مرکز پژوهش‌های مجلس ادعای دولت درباره افزایش اشتغال را رد کرد 

در شرایطی که دولت مدعی بهبود وضعیت اشتغال در ایران طی ماه‌های گذشته بود، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی مفصل این ادعا را رد کرده است.

مرکز آمار ایران به تازگی گزارشی درباره اشتغال و بیکاری ارائه داده و مدعی شده است که نرخ بیکاری در سه ماهه بهار سال جاری کاهش ۱.۳ درصدی داشته و نرخ بیکاری به ۱۰.۸ درصد رسیده است.

اکنون مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی درباره وضعیت بیکاری و اشتغال در ایران بررسی‌هایی انجام داده و نتیجه آن را در قالب یک گزارش با عنوان «تحلیل شاخصهای بازار کار در فصل بهار ۱۳۹۸» منتشر کرده است.

بر اساس این گزارش جمعیت فعال کشور در سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷، هر سالبه طور متوسط ۹۸۵ هزار نفر افزایش داشته است که تقریباً ۵۳ درصد از آن مرد و مابقی زن بوده‌اند. اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل، جمعیت فعال۴۳ هزار نفر کاهش داشته است.

در ادامه آمده است که این کاهش عمدتاً به دلیل کاهش در جمعیت فعال زنان (حدود ۱۷۰ هزار نفر) رخ داده است و جمعیت فعال مردان در این فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۲۷ هزار نفر افزایش یافته است. البته همین افزایش جمعیت فعال مردان نسبت به متوسط این رقم در سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ (۵۲۰ هزار نفر افزایش در سال) به یک پنجم خود رسیده است.

این گزارش می‌افزاید «به نظر می‌رسد کاهش جدی در جمعیت فعال بیشتر به دلیل دلسردی افراد از یافتن کار رخ داده و این رویه در کاهش جمعیت فعال زنان بسیار مشهود است و حدود ۸۱ درصد از کاهش جمعیت فعال زنان از ناحیه کاهش جمعیت بیکار زنان است.»

از سوی دیگر بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان از کاهش نرخ مشارکت دارد. بر اساس این گزارش نرخ مشارکت در بهار ۱۳۹۸، ۶.۴۰ درصد بوده است که نسبت به بهار ۱۳۹۷ با کاهش ۵ درصدی روبرو شده است و نرخ مشارکت زنان طی این دوره ۷ درصد کاهش داشته و به ۱.۱۶ درصد و نرخ مشارکت مردان در حدود ۳ درصد کاهش را تجربه کرده و به ۶۵ درصد رسیده است.

در مقابل اما این گزارش نشان از افزایش جمعیت غیرفعال در کشور دارد. در فصل بهار ۱۳۹۸، جمعیت غیرفعال ۸۴۰ هزار نفر نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش داشته است. این در حالی است که به طور متوسط طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷، جمعیت غیرفعال هر سال ۲۷۵ هزار نفر کاهش را نشان می‌دهد و در بهار ۱۳۹۷ نیز این رقم، ۴۹ هزار نفر کاهش داشته است. از ۸۴۰ هزار نفر افزایش جمعیت غیرفعال در فصل بهار سال ۱۳۹۸، ۳۰ درصد مربوط به جمعیت غیرفعال مردان و در حدود ۷۰ درصد آن مربوط به جمعیت غیرفعال زنان است.

همچنین جمعیت شاغل کشور نیز تغییراتی داشته است بطوری که طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ بطور متوسط سالیانه ۷۲۳ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده که ۳۶۷ هزار نفر آن مرد و ۳۵۶ هزار نفر آن زن بوده‌اند، اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷، ۳۲۱ هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده که در این میان ۳۵۴ هزار نفر آن مردان بوده‌اند و جمعیت شاغلان زن، ۳۲ هزار نفر کاهش داشته است.

طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ به طور متوسط سالیانه ۲۶۲ هزار نفر به جمعیت بیکار اضافه شده است که در این میان ۱۵۳ هزار نفر آن مرد و ۱۰۲ هزار نفر آن زنان بوده‌اند، اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷، جمعیت بیکار ۳۶۵ هزار نفر کاهش داشته است و جمعیت بیکار مردان ۲۲۷ هزار نفر و جمعیت بیکار زنان ۱۳۸ هزار نفر کاهش داشته است.

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تأکید کرده است که کاهش جمعیت بیکار به همراه کاهش نرخ مشارکت و جمعیت فعال و افزایش قابل توجه جمعیت غیرفعال در مردان و زنان، نشان می دهد که به دلیل نامساعد بودن وضعیت بازار، افراد بیکار از جستجوی کار دلسرد شده و از بازار کار خارج شدهاند و در این بین سهم عظیم زنان با توجه به ترکیب ۵۰ درصدی جمعیت زنان از جمعیت در سن کار، قابل تأمل و توجه است.

در این گزارش پس از بررسی آمارهای مرکز آمار ایران که بر اساس داده‌های دولت استخراج می‌شود، آمده است که مشابه در سه سال اخیر کاهش داشته است اما با توجه به سایر شاخص‌های بازار کار، بایستی توجه داشت کاهش نرخ بیکاری نه به دلیل افزایش اشتغال قابل توجه بلکه به دلیل خارج شدن افراد از بازار کار و افزایش قابل توجه جمعیت غیرفعال رخ داده است.

نتایج برآوردهای مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد در صورتی که این افراد از بازار کار خارج نمی‌شدند نرخ بیکاری کل کشور به ۹.۱۳ درصد می‌رسید که نسبت به نرخ اعلام شده ۱.۳ درصد بیشتر است.