اولین نمونه راه‌های ساخته شده با زباله‌های پلاستیکی با مشارکت چند شرکت هلندی در دو شهر این کشور در معرض آزمایش قرار گرفته است.
پیشتر، هند و بریتانیا هم در این زمینه تجربه‌هایی آزموده‌اند. مبتکران این پروژه‌ها امیدوارند که با توجه به افزایش شتابناک حجم زباله‌های پلاستیکی زیانبار در سراسر جهان، این ابتکار بتواند به حفظ محیط زیست کمک کند، اما کارشناسان دیگری هم هستند که به این نظریه با تردید می‌نگرند. آنها بیم دارند که راه‌های پلاستیکی به مرور زمان سبب پخش ذرات پلاستیک در طبیعت شود. برای اینکه بدانیم حق با کدام گروه است، باید سال‌ها منتظر نتایج عملی آزمایش‌ها بمانیم.
روزنامه دیتسایت آلمان در مورد راهسازی با استفاده از زباله‌های پلاستیکی در گزارشی نوشته است:
جمع کردن پلاستیک‌ها و کاربست آنها در راهسازی، ایده شرکت‌های متعددی است که می‌خواهند سهمی در حل مشکل زباله‌های پلاستیکی جهان ایفا کنند. محصول این پروژه یک «جاده پلاستیکی» است که شرکت راهسازی «کا دبلیو اس» هلند با مشارکت چند شرکت دیگر به تازگی به نمایش گذاشته: مسیری به طول سی متر در شهر «زووله» واقع در هلند. این تکه راه از بازتولید پلاستیک در حجم ۲۱۸ هزار لیوان یا ۵۰۰ هزار درپیچ پلاستیکی ساخته شده است.
یک نمونه دیگر از جاده پلاستیکی نیز در ماه نوامبر سال ۲۰۱۸ در شهر «گیتورن» هلند مورد بهره برداری قرار گرفته است. هر دو راه به دوچرخه‌سواران اختصاص یافته و قرار است برای ۵ سال تحت نظارت کارشناسان قرار داشته باشد. شرکت سازنده تصمیم دارد پس از روشن شدن نتایج این نظارت‌ها، محصول خود را برای تولید انبوه به بازار معرفی کند.
مبتکران این پروژه تضمین کرده‌اند که عمر جاده پلاستیکی ۵ برابر جاده‌های آسفالت و معمولی خواهد بود. برای ساختن آنها به ماشین‌آلات سنگین نیازی نیست و در نتیجه زیان آنها برای محیط زیست بسیار کمتر است. علاوه بر این، جاده پلاستیکی را می‌توان پس از فرسایش برای تولید جاده‌های دیگر بازتولید کرد.
تجربه‌های چندین ساله در هند و بریتانیا
جاده پلاستیکی هلند نخستین و تنها پروژه‌ای نیست که در آن از زباله‌های پلاستیکی استفاده می‌شود. وزارت راه و ترابری بریتانیا در آستانه سال جاری میلادی یک میلیون و ۶۰۰ هزار پوند در اختیار شهرستان «کامبریا» در شمال شرقی انگلستان قرار داد تا کاربرد پلاستیک بازتولید شده را در تعمیر خیابان‌ها مورد آزمایش قرار دهد. همچنین در هندوستان از اواخر سال ۲۰۱۵ استفاده از زباله‌های پلاستیکی در جاده‌سازی رایج شده است.
با توجه به مشکل جهانی انباشت زباله‌های پلاستیکی، این ایده‌ها جذاب به نظر می‌رسند. اما به راستی استفاده از همه زباله‌های پلاستیکی در راهسازی مفید است؟
برخی از کارشناسان بیم آن دارند که مواد پلاستیکی مصرف شده در راهسازی اتفاقا بیشتر جذب محیط زیست شوند.
فرانسیسکا کروگر کارشناس سازمان محیط زیست آلمان می‌گوید: «وقتی پلاستیک در راهسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مواد پلاستیکی در ابعادی گسترده در محیط زیست مصرف می‌شوند. سایش و فرسایش این مواد می‌توانند ذرات آنها را بطور مستقیم وارد محیط زیست کند. این مایکروپلاستیک‌ها می‌توانند در درازمدت بر اکوسیستم تاثیر منفی داشته باشند».
توبی مک‌کارتنی یکی از بنیادگذاران شرکت بریتانیایی «مک ریبور» است. او، روشی ابداع کرده که در شهرستان کامبریا در شمال شرقی انگلستان آزمایش می‌شود: در اینجا تمام جاده از پلاستیک ساخته نمی‌شود بلکه پلاستیک جای قیر را می‌گیرد که در واقع نقش چسب را در آسفالت جاده‌ها بازی می‌کند. مک‌کارتنی نگرانی‌های سازمان محیط زیست آلمان را رد می‌کند. او در گفتگو با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفته است: «پلاستیک برای این کار فقط تا ۱۸۰ درجه حرارت می‌بیند و بعد بطور کامل با قیر باقیمانده در خیابان مخلوط می‌شود، بطوری که مایکروپلاستیکی در جاده بر جای نمی‌ماند».
راجاکوپالان واسودوان استاد شیمی روشی را که از پایان سال ۲۰۱۵ در هند مورد استفاده قرار می‌گیرد حدود بیست سال پیش ابداع کرد. او هم مثل مک‌کارتنی بریتانیایی پلاستیک را جایگزین بخشی از قیر مصرفی کرد. واسودوان در سال ۲۰۱۸ بزرگترین جایزه تحقیقات هند را به خاطر همین ابتکار دریافت کرد. او نیز، این نگرانی را که ممکن است ذرات پلاستیک به محیط زیست زیان برسانند رد کرده و در گفتگو با گاردین گفته است: «ذرات پلاستیک فقط در حرارت بالای ۲۷۰ درجه از آن جدا می‌شوند. بنابراین خطر پخش گازهای سمی آن منتفی است».
مشکل همه این برآوردها آن است که تکنولوژی راهسازی با پلاستیک هنوز سابقه زیادی ندارد. شرکت بریتانیایی «مک ریبور» در ماه آوریل سال ۲۰۱۶ تاسیس شده است. بنابراین نتایج درازمدتی از آزمایش‌های آن وجود ندارد. واسودوان هندی هم نخستین جاده پلاستیکی خود را در سال ۲۰۰۲ ساخته. بر اساس گزارش گاردین این جاده تا امروز آسیبی ندیده است. اما ۱۷ سال برای یک جاده زمان درازی نیست. به گفته تومی‌میلکه همکار «دانشکده علم مواد» در دانشگاه اسن آلمان، یک جاده باید دست‌کم ۳۰ سال دوام بیاورد.
*منبع: روزنامه آلمانی دیتسایت
*ترجمه و تنظیم: جواد طالعی
