بر اساس گزارشها برخی کارفرمایان هنگام استخدام کارگران از آنها «جهت ضمانت» چک و سفته دریافت میکنند و بعدها همین چک و سفتهها را علیه کارگران به کار میگیرند.
دریافت چک و سفته از کارگران به یکی از مشکلات مهم کارگران در ایران تبدیل شده و این اقدام غیرقانونی هر روز بیشتر در میان کارفرمایان باب میشود!
کارفرمایان زیادی از موج بیکاری و نبود فرصتهای شغلی در ایران استفاده کرده و هنگام استخدام نیروی کار از آنها چک و سفته تضمینی میخواهند! کارگران متقاضی نیز غالبا با توجه به بحرانهای معیشتی و بیکاری به این خواسته تن میدهند.
در صورتی که بعدها کارگر بخواهد برای عدم پرداخت حقوق و مزایای شغلی و دیگر تعهدات کارفرما از او شکایت یا در اعتراضات و اعتصاب صنفی شرکت کند، کارفرما چک و سفته را به اجرا گذاشته و کارگران را زیر فشار قرار میدهد.
این روند ناعادلانه و غیرقانونی از مدتها پیش از سوی کارفرمایان انجام میشد اما اکنون که بحران در واحدهای تولیدی و صنعتی و شرکتهای پیمانکاری افزایش یافته و اعتراضات و اعتصاب کارگران نیز رو به گسترش است، این روند شدت پیدا کرده و موجب نگرانی فعالان حقوق کارگران شده است.
هادی ابوی دبیرکل کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران پیشتر در اینباره گفته بود که«درخواست ما این است که مشکل چک و سفتههایی که در ازای ضمانت کار گرفته میشود رفع شود، یعنی اینکه قوه قضائیه این مجوز را به شوراهای حل اختلاف بدهد که ضمن بررسی شکایت کارگران اگر چک و سفته دریافت شده، آن را بررسی کنند. در واقع روال درست این است که در همان شورای حل اختلاف چک و سفته بررسی شده و اگر اطمینان پیدا شد که این چک و سفته برای ضمانت کار گرفته شده، همانجا آن را باطل کنند.»
کاظم فرجاللهی فعال کارگری نیز در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» با بیان اینکه گرفتن چک و سفته از کارگران به عنوان ضمانت استخدام کاملا غیرقانونی است، گفته که «تنها قانون در مواردی مثل اینکه کارگر اموالی با قیمت بالا در اختیار دارد یا مثلا انباردار است ضمانتهایی را پیشبینی کرده است». او ادامه میدهد: «نابسامانی بازار کار باعث میشود کارگران در مواردی تن به خواستههایی بدهند که در نهایت به ضرر آنها تمام میشود. کارفرمایان از کارگران چک و سفته میگیرند تا به تعبیر خودشان آنها را گوش به فرمان و سر به زیر کنند». به گفته این فعال کارگری، «در بسیاری مواردی حقوق حداقلی کارگران مانند پرداخت حداقل حقوق، بیمه یا اضافهکار رعایت نمیشود.»
سمیه گلپور رئیس کمیته بانوان کانون عالی انجمنهای صنفی کارگری زنان کشور نیز گفته این روند برای زنان کارگر نیز اتفاق میافتد: «بسیاری از زنان در مراجعه به تشکلهای کارگری از دریافت چکهای سفیدامضا و سفته توسط کارفرمایان گله میکنند. کارفرمایانی که در استخدام زنان، موارد قانونی را رعایت نمیکنند برای جلوگیری از شکایتهای آنان از چکهای سفیدامضا و سفته استفاده میکنند تا اگر روزی هم شکایتی صورت گرفت ضرر مالی خود را با کمک آنها جبران کنند. این اقدام کارفرمایان گروگانگیری است که باید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نظارت جدی بر این موضوع داشته باشد و در صورت مواجهه برخورد قانونی و قاطع با این سوءاستفادهکنندگان صورت گیرد.»
اما به گفته سمیه گلپور موضوع فراتر از تهدید و ترساندن کارگران از اعتراض است و برخی کارفرمایان مشکلات بزرگتری برای کارگران به وجود آوردهاند: «چند وقت پیش خانمی به شورای حل اختلاف مراجعه کرده بود و میگفت کارفرمایی که او را هفت ماه پیش استخدام کرده سه ماه و نیم از حقوقش را نداده است. او نه تنها این حقوق را پرداخت نمیکند که سفته ۲۰ میلیونی این خانم را به اجرا گذاشته بود. وقتی با کارفرما صحبت کردیم که چرا این کار را کرده با وقاحت تمام گفت این خانم به من بدهکار است. او مدعی بود که به این فرد پول قرض داده و در ازای آن سفته ۲۰ میلیونی گرفته است. دروغ او کاملا معلوم بود، چراکه چطور میتوان باور کرد کسی که طی هفت ماه سه ماه و نیم حقوق معوقه دارد به کارگرش قرض داده باشد. با اینهمه مشکلات قانونی برای آن خانم وجود داشت، چرا که او به کارفرمایش سفته داده بود.»
این شرایط در حالی گریبان کارگران را میگیرد که آنها جزو کمدرآمدترین طبقات جامعه هستند و قوانین حمایتی از آنها ناکافی است و قوانین موجود نیز یا کارآیی ندارند یا اجرا نمیشوند. کارگران ایران برای یافتن کار باید مدتها بگردند و وقتی هم که کار پیدا میکنند به دلیل تقاضای بالا و نبود فرصت شغلی، کارفرمایان برخلاف قانون نه تنها با آنها قراردادهای رسمی و پایدار امضا نمیکنند بلکه از آنها چک و سفته هم میخواهند تا در برابر زیر پا گذاشتن حقوق خود اعتراض نکنند!
او که جیره خوار رژیم است و با پول و ماشین و خانم شکم گنده آش را راضی میکنند در یکی از شو ها یش به مخالفان رژیم گفت ( او عوضی) این فرهنگ هنرمند نمای طرفدارن این رژیم است حالا باهمین لحن به خامنه ای باید گفت توی عوضی ایرطزز رهبری کشوره؟ مدیری عوضی این نظام طرفداری داره ؟؟؟؟؟؟؟؟