مناطقی از استانهای سیستان و بلوچستان و بوشهر که هنوز به سیستم گازکشی سراسری متصل نیستند در دو هفته گذشته با کمبود شدید سلیندر گاز روبرو بوده و در این مناطق صفهای طولانی و بازار سیاه سیلندر گاز تشکیل شده است.
در شرایطی که فصل سرما نیاز به سیلندر گاز را نه فقط برای پخت و پز که برای گرم کردن خانهها افزایش داده، استانهای سیستان و بلوچستان با قحطی سیلندر گاز روبرو هستند. ساکنان این مناطق میگویند چند روز پس از گرانی بنزین، سیلندر گاز نایاب شده و حالا مردم ساعتها در صفهای طولانی میایستند تا شاید یک سیلندر گاز با نرخ دولتی دریافت کنند.
همچنین در این مناطق بازار سیاه سیلندر گاز نیز شکل گرفته و هر سلیندر ۴ برابر قیمت واقعی خرید و فروش میشود.
در همین رابطه یکی از اهالی زاهدان به خبرگزاری ایلنا گفته است: «باید دستِکم دو ساعت در این صفها برای خرید سیلندر LPG با نرخ دولتی منتظر بمانند. اگر از قضا ساعت کاری تمام شود یا گاز تمام شود، گاهاً تا صبح همانجا میخوابیم تا سهمیه سیلندر گاز را با نرخ ارزانتر بخریم. چه دلخوریها و نزاعها که به خاطر فرسوده شدن اعصاب آدم در این ساعات متمادی ایستادن در صف ایجاد نمیشود! مسئلهای که به هیچ وجه در شأن بلوچها و سیستانیها نیست.»
به گفته مردم، کسی که خرید سیلندر در این صفها را از دست بدهد باید با قیمتی حدوداً ۲۸ تا ۳۲ هزار تومان بیشتر از دکههای بازار آزاد آن را خریداری کند. گاز حکم طلا را پیدا کرده است. قیمت دولتی سیلندرهای گاز ۱۱ کیلویی که کارگران و بیکاران اهل این شهرها برای پخت و پز و وسایل گرمایی نیاز دارند، ۸ هزار تومان است اما دکههای بازار آزاد آنها را از ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان میفروشند.
یک کارگر در استان سیستان و بلوچستان نیز گفته که «اینجا آنقدر سرما استخوانسوز و خشک است که ممکن است در دمای ۵ درجه بالا صفر نیز نتوانید تاب بیاورید و نیاز به وسایل گرمایشی احساس کنید. اگرچه اینروزها مدارس استان را تعطیل کردهاند، اما چه باید کرد؛ در میان اینهمه دردی که ما مردم سیستان داریم، این را هم اضافه کنید که در سرمای سخت در صفها میایستیم تا سهمیه گاز LPG دریافت کنیم. بدتر اینکه برخی مجبور میشوند که شبها تا صبح هم در این سرما بخوابند تا سهمیه سیلندر گاز را برای فرزندانشان هم ببرند. کارگران در همه زندگیشان از این دست فداکاریها زیاد دارند. ما اینروزها اینطور زندگی میکنیم.»
جدا از کمبود سیلندر گاز که به تشکیل بازار سیاه منجر شده، دولت نیز به شکل دیگری به گرانفروشی مشغول است و وزن سیلندرها کمتر از پیش است. حسینعلی اکبری دبیر خانه کارگر زاهدان در اینباره گفته است: «حتی سیلندرهای دولتی گاهاً با وزن غیرواقعی به فروش میرسد و عملاً کمفروشی میشود. البته شاید دلیل آن وجود صفهای طویل گاز سیلندرها است که ممکن است باعث شود، زمان کمتری برای شارژ کردن سیلندرها وقت بگذارند.»
در این میان بسیاری به دنبال تهیه نفت برای تأمین گرما و پخت و پز هستند اما نفت هم گران شده و آب قاطی آن میکنند. حسینعلی اکبری در اینباره گفته است: «قیمت دولتی نفت لیتری ۵ تا ۶ هزار تومان است اما برای خرید آزاد آن باید تا ۳۵ هزار تومان نیز پرداخت کنند. آنهم نفتی که خالص نیست و آب با آن قاطی کردهاند. تهیه نفت هم برای سیستان و بلوچستان سخت است.»
این شرایط دردناک برای این استان محروم کشور در حالی رخ داده که ۵۵ تا ۶۰ درصد مناطق زاهدان به عنوان مرکز استان هنوز گاز لولهکشی ندارد! همچنین شهرستانهای دیگر این استان مانند زابل، چابهار، میرجاوه، خاش و سراوان نیز سالهاست در انتظار تکمیل پروژه گازرسانی شهری هستند.
روستاهای استان استان سیستان و بلوچستان نیز گاز ندارند و در حالی که برخی روستاها تا ۳۰۰ کیلومتر از شهر فاصله دارند در شرایط قحطی سیلندر گاز و گرانی بنزین با مشکلات زیادی برای تهیهی آن روبرو هستند.
خبرگزاری ایلنا گزارش داده که در بوشهر نیز توزیع سیلندر گاز با اختلال مواجه شده است. به گفته یکی از کارگران بوشهر، در این شهر مناطق گازرسانی شده وجود دارد اما مشکل عمده بوشهریها این است که هزینه لازم برای خرید انشعابات و استانداردسازی خانهها برای لولهکشی را ندارند. بیش از هفت تا هشت میلیون تومان هزینه این انشعابات است که برای خانوادههای تنگدست اصلا مبلغ کمی نیست. در این منطقه قیمت دولتی سیلندر گاز ۸ هزار و پانصد تومان است که برای درست کردن غذا، آبگرمکن و وسایل گرمایی از آن استفاده میشود.
پیشتر مدیر روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی بوشهر اعلام کرده بود که به دلیل بروز مشکل در یکی از مبادی تامین گاز، سیلندر گاز مایع هفته گذشته در این استان با مشکل تامین و توزیع روبرو شد که با پیگیری مسئولان این شرکت مشکل اکنون برطرف شده است.
با وجود این، مشکل همچنان ادامه دارد و محمدحسین داریونی رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت گناوه گفته است: «از زمان کمیاب شدن گاز مایع پیگیری و مکاتبه با مسئولان استانی و شهرستانی صورت گرفته است. با پیگیریهای انجام شده مشکل به وجود آمده ناشی از پالایشگاه آبادان به عنوان تامینکننده گاز مایع استان بوشهر بوده است.»
نکته قابل توجه اینکه استان بوشهر قطب نفت و گاز کشور به شمار میرود و استان سیستان و بلوچستان در مجاورت این استان قرار دارد اما مردم در زمستان برای تهیه سلیندر گاز با مشکل روبرو شده و هزینهای چهار برابری به آنها تحمیل میشود.