرض معاشرت با اقوام دیگر قرار گیرند و از طریق زبان انگلیسی با آنها ارتباط برقرار کنند و یا میتوان برنامههایی نظیر کتابخوانی به انگلیسی البته در سطح زبانآموزان ترتیب داد.
از دیگر یافتههای این پژوهش آن است که بیشتر روحیه منفی در میان ایرانیان مهاجر و پناهنده حاکم است و همبستگی و کمک متقابل در میان آنها کمتر دیده میشود. به قول خودمان هر کس در فکر بیرون کشیدن گلیم خودش از آب است و درواقع در میان ایرانیان ما شاهد یک جامعه مهاجر اتمیزه و از هم گسسته هستیم.
پس از پایان سخنرانیها، گروه موسیقی اهورا به سرپرستی بهزاد علیپور به اجرای برنامه هنری پرداخت و گردهمایی در ساعت چهار بعد از ظهر به پایان رسید.