با برجام، بی‎‏برجام؛ طرف حساب علی خامنه‎ای آمریکاست

(+ویدئو) «برداشتن تحریم یعنی دلبسته به دشمن شدن که تاثیری ندارد، چون اروپا نمی‌تواند و آمریکا اراده‌ای برای برداشتن تحریم ندارد، بنابراین باید سیاست حذف تاثیر تحریم‌ها را دنبال کنیم.» این مواضع فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک روز پس از دیدار محمدجواد ظریف و امانوئل ماکرون در پاریس است که کوتاه و با تأخیر و بدون عکس ظاهرا برگزار شد.

حسین سلامی، دوم شهریور، در جمع گروهی از اساتید بسیجی حوزه‎های علمیه در سخنانی ماورایی «امروز قلب‌های ما به نصرت الهی مطمئن است» و ادعا کرده از «برکت وحی» و «تاثیر ولایت و جاذبه امامت» است که دشمن در ۴۰ سال گذشته پیوسته شکست خورده است.

او در ادامه تاکید کرده، «فقط باید به خدا تکیه کنیم، زیرا دشمن هرگز در مذاکره به خواسته‌های ما تن نمی‌دهد».

سلامی در بخش دیگری گفت، «وقتی از منطق مقاومت به مذاکره روی آورید نشانه ضعف است و وقتی دشمن ما را در موضع ضعف ببینید فشار‌ها را بیشتر می‌کند، پس نسخه مذاکره و سازش اصلأ راه‌حل مشکلات ما نیست و هیچ مسئله‌ای از ما را حل نمی‌کند.»

فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همچنین عنوان کرده «تا پیروزی فاصله‌ای نداریم و من قسم می‌خورم ما راه کوتاهی تا صبح بیشتر نداریم و این آخرین فراز نبرد ما است.»

روزنامه جوان نزدیک به سپاه پاسداران در گزارشی نوشته یکی از پیشنهادات فرانسه به ظریف برداشتن محدودیت‌های صادرات نفتی در ازای نشستن جمهوری اسلامی پای میز مذاکره با واشنگتن است. البته این پیشنهادیست که نه به ظریف بلکه به ترامپ شده و وی آن را رد کرده است.

https://kayhan.london/1398/06/01/%d8%af%db%8c%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d8%a8%d8%a7-%d8%aa%d8%a3%d8%ae%db%8c%d8%b1-%d8%b8%d8%b1%db%8c%d9%81-%d9%88-%d9%85%d8%a7%da%a9%d8%b1%d9%88%d9%86-%d8%af%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d8%b1%d9%87-%d9%be%db%8c%d8%b4

در عین حال به نظر می‎‏رسد در ملاقات ماکرون و ظریف موضوعی که برای رژیم ایران راه نجات باشد مطرح نشده و بسته‎‌ای که فرانسه پیش پای ظریف گذاشته مورد قبول قرار نگرفته است. چنانکه حتی حشمت‌الله فلاحت‎پیشه عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی و از نمایندگان موافق مذاکره با آمریکا واکنش مثبتی نشان نداده و تاکید کرده فقط درباره‌ی اجرای برجام مذاکره می‎شود و نه اصل آن.

پیشنهادهای مکرون به ظریف تنها در مورد اجرای برجام قابل مذاکره است نه اصل برجام.

— حشمت الله فلاحت پیشه (@drfalahatpishe) August 23, 2019

علاء‌الدین بروجردی از دیگر اعضای کمیسیون امنیت ملی نیز می‎گوید، اروپا باید بدون پیش‌شرط تعهدات برجام را اجرایی کند و عزت الله یوسفیان ملا از نمایندگان عضو «فراکسیون ولایی» تهدید کرده «گام سوم کاهش تعهدات برجام با شدت بیشتری برداشته خواهد شد» اما جزئیاتی در مورد این گام و شدت آن مطرح نکرده است.

جمهوری اسلامی ایران هنوز راهی برای خروج از بن‎بست پیدا نکرده و در حالی که شعار مقاومت می‌دهد، از پایان صبر مردم نیز نگران است. حسین موسویان عضو ارشد تیم اسبق هسته‌ای جمهوری اسلامی و سفیر سابق جمهوری اسلامی در آلمان در زمان «ترور میکونوس» در مصاحبه با روزنامه همشهری گفته «باید در دوره احمدی نژاد بمب اتمی می‌ساختیم!»

او البته از برجام حمایت کرده و گفته اگر برجام نمی‌نبود، «با اتحاد آمریکا، اسرائیل، عربستان و امارات و با پشتوانه شش قطعنامه شورای امنیت و تحریم‌های اجماعی بین‌المللی تغییر رژیم و تجزیه ایران راحت‌تر می‎شد.» او که تا سه چهار ماه پیش حامی مذاکره با آمریکا بود و بدون در نظر گرفتن جایگاه خود و وضعیت نظام برای ترامپ نسخه می‎‌پیچید اکنون می‎گوید مذاکره در چنین شرایطی یعنی تسلیم!

در حالی که موسویان همچنان از برجام حمایت می‎کند اما علی شمخانی دبیر شورای‎ عالی امنیت ملی که خود در رسیدن به توافق اتمی سهم بزرگی داشت می‎گوید نباید برجام را امضا می‎کردیم! این در حالیست که دیگر سران ارشد نظام بارها تاکید کرده‌اند که رسیدن  به توافق اتمی تصمیم علی خامنه‎ای بوده و اساسا به همین دلیل نیز دولت روحانی و تیم ظریف را روی کار آوردند. یکی از این افراد علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی است که در مهر ۱۳۹۶ گفت «برجام پرونده من نیست، پرونده رهبری است!»

حتی نزدیکترین و صاحب نفوذترین مقامات عالی نظام هم معترف‎اند که مسئول این توافق کسی نیست جز علی خامنه‎ای. علی‎اکبر ولایتی مشاور عالی خامنه‎ای در امور بین‎الملل در سال ۹۵ در یک برنامه تلویزیونی برای توجیه برجام و معرفی پشتوانه‌ی اصلی آن، می‎گوید، مذاکره تصمیم نظام بود نه فرد و اگر مذاکره نمی‌شد، گزینه دیگر جنگ بود.

در این میان، علی مطهری می‎گوید موضع شمخانی درباره‌ی برجام با موضع نظام فاصله دارد، اما مسئله اینجاست که بخشی از نظام یعنی ولایتمداران، فرماندهان سپاه و حزب‎اللهی‌ها که در مجلس و نهادهای حکومتی پست و مقام دارند با برجام مخالف‎اند.

۲۲ امرداد ۱۳۹۷، علی خامنه‎ای در یک سخنرانی گفت «مذاکرات برجام اشتباه بود. در موضوع مذاکرات بنده اشتباه کردم و به اصرار آقایان اجازه تجربه را دادم که البته از خطوط قرمز معین‌شده هم عبور کردند.»

اکنون درون نظام در مورد برجام دودستگی به اوج خود رسیده و چه بسا خطرهایی که ماهیت نظام را تهدید می‎کند با این اختلاف نظر تشدید شود. گروه اول امثال لاریجانی، موسویان، ولایتی و روحانی هستند که می‎گویند برجام از تغییر رژیم، تجزیه ایران و جنگ جلوگیری کرده و تایید می‎کنند تصمیم آن با خامنه‎ای بود و گروه دوم امثال شمخانی، محسنی اژه‎ای، فرماندهان سپاه، هستند که مخالف آن بوده‌اند.

مسبب اصلی امضای برجام و بد یا خوب بودن مذاکرات اتمی اما شخص علی خامنه‎ای است چرا که تصمیم به این مهمی بدون اجازه‌ی او امکان نداشت. درواقع این دودستگی که به سرعت ‌در حال سرایت به بخش‎های دیگر نظام است، پیامد تصمیمات رهبر جمهوری اسلامی است. اکنون رژیم در دام برجام گیر افتاده و نه راه پس دارد و نه راه پیش: خروج از برجام بحران را تشدید و حلقه را به دور گردن نظام تنگتر می‎کند؛ ماندن در آن نیز با توجه به تحریم‎های آمریکا نه تنها هیچ امتیازی ندارد بلکه دست و پای آن را برای اجرای برخی تصمیمات بسته است. سرنوشت رژیم از همه نظر به برجام گره خورده: چه در آن بماند و چه نماند!

اینهمه در حالیست که شروط اروپا نیز برای حفظ برجام سنگین است: توقف موشک‎پرانی، توقف حمایت از شبه‎نظامیان و پایان دادن به تهدید تمامیت اسرائیل اما شروط آمریکایی‎ها برای آغاز مذاکره با جمهوری اسلامی فوق‎العاده سخت‎تر است. ضمن اینکه حتی اگر جمهوری اسلامی شروط اروپا را بپذیرد تازه دست فرانسه باز خواهد بود تا شرایط مذاکرات مستقیم  تهران و واشنگتن را فراهم کند. همانطور که روزنامه جوان نوشته یکی از پیشنهادات فرانسه برداشتن محدودیت‌های صادرات نفتی در ازای نشستن جمهوری اسلامی پای میز مذاکره با واشنگتن است. پیشنهادی که در حال حاضر از سوی آمریکا رد شده است. به این ترتیب ماکرون نیز نمی‌تواند از سوی آمریکا پیشنهاد یا قولی بدهد که تصمیم‌اش با ایالات متحده است! در نتیجه علی خامنه‎ای به عنوان مسئول این وضعیت به هر سو که روی بگرداند با ترامپ و پمپئو و بولتون طرف است!