منابع داخلی نوشتند «اراذل و اوباش» پیادهروهای شهر تهران را موزاییکی ۵ هزار تومان به دستفروشان اجاره میدهند! بر اساس آمار رسمی، ۵ هزار دستفروش در تهران شناسایی شدهاند که بیش از ۳۰ درصد آنها تحصیلات لیسانس تا دکترا دارند!
روزنامه ایران در گزارشی، پنجشنبه ۲۰ تیرماه، درباره پدیده اجاره پیادهروهای تهران نوشته که «اراذل و اوباش» خیابانی معابر عمومی پایتخت را با مقیاس موزاییک به دستفروشان اجاره میدهند و دستفروشان بدون پرداخت وجه به این مالکهای غیرقانونی، نمیتوانند اقدام به دستفروشی کنند!
این موضوع حداقل از ۴ سال پیش در تهران به راه افتاده که دستفروشان علاوه بر مخاطراتی که مأموران شهرداری برایشان ایجاد میکنند، با عدهای باجگیر و قلدر نیز طرف هستند که با اعمال زور و فشار، از آنان پول میگرفتند تا اجازه دهند در خیابان دستفروشی کنند! این در حالیست که بر اساس آمار رسمی، ۵ هزار دستفروش در تهران شناسایی شدهاند که بیش از ۳۰ درصد آنها تحصیلات لیسانس تا دکترا دارند!
بر مبنای این گزارش، مبلغ اجرای هر موزاییک پیادهرو در تهران بسته به درآمدزایی آن متفاوت است. مثلا مناطقی که به اصطلاح «پاخور» خوبی ندارند، هر موزاییک ۵ هزار تومان اجاره داده میشود و هر دستفروش حداقل ۴ موزاییک برای کار کردن نیاز دارد که مجموع اجاره روزانهاش رقم ۲۰۰ هزار تومان میشود.
«اراذل و اوباش» شهر طبق آنچه دستفروشان به روزنامه ایران گفتهاند، مالک معابر تهران هستند و از دستفروشها روزانه ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان موزاییکی دریافت میکنند. ماجرای باورنکردنی درآمدزایی از موزاییکهای شهر، تا حدی پیش رفته که این اوباش، خدماتی چون درگیری با مأموران سدمعبر را هم به دستفروشان میدهند و با قمه و چاقو مأموران شهرداری را که قصد برهم زدن بساط دستفروشان را دارند، هدف قرار میدهند و یا با داد و بیداد کردن دستفروش را از آمدن مامورین شهرداری و انتظامی آگاه میکنند!
بر مبنای این گزارش، این باندها و شبکهها در ازای پولی که میگیرند امنیت بساطها را هم تضمین میکنند اما اینکه چطور چنین باندهای در سطح شهر تهران و زیر بینی نیروی انتظامی و شهرداری فعالیت میکنند، سوالبرانگیز است چرا که شهرداری تهران عمدتا برای مقابله با مخاطرات شهری همواره از همین «اراذل و اوباش» و خلافکارهای شهر سود برده و برای سرکوب مردم معترض هم از آنها استفاده میکند.
به هر روی، این موزاییکها پیش از عید نوروز و تعطیلات قیمت بالاتری دارند و برای اجارهشان باید ماهانه حداقل یک میلیون تومان پرداخت شود. ماجرای عجیب و غریب این است که مغازهداران برای فروش اجناس خود، دستفروش استخدام میکنند و اجناس خود را در اختیار دستفروش با قیمت اصلی قرار میدهند و خود قیمت بالاتری را روی اجناس مغازه میگذارند تا مشتری با دیدن تفاوت قیمت، جنس را از دستفروش بخرد و خیال کند که به قیمت مناسبی هم خرید کرده!
پدیده اجاره پیادهرو در تهران حتی بازنشستگی هم دارد! به این روش که دستفروش قدیمی که جای بساطکردنش در شهر مشخص بوده، محل بساط را به دیگری اجاره میدهد و خودش بازنشسته میشود!
محمدصادق زمانی، مدیر روابط عمومی شرکت شهربان و حریمبان شهرداری تهران درباره این نرخها گفته است: «نرخ اجاره معابر جلوی مغازهها با نرخهایی که از سوی اراذل و اوباش تعیین میشود، تقریباً مشابه است. هر موزاییک جلوی یک مغازه در نقطهای پرتردد مثل خیابان ولیعصر، روزانه ۵۰ هزار تومان تعیین شده است. معابر جلوی مغازه، حداقل به دو دستفروش اجاره داده میشود. دستفروشها باید قبل از پهن کردن بساط، اجاره روزانه خود را بپردازند. این مبلغ حتی در شرایطی که جنسی فروخته نشود هم باید پرداخت شود.»
البته دستفروشان همواره با برخورد خشونتآمیز مأموران سدمعبر شهرداری مواجه هستند و باید مبالغی هم به عنوان رشوه به این مأموران بپردازند. حتی به تازگی کمپین «من یک دستفروش هستم» علیه خشونت در مورد دستفروشان تشکیل شده ولی مأموران شهرداری تهران به بهانه غیرقانونی بودن فروش جنس در خیابان، دستفروشان را کتک میزنند و اموالشان را ضبط میکنند.
در عین حال، شهرداری نیز کمپین «نه به سد معبر» را راهاندازی کرده که تبلیغ میکند این نهاد دولتی با سدمعبر مبارزه میکند و نه با دستفروش!
محمدصادق زمانی میگوید: «ما در این مدت یکسری نقاط را شناسایی کرده و با متخلفان برخورد کردهایم. هماکنون اما این مردم هستند که تقاضا دارند مأموران شهرداری با سد معبرها برخورد کنند. متأسفانه برخی افراد بهصورت هدفمند از شبکههای دستفروشی دفاع میکنند، این افراد اغلب کاسبانی هستند که از شبکهسازی درآمدهای کلان کسب میکنند.»
بر اساس این گزارش، حدود ۴۰ درصد از دستفروشان به طرح ساماندهی دستفروشان تهران و استقرار در محلهای تعیین شده توسط شهرداری رضایت دادهاند ولی ۶۰ درصد دستفروشان به دلیل کمتردد بودن و نداشتن مشتری به این مناطق نمیروند. در بحران اقتصادی کنونی، برای بسیاری از شهروندان دستفروشی تنها گزینه موجود برای کسب درآمد است که سرمای زمستان و گرمای تابستان هم نمیشناسد.