صندوق بین‌المللی پول در حالی علت اعتراضات اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا را نرخ بالای بیکاری ارزیابی کرده که آمارهای جدید از ایران نشان از افزایش بیکاری تحصیلکردگان و حتی افزایش شمارش کارتن‌خواب‌های تحصیلکرده دارد.
معاون آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای ایران از نرخ دو برابر بودن نرخ بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ایران به نسبت بی‌سوادان خبر داده است. همزمان یکی از مقامات شهرداری تهران گفته است که ۶۰ درصد از کارتن خواب‌های ایران از تحصیلات تکمیلی یا مهارت‌های تخصصی برخوردار هستند.
این آمارها در حالی مطرح شده که طی سال‌های گذشته طرح‌های اشتغالزایی مختلفی رونمایی شده و بودجه‌هایی نیز به آنها اختصاص یافته اما هیچیک قادر نبوده‌اند مشکل بیکاری به ویژه در قشر جوان و تحصیلکرده را حل کرده و یا حتا کاهش دهند.
https://kayhan.london/1398/07/27/%db%8c%da%a9-%d9%86%d8%b8%d8%a7%d9%85-%d9%85%d8%b9%db%8c%d9%88%d8%a8-%d8%a8%d8%a7-%d8%aa%d8%b1%d9%82%db%8c-%d9%85%d8%b9%da%a9%d9%88%d8%b3
علی صادقی معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران گفته است: «۶۰ درصد از کارتن‌خواب‌های ایران از تحصیلات تکمیلی یا مهارت‌های تخصصی برخوردار هستند، اما به دلیل درگیری با اعتیاد یا فقر از جامعه رانده شده و در خیابان‌ها رها شده‌اند.»
علی صادقی با اشاره به اینکه برخی از کارتن‌خواب‌ها در نیمه دوم سال به شهرها مراجعه می‌کنند گفته که «برخی از افراد بعد از اتمام کارهای روستایی و بیکار شدن، در نیمه دوم سال برای کسب درآمد به شهرها مهاجرت می‌کنند و تحت شرایطی به کارتن‌خوابی روی می‌آورند و برخی از کارتن‌خواب‌ها تحصیلات دانشگاهی دارند و یا از اقشار متوسط جامعه هستند که در اثر طردشدگی از محیط خانواده کارتن خواب شده‌اند.»
علیرضا حاتم‌زاده معاون آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای نیز در گفتگو با خبرگزاری تسنیم با اشاره به اینکه نرخ بیکاری در فارغ التحصیلان دانشگاهی دو برابر بی‌سوادان است گفته که در هر بازار کار و در هر کشوری ضرورت دارد که یک هرم شغلی پیش روی سیاست‌گذاری‌ها باشد. یعنی اگر قرار است یک نفر در مقطع دکترا، تربیت شود، باید افرادی هم در لایه پایین‌تر از آن با یک ضریب دو برابری و سه برابری که در بخش‌های مختلف که با هم متفاوت است، تربیت شود. یعنی زمانی که یک دکترا تربیت شد، باید ۴ نفر هم مرتب با دکترا در لایه ارشد تربیت شوند. زمانی که فردی در مقطع ارشد را تربیت شد، باید در لایه پایین‌تر برای سه کارشناسی ارشد حدود ۱۲ نفر کارشناس تربیت شوند، بعد از آن برای هر کارشناس باید چند تکنسین تربیت شود. یعنی هرم شغلی صحیح در کشور باید وجود داشته باشد.
حاتم‌زاده افزوده است که «حداقل ۷۰ درصد مشاغل موجود در بازار کار نیاز به تحصیلات دانشگاهی ندارند بلکه نیاز به مهارت دارد، اگر یک روز در مسیر محل کار به سمت نگاهی به مشاغل اطراف بیندازید به‌راحتی متوجه می‌شوید که بخش زیادی از مشاغل نیازمند تحصیلات دانشگاهی نیست. اما فرهنگ غلطی که در کشور وجود دارد، مدارک را بر مهارت ترجیح می‌دهند. یعنی به جای اینکه یک فرد را ۴ سال در مقطع کارشناسی و دو سال در دکترا معطل کنیم، می‌توانیم با آموزش مهارتی سریعاً وارد بازار کار کنیم.»
معاون آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای همچنین با اشاره به اینکه «حدود یک میلیون و ۳۴۰ هزار فارغ‌التحصیل بیکار داریم» افزوده است: «مطابق آمار سال ۹۷ حدود ۴۰ درصد کارآموزان فنی و حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند. مراجعه‌کنندگان حتی در سطح دکترا هم بوده‌اند. فقر مهارتی باعث می‌شود که ۴۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به سمت مهارت‌آموزی بیایند. ۴۰ درصد از متقاضیان مهارت‌آموزی دانشجو یا فارغ‌التحصیل دانشگاه هستند، اما بعد از گذراندن دوره مهارتی، ۴۲ درصد از آنها موفق می‌شوند تا وارد بازار کار شوند.»
گفتنی است بیکاری در حالی در ایران به یک معضل جدی تبدیل شده که صندوق بین‌المللی پول در تازه‌ترین گزارش خود که در مورد چشم‌انداز اقتصاد منطقه‌ای روز دوشنبه ۶ آبان ۱۳۹۸ منتشر شد اعلام کرده که بیکاری و کاهش رشد اقتصادی بر دامنه اعتراض‌ها در چندین کشور عربی و خاورمیانه افزوده است.
این نهاد بین‌المللی در این گزارش آورده است که بخشی از تنش‌های اجتماعی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا ناشی از رشد اقتصادی ضعیف آنهاست.
صندوق بین‌المللی پول چندی پیش برای ایران در سال آینده میلادی رشد اقتصادی منفی ۶ درصد پیش‌بینی و اعلام کرد که شاخص‌های اقتصادی ایران در حال بدتر شدن است.
