بازار بورس که حسن روحانی چند روز پیش با اشتیاق درباره آن سخن گفته و آن را «بازار پرنشاط» خوانده بود با ریزشی شدید رکوردی جدید را ثبت کرد.
شاخص کل بازار بورس تهران که در روزهای گذشته با نوسانات قابل توجهی روبرو بود، در معاملات روز سهشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۸ با ریزش شدیدی روبرو شد و ۳.۴ درصد، معادل ۱۰ هزار و ۸۹۲ واحد، ریزش کرد.
بازار بورس در ایران طی هفتههای گذشته روندی آرام را طی میکرد و در حالی که دولتیها این روند را نشانی از اوضاع مطلوب اقتصادی کشور ارزیابی میکنند ولی به نظر میرسد روند مثبت این بازار به شکلی دستوری و تحت نظارت دولت انجام میشود تا دستکم یک بازار از بازارهای ایران مثبت جلوه کند.
با این وجود در پی ریزش شدید بورس در روزهای گذشته شاخص روز سهشنبه ۲۳ مهر ۱۳۹۸به حدود ۳۰۸ هزار و ۹۷۹ رسید. این ریزش پنج رقمی یکی از شدیدترین ریزشهای بورس طی یک سال اخیر است.
با افت شاخص، بسیاری از فعالان بورس در صف فروش قرار گرفتند که این اقدام موجب شد قیمت سهام ۹۷ درصد از کل بنگاههای بورسی در پایان معاملات کاهش یابد!
به بیان دیگر حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان از سرمایههای بورس تهران در پی تحرکات دیروز معاملهگران دود شد و به هوا رفت!
این ریزش شدید و زیان هنگفت به فعالان بورس در حالی اتفاق افتاده که یک روز پیش از آن در روز دوشنبه ۲۲ مهر ۱۳۹۸ حسن روحانی در دیدار با معاونان و مدیران وزارت امور اقتصادی و دارایی با ابراز امیدواری از آیندهی بازار بورس مدعی شد در شرایطی هستیم که بازار بورس و فرابورس ما امروز نقش بسیار خوب و سازندهای داشته است.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش مدعی شد که خوشبختانه بازار سرمایه، «بازار پرنشاط» و یکی از شاخصهای بزرگ ماست و در این شش ماه، بورس ما بیش از ۷۰ درصد رشد داشته است.
«بازار پرنشاط» و «یکی از شاخصهای بزرگ» حسن روحانی در حالی با ریزش شدید روبرو شده که پیشتر و در اواخر شهریورماه سال جاری نیز حسن روحانی و عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی نسبت به اوضاع خوب اقتصادی ابراز امیدواری کرده بودند و فردای آن روز شاخص بورس هشت هزار واحد ریخت.
در این میان تحلیلگران نظرات مختلفی برای ریزش شاخص بورس ارائه کردهاند. محسن خدابخش مدیر نظارت بر بورسها و ناشران سازمان بورس، علت ریزش شدید و بیسابقه شاخص و کاهش قیمت اکثر شرکتها را فقط ناشی از رفتار هیجانی سهامداران مخصوصا تازهواردان اعلام کرده است.
برخی نیز دلایل سیاسی برای وضعیت پیش آمده در بورس را عنوان میکنند. برخی معتقدند دولت به زور تلاش دارد وضعیت بازار بورس را خوب نشان دهد و به هر حال در یک نقطه توانایی دولت پایان خواهد یافت و عدهای هم معتقدند رقبای دولت روحانی با برنامهریزیهایی سعی در تخریب وی و بهم ریختن برنامههای دولت برای بهبود شرایط بازارها از جمله بازار بورس را دارند.
همایون دارابی کارشناس بازار بورس اما در گفتگو با روزنامه دنیای اقتصاد گفته است: «بازار سهام در تمام جهان بازار پر نوسانی است که دلایل آن سیاسی، مالی و اقتصادی و یا دلایل داخلی بازاری است که در حال حاضر دلایل ریزش بازار بورس دلایل داخلی است زیرا یک آرامش نسبی در تمام بازارها حاکم است.»
دولت روحانی تلاش دارد سرمایههای نقدی مردم را جذب بازار بورس کند و نوسانات شدید مانند آنچه روز سهشنبه رخ داد، دولت را از برنامه خود دور خواهد کرد.
حسن روحانی در نشست خبری اخیر خود گفت: «باید مشوقهای لازم را برای جذب این نقدینگی ایجاد کنیم. اگر این نقدینگی در جای درست استفاده شود مشکلی نیست ولی اگر رها شده و به سمت سکه، دلار یا چیزهای دیگر برود بسیار خطرناک است.»
شاپور محمدی رئیس سازمان بورس نیز اخیرا از ورود «منابع مالی خوبی» به بازار سرمایه خبر داده و گفته است: «اخیرا منابع خوبی به بازار سرمایه وارد شده که نگهداشت این پول وظیفه مهمی است. باید تمهیدی کنیم تا این پول از بازار سرمایه خارج نشود.»
روزنامه جهان صنعت نیز در گزارشی به نقش «پدرخواندهها» در افت و خیز بازار بورس اشاره کرده و با اشاره به اینکه نخستین نمادهایی که با ریزش شدید روبرو شدند نمادهای دارویی بودهاند نوشته است که عدهای از فعالان بازار بورس معتقدند مافیاهایی که به صورت سهامداران حقوقی در بورس حضور دارند در وضعیت پیش آمده در بورس نقش دارند.
روزنامه جهان صنعت در ادامه آورده است که «به باور این افراد اگر دستهای پنهان حقوقیها در فروش سنگین عرضه نیست چرا در این برهه زمانی نمادهایی مانند داروپخش و بیمه ایران که سهامدار نمادهای دارویی به کمک نمیآیند بنابراین بهیقین میتوان گفت عرضه فوق بهصورت کاملا دستوری بوده و عرضه سنگین این نماد حساب شده است.»