معاون اسناد کتابخانه ملی ایران می‌گوید در جریان بارندگی‌های اخیر، آب به طبقه منفی پنج این ساختمان نفوذ کرده و برخی از اسناد تاریخی که به گفته‌ی وی ارزش تاریخی «ملی» نداشته و در دست «امحا» بودند، آسیب دیده‌اند. اخبار تاییدنشده حاکیست اسناد نخست‌وزیری دهه ۶۰ در این آبگرفتگی خمیر شده است. این درحالیست که روابط عمومی سازمان اسناد، اساسا نفوذ آب به مخزن اسناد این سازمان را بطور کلی تکذیب کرده است!
برخی اخبار تأیید نشده حاکی از جابجایی اسناد مهم تاریخی بر اثر آبگرفتگی کتابخانه ملی ایران و وارد آمدن خسارت به اسناد ملی و تاریخی و از جمله خمیر شدن اسناد نخست‌وزیری دهه ۶۰ است. علی زرافشان معاون اسناد کتابخانه ملی در برنامه ۲۰:۳۰ صداوسیمای جمهوری اسلامی این خبر را تایید کرده ولی گفته که اسنادی که در آبگرفتگی آسیب دیده‌اند بی‌اهمیت بودند!
زرافشان گفته در پی بارندگی‌های اخیر، آب به طبقه منفی پنج ساختمان مرکز اسناد کتابخانه ملی نفوذ کرده و برخی اسناد خمیر شده اما این اسناد «فاقد ارزش ملی» بودند!
این در حالیست که روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با انتشار اطلاعیه‌ای اساسا موضوع آبگرفتگی را «شایعه» خوانده و آن را تکذیب کرده است. در این اطلاعیه دلیل جابجایی آرشیوها نه آبگرفتگی بلکه تکمیل شدن ظرفیت مخازن و لزوم نصب قفسه‌های ریلی اعلام شده است.
در این اطلاعیه آمده است: «خوشبختانه تغییرات جوّی اخیر هیچ آسیبی به اسناد این مرز و بوم نرسانده است. از سوی دیگر ساختمان آرشیو با تکمیل ظرفیت مخازن روبه رو شده است، از این رو به جهت افزایش ظرفیت مخازن فعلی از طریق نصب قفسه‌های ریلی، سازمان اقدام به انتقال موقت اسناد پیش آرشیوی به یکی از مخازن ساختمان کتابخانه ملی نموده است تا پس از نصب قفسه‌های ریلی به جای خویش بازگرداند.»
خبر آبگرفتگی یکی از مخازن ساختمان سازمان اسناد و از بین رفتن بخشی از اسناد نخست وزیری در دهه ۶۰ در فضای مجازی دست به دست می‌چرخد و جنجالی شده اما مدیران کتابخانه ملی آن را تکذیب می‌کنند.
آرشیو کتابخانه ملی ایران که در سال ۱۳۱۶ در تهران ساخته شد، بنا به اطلاعات منتشر شده در سال ۱۳۸۸، دارای یک میلیون و ۸۶۱ هزار و پانصد جلد منابع کتابی، پنجاه و پنج هزار جلد کتاب قدیمی از جمله چاپ سنگی و چاپ سربی قدیمی و میلیون‌ها منابع غیرکتابی است.
عبدالله انوار نسخه‌پژوه پیشکسوت با ارجاع به یکی از کارمندان سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفته است «یکی از کسانی که در خارج از سازمان اسناد است به من گفته بعد از بارندگی اخیر آب در مخزن کتابخانه ملی بالا آمده و اسنادی از بین رفته است، تا جایی که مقدار قابل توجهی از آنها به مکانی دیگر منتقل شده است. اگر واقعا این موضوع صحت داشته باشد، باید پیگیری کنیم.»
هانیه گراییلی مدیرکل حوزه ریاست و مشاور رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی انتشار خبر آبگرفتگی ساختمان آرشیو و اسناد کتابخانه ملی را «بداخلاقی سیاسی و سیاست‌بازی» دانسته و آن را تکذیب کرده است.
وی اما انتقال اسناد آرشیو را تأیید کرده و گفته است: «این انتقال به دلیل پر شدن مخازن این ساختمان و پیش از شروع بارندگی‌های آبان‌ماه انجام شده است، همه اسناد نیز در سلامت کامل به ساختمان کتابخانه انتقال پیدا کرده‌اند. این شایعات است.»
مشاور رئیس کتابخانه ملی با بیان اینکه محل ساخت بنای ساختمان آرشیو نامناسب است و با بارندگی‌ها آب جمع می‌شود، گفت: «در جایی بنا شده که خود مردم محلی به آن چاله هرز می‌گویند و با کمترین بارش‌ها، آب وارد ساختمان می‌شود، سازندگان این بنا به غلط فکر می‌کردند این مشکل با زه‌کشی حل خواهد شد اما متاسفانه این اتفاق نیفتاده است. هر ساله وقتی بارندگی زیاد می‌شود، ساختمان مشکل آبگرفتگی دارد و این مسئله مربوط به یک سال یا حتی ۱۰ سال اخیر نیست، از روزی که این ساختمان ساخته شده با این مسئله روبرو بوده است.»
گراییلی گفت: «در فصل بارانی، ساختمان آرشیو و اسناد آن در خطر هستند و باید برای این مسئله تمهیداتی اندیشده شود.»
وی به اقدامات انجام شده در دوره مدیریت جدید کتابخانه ملی اشاره کرد و اظهار داشت: «با تلاش‌های انجام شده، سیستم اطفای حریق ساختمان آرشیو با بالاترین کیفیت راه‌اندازی شده است. مسئله آبگرفتگی هم زمانی بسیار پیشتر از اینکه بارندگی‌ها آغاز شود در دستور کار جلسه شورای معاونین قرار داشت.»
گراییلی ادامه داد: «به دلیل پر شدن مخازن ساختمان آرشیو، قرار شده است یک طبقه از پارکینگ در حال احداث کتابخانه ملی، برای مخزن اسناد در نظر گرفته شود، چون مخازن هر دو ساختمان محدود و همین حالا نیز پر شده است.»
قرار است شنبه ۲۵ آذرماه این سازمان در رابطه با «شفافیت و به جهت پاسخ گفتن به دغدغه شایسته اهالی فرهنگ» یک کنفرانس خبری برگزار کرده و خبرنگاران از محل آرشیو دیدن کنند!
بنا بر گزارش‌های ضد و نقیض منتشر شده، این پرسش مطرح است که چگونه در مورد اسنادی که هنوز آرشیو هم نشده‌اند قضاوت می‌شود و آنها را فاقد ارزش می‌نامند؟! از سوی دیگر، چرا با وجود تایید معاون اسناد کتابخانه ملی، این سازمان آبگرفتگی را تکذیب کرده؟!
