تعدادی از جامعه‌‌شناسان و فعالان رسانه در ایران در نشست «بررسی منطق اجتماعی اعتراضات آبان ماه ۹۸» نسبت به نزدیک‌تر شدن فاصله اعتراضات بهم و افزایش نارضایتی‌‌ها در ایران هشدار داده‌اند.
خبرگزاری ایسنا گزارش داد طی دو نشست جداگانه که مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار کرد، حسین راغفر، امیر محبیان و محمدرضا طالبانی در نوبت صبح و ابراهیم حاجیانی، محمد فاضلی، محمد آقاسی و احمد نادری در نوبت عصر منطق اجتماعی اعتراضات آبان ۹۸ را بررسی کردند.
امیر محبیان روزنامه‌نگار اصولگرا در این نشست گفت که فاصله زمانی اعتراضات نزدیک‌تر شده و مسئولین باید خیلی مواظب باشند.
وی افزود، «در این اعتراضات زنان خیلی فعال بودند. الان فشار اقتصادی بار زیادش بر عهده زنان است. فشار اقتصادی زنان را هم به حرکت آورده است. در سال ۹۶ وزارت کشور اعلام کرد که ۹۰ درصد دستگیرشدگان زیر ۲۵ سال سن بودند.»
حسین راغفر اقتصاددان نیز با اشاره به سخنان مقامات جمهوری اسلامی درباره اینکه در دفعات قبلی افزایش قیمت بنزین شورشی رخ نداده بود، گفت: «این شورش اتفاق افتاد و شما ندیدید، مردم بجای آتش زدن پمپ بنزین‌ها خودشان را آتش زدند.»
وی افزود، «ما از آن سال شاهد اشکال مختلف شورش‌ها علیه خود هستیم. صف‌های در سفارتخانه‌ها شورش است، فرار مغزها شورش است».
محمد فاضلی جامعهشناس در این نشست عنوان کرد، «ما داریم از سه مرحله عبور میکنیم، از نارضایتی به خشمگینی تا نفرت. غر زدن و از چیزی ناراضی بودن در همه جوامع هست، اما دست به کنشی نمی‌زنند. یک مرحله جلوتر آدم‌ها خشمگین می‌شوند و حاضرند برای خشم‌شان یک کاری انجام دهند. خشم به نفرت که می‌رسد فقط می‌خواهند نابود کنند، این گذار خطرناک است.»
شاید تجربه یک فضای اجتماعی اعتراضی دیگر خیلی دور نباشد
محمد آقاسی جامعهشناس نیز گفت که اعتراضات دی‌ماه ۹۶ و آبان ۹۸ برای کسانی که در مراکز نظرسنجی کار می‌کردند خیلی عجیب نبود. وی گفت که مراکر نظرسنجی برخی از هشدارها را مطرح کرده بودند اما شنیده نشد.
وی یادآورشد: «ما دائم در دیالکتیک فراموشی هستیم. گاهی دستگاه حاکمیت تلاش می‌کند فراموش کنیم گاهی خودمان تلاش میکنیم. در اعتراضات امسال سعی می‌شد مشابهت‌هایی بین این اعتراض با اعتراض ۹۶ پیدا شود. من معتقدم در ۹۷ هم اعتراض داشتیم که پر بسامد نشد. نقاط افتراق این دو اعتراض را هم باید در نظر گرفت.»
این تحلیلگر اجتماعی ادامه داد: «تقریبا عادت کرده بودیم هر یک دهه یک بار اعتراض اجتماعی صورت بگیرد اما الان دیگر خیلی نزدیک شده است. شاید تجربه یک فضای اجتماعی اعتراضی دیگر خیلی دور نباشد.»
در ادامه جلسه، احمد نادری استاد دانشگاه گفت «هیچگونه صدا و روایتی از حاشیه‌نشین‌ها در قوا، حاکمیت و نهادهای رسمی نیست. دولت مستقر در زمان اعتراضات ۹۶ و ۹۸ یک دولت کاملا نئولیبرال است. نگاهش به حاشیه‌ها نگاه کارکردی است. معتقد هستند فقر باید وجود داشته باشد. وزیر روحانی، آخوندی این دیدگاهش بود که می‌‌گفت مسکن مهر طرح مزخرفی بوده است، با افتخار می‌گوید طی پنج سال آجر رو آجر نگذاشته است.»
ابراهیم حاجیانی نیز دیگر کارشناس این نشست توضیح داد که «در سال ۹۲ برای مردم امید و انتظاری وجود داشت، در سال ۹۶ این امید دوباره بود، اما نشد، بسترهای دیگری هم وجود داشت و بنزین شد جرقه اعتراضات. آیا این تحلیل می تواند کل موضوع اعتراضات را توضیح دهد؟ جفرافیای اعتراضات را هم باید در نظر گرفت. باید سیاست‌های تطبیقی انجام داد.»
وی تصریح کرد: «دامنه اعتراضات اخیر خیلی توسعه پیدا کرد، همه آنها حاشیه‌نشین نیستند. طبقه متوسط هم کنار جوانان بیکار، مهاجرین افغانستانی، معلم‌ها، کامیونداران بودند.»
قطعنامه سازمان ملل علیه نقض حقوق بشر در ایران
تعداد تلفات و گستردگی قتل عام مردم توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی در اعتراضات آبان‌‌ماه ایران در دنیا کم‌‌سابقه است. چهارشنبه ۲۸ دسامبر مجمع عمومی سازمان ملل متحد با ۸۱ رای مثبت در برابر ۳۰ رای منفی و ۷۰ رای ممتنع نقض حقوق بشر در ایران را محکوم کرد.
این قطعنامه به پیشنهاد دولت کانادا در اختیار کمیته سوم مجمع عمومی قرار گرفته بود. روسیه، چین، سوریه، کره شمالی، ونزوئلا، فیلیپین، بلاروس، کوبا، کامبوج، عراق، لبنان، نیکاراگوئه، ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان، پاکستان، صربستان، زیمبابوه، هند و اندونزی جزو کشورهایی هستند که به قطعنامه نقض حقوق بشر در ایران رأی منفی دادند.
در این قطعنامه از مقامات جمهوری اسلامی ایران خواسته شده تا به انواع تبعیض به خاطر عقیده، تفکر و مذهب و نیز تبعیض علیه اقلیت‌های دینی پایان دهد. همچنین سازمان ملل نسبت به زیرپا گذاشتن حق آزادی بیان و آزادی مذهب توسط رژیم ایران ابراز نگرانی کرده است.
