آغاز فعالیت کارزار «طرح حقیقت در مورد ستم به بهائیان» در بنیاد برومند

مرتضی اسماعیل‌پور (+ویدئو) چهارم شهریور ۱۳۹۸ بنیاد عبدالرحمن برومند در یادداشتی مفصل درباره «طرح حقیقت در مورد ستم به بهائیان» با برشمردن دلایل این طرح اعلام کرد «روا نیست که زندگی‌نامه قربانیان در سکوت زمانه مدفون شود و روایت مقامات دولتی، که اکثراً نادرست و توهین‌آمیز است، تنها روایت از وقایع برای قضاوت تاریخ بر جای بماند.»

طرح حقیقت در مورد ستم به بهائیان، در دلِ پروژه «یادبود امید» بنیاد برومند آغاز به فعالیت کرده است. این طرح در آستانه نشست سالانه «انجمن دوستداران فرهنگ ایرانی»‌ منتشر شده که با سخنرانان شناخته شده غیربهایی و بهایی و حضور دو هزار شهروند بهایی ساکن خارج از کشور در شهر شیکاگو آمریکا برگزار می‌شود.

به باور بنیاد برومند طرح «یادبود امید» با هدف «مقابله با نقض حقوق شهروندان» راه‌اندازی شده و در تعریف آن آمده است که «قاتلان حاکم می‌کوشند تا رقیب را حذف کنند، اگرچه قربانی را نمی‌توان دوباره زندگی بخشید، می‌توان اما او را به دیار یادها بازگرداند. قاتلان با نقض حقوق قربانی، عامدانه در پی هتک حرمت و حیثیت انسانی او هستند. برای ناکام گذاشتن آنان از رسیدن به این هدف می‌توان با برشمردن نمادین این حقوق نقض‌شده حیثیت انسانی فرد را پس از مرگ به او بازگرداند. در بستر این اندیشه‌ها بود که طرح ایجاد یادبودی مجازی در ذهن ما جوانه زد. طرح این یادبود را امید نامیدیم. هدف نهایی این طرح مستند کردن هر یک از موارد اعدام قضایی یا فراقضایی است که مسئولیت آن به عهدۀ جمهوری اسلامی ایران است. با تکیه بر اسناد و مدارک و شهادت گواهان و تحقیقات دیگر».

در پروژه تحقیقاتی «یادبود امید» تاکنون سرگذشت نزدیک به ۲۵ هزار قربانی ثبت شده است که این قربانیان «مسیحی، یهودی، مسلمان شیعه و سنی، منکر خدا، بهائی، صوفی، فارس، بلوچ، عرب، کرد، ترک، آرژانتینی و افغانستانی … هستند. آنها زن و مرد، کوچک و بزرگ، غنی و فقیر… هستند و همگی با حضورشان در امید، نه تنها وجدان سرکوبگران که وجدان مردم ایران و جامعه بشری را به چالش می‌طلبند.»

رویا برومند از مدیران این بنیاد در پاسخ به این پرسش که چرا طرح حقیقت در مورد ستم به بهائیان راه‌اندازی شده است، گفت:« بنیاد عبدالرحمن برومند اولین نهاد حقوق بشری غیربهایی است که به طرح حقیقت درباره ستم سیستماتیکی که به جامعه بهایی وارد می‌شود پرداخته است و «کارزار طرح حقیقت در مورد ستم به بهاییان» اولین اقدام بنیاد برومند در مورد این اقلیت مذهبی نیست. اما باور ما این است که به دلیل فشار همه‌جانبه حکومت به این گروه، پرداختن به نقض تمام حقوق اولیه و اساسی ‌بهاییان باید به صورت خاص و ویژه مورد توجه شهروندان غیربهایی قرار گیرد. گرچه در طول سال‌های گذشته اطلاع‌رسانی درباره بهاییانی که حق حیات‌شان توسط حکومت ایران نقض شده و مفقود، کشته یا اعدام شده‌اند افزایش پیدا کرده است، اما همچنان ثبت تمام حقیقت درباره تمام قربانیان خشونت سیستماتیک علیه این گروه بدون همراهی گسترده و فعالانه شهروندان، خانواده قربانیان و جامعه مدنی عملی نیست.»

رویا برومند در ا دامه افزود: «کارزار اخیر در جهت افزایش آگاهی جامعه مدنی، بالا بردن حساسیت جمعی نسبت به نقض حقوق انسانی جامعه بهایی و ترغیب خانواده‌ها به اطلاع‌رسانی و بیان روایت عزیزان‌شان برای ثبت در یادبود امید، به عنوان یکی از طرح‌های پروژه بزرگ حقیقت‌گویی بنیاد برومند راه اندازی شده است.»

از خانم برومند جویا شدم که چرا همچنان بخشی از خانواده قربانیان، نگران از اطلاع‌رسانی درخصوص عزیزان خود هستند؟ وی پاسخ داد: «سکوت خانواده قربانیان بهایی را می‌توان در کنار سکوت تمام قربانیان نقض حقوق‌بشر در ایران قرار داد. به دلیل اعمال فشار و تهدید، خانواده اغلب قربانیان اطلاع‌رسانی را به اشتباه، غیرسازنده، نگران‌کننده و خطرناک می‌دانند. اما این موضوع در مورد جامعه اقلیت بهایی جنبه دیگری هم دارد. آنها هنوز مدافعان و همراهان کافی در داخل ایران ندارند. بنیاد عبدالرحمن برومند گرچه اطلاع‌رسانی را نه تنها برای مقابله با فراموشی، بلکه برای جلوگیری از تشدید فشار بر جامعه تحت ستم لازم می‌داند، با این‌حال تعداد بهاییان در خارج از ایران برای ثبت حقیقت ستم بر جامعه بهایی به اندازه کافی زیاد هست که نیازی به اعمال فشار بیشتر به خانواده‌های داخل ایران نباشد.»

بنیاد برومند در سال ۲۰۰۲ فعالیت خود را در واشنگتن آغاز کرد و پس از یک دهه توانست به صورت حرفه‌ای درخصوص اطلاع‌رسانی در مورد «قربانیان» بپردازد. همانطور که اشاره شد، این بنیاد اولین نهاد ایرانی حقوق ‌بشری غیربهایی است که از بدو تشکیل، مستند کردن مظالم رفته به بهائیان ایران را در صدر فعالیت‌های خود قرار داد و با ایجاد تماس با نهادهای بهائی تدوین سرگذشت جانباختگان آنها را برای ثبت در «یادبود امید» آغاز کرد.

این سازمان حقوق‌بشری معتقد است «بیان حقیقت نخستین گام به سوی عدالت است» از این رو در این طرح از بازماندگان یک قربانی تقاضا کرده‌اند، به کارزار حقیقت‌گویی امید بپیوندند و در تدوین سرگذشت قربانیان سهیم باشند. همچنین در یادداشتی که در وبسایت بنیاد برومند منتشر شده، اعضای این کارزار اعلام کرده‌اند که «اگر ظلم و ستم دولتی عزیزی را از شما گرفته است، ما را از حکایت خود و تأثیر این فاجعه بر زندگی‌تان آگاه کنید. بنیاد عبدالرحمن برومند به‌شدت بر ضد مجازات اعدام فعال است و تأثیر این مجازات بر زندگی خانوادۀ قربانیان را پیگیری می‌کند. ملّت ایران باید ظلمی را که بر بهائیان رفته است تصدیق کند. ما را در آگاه‌سازی ایرانیان در مورد تراژدی هموطنان بهائی‌شان یاری دهید.»

همزمان با اعلام فعالیت این کارزار در شبکه‌های اجتماعی، مطالبی درمورد سرگذشت قربانیان و یادداشت‌هایی از موارد نقض حقوق‌شهروندی بهائیان با هشتگ‌های مختلف منتشر شده است که برخی از شهروندان بهایی نیز موارد آزار و اذیت علیه خود و خانواده‌هایشان را بیان کرده‌اند.

پس از انقلاب ۵۷ و آغاز سرکوب و کشتار دگراندیشان در ایران، بیش از ۲۲۵ شهروند بهایی صرفا به دلیل باور مذهبی توسط جمهوری‌اسلامی و دستگاه کشتار انقلاب، ترور و یا اعدام شدند. همچنین بنا بر اسناد حقوق‌بشری تعدادی از بهائیان نیز طی سال‌های اخیر به قتل رسیده‌اند که قاتلین این افراد، دلیل اقدام خود را باور مذهبی قربانیان عنوان کرده‌اند.

به گفته خانواده یکی از جانباختگان بهایی به کیهان‌لندن، دلیل عدم ثبت کامل اطلاعات کشته شدگان بهایی، جوّ امنیتی و فشار نهادهای اطلاعاتی بر خانواده آنهاست و به همین دلیل بسیاری از آزار و اذیت‌ها همچنان به صورت یک راز در دل بسیاری از بهائیان نهفته مانده است.

بهایی‌ستیزی و کشتار دگراندیشان عقیدتی و سیاسی از بدو پیدایش این آیین وجود داشته است اما در جمهوری‌اسلامی آنها بطور سیستماتیک سرکوب می‌شوند و مقامات مربوطه نیز با برچسب‌های سیاسی مانند جاسوسی بر جنایات سازمانیافته‌ی خود سرپوش می‌گذارند.