بحران معیشت و هماهنگ نبودن درآمدها و هزینهها نه تنها جوانان و میانسالان بلکه سالمندان را نیز با مشکل بود و نبود روبرو کرده است؛ بسیاری از آنها با فقر دست و پنجه نرم میکنند و بیش از یک میلیون نفر از آنها مجبورند با وجود مشکلات جسمی و کهولت کار کنند.
مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در آستانه روز جهانی سالمندان برابر با ۹ مهرماه گزارشی درباره وضعیت سالمندان در ایران منتشر کرده است.
در این گزارش سالمند تمامی افراد ۶۰ سال به بالا تعریف شده است. بر اساس برآورد انجام شده در سال ۱۳۹۷ از کل جمعیت کشور ۹.۷ درصد جمعیت را سالمندان به خود اختصاص دادهاند، به عبارت دیگر در سال ۱۳۹۷ از هر ۱۰۰ نفر جمعیت کشور، حدود ۱۰ نفر در رده سنی سالمند قرار داشتهاند. همچنین بیشترین درصد جمعیت سالمندان در مقایسه با کل کشور در بین استانهای کشور مربـوط بـه استان گیلان ۱۳.۹ درصد، مازندران ۱۲ درصد، آذربایجان شرقی، همدان، مرکزی و اصفهان ۱۱.۱و کمترین درصد به ترتیب مربوط بـه استانهای سیستان و بلوچستان با ۴.۹ درصد، هرمزگان ۶.۲ درصد و بوشهر ۷.۱ درصد بوده است.
نکته جالب در این گزارش مربوط به اشتغال سالمندان است. سن بازنشستگی در ایران ۶۰ سالگی است، اما حدود یک میلیون نفر از افراد ۶۰ ساله و مسنتر در ایران همچنان کار میکنند.
در این گزارش آمده است: «نرخ مشارکت اقتصادی سالمندان ۱۶.۶ درصد است که این نرخ برای مردان و زنان سالمند به ترتیب، ۲۹.۴ درصد و چهار درصد است.»
گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نشان میدهد: «نرخ بیکاری سالمندان ۲.۳ درصد است که این نرخ برای مردان و زنان سالمند به ترتیب، ۲.۳۶ درصد و ۰.۷ درصد است.»
در نقاط شهری به نسبت به نقاط روستایی نرخ بیکاری سالمندان بیشتر است. نرخ بیکاری سالمندان در نقاط شهری ۳.۵ درصد است، حال آنکه این نرخ در نقاط روستایی ۰.۹ درصد است.
جدا از این آمار که نشان از اشتغال تعداد زیادی از سالمندان در ایران دارد، حسین نحوی نژاد مدیرکل بهزیستی گیلان نیز روز یکشنبه ۷ مهر ۱۳۹۸ از فقر سالمندان گفته و تأکید کرده که حدود ۲۰ درصد سالمندان زیر خط فقر زندگی میکنند.
به گفته حسین نحوی نژاد، ۱۰ درصد سالمندان کشور به تنهایی زندگی میکنند و ۱۵ هزار نفر از آنها در مراکز سالمندان نگهداری و مراقبت میشوند. این در حالیست که یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از سالمندان کشور تحت پوشش کمیته امداد بوده و ۱۵ تا ۲۰ درصد سالمندان زیر خط فقر هستند.
رئیس دبیرخانه شورای عالی سالمندان نیز خردادماه سال گذشته گفته بود که ۳۰ تا ۴۰ درصد از سالمندان زیر سایه فقر زندگی میکنند، تحت حمایت هیچ سازمانی نبوده، نیازها و مشکلاتشان مخفی است و حقوق و مستمری که به آنها داده میشود، برای رفع نیازهایشان را کفایت نمیکند.
درواقع آن دسته از سالمندان نیز که زیر پوشش بیمه هستند و حقوق بازنشستگی دریافت میکنند قادر نیستند هزینه زندگی خود را با توجه به تورم افسارگسیخته در ایران تأمین کنند. حقوق بازنشستگی غالب بازنشستگان رقمی حدود یک میلیون و اندی تومان در ماه است.
این در حالیست که بنا به آمارهای ارائه شده در ایران، هزینه معیشت در تهران برای یک خانواده چهارنفره در آخر تابستان امسال به ۸ میلیون تومان در ماه رسیده و اگر یک سالمند و همسرش به تنهایی زندگی کنند باز هم ماهیانه دستکم به چهار میلیون تومان در ماه نیاز دارند.
گرانی بیداد میکند هیچ کس هم جواب گو نیست .