آثار هنرمندان ایرانی امسال برای نخستین‌بار در نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس (Fiac) به نمایش درآمد. گالری «دستان» تهران به نمایندگی از ایران در زیر گنبد شیشه‌ای خیره‌کننده و تاریخی «گران پاله» غرفه‌ای داشت.
در مجموع ۱۹۹ گالری در نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس امسال شرکت کردند. آثار به نمایش درآمده شامل مجموعه‌‌ای منتخب از آثار مدرن و معاصر هنرمندان ایرانی بود.
گالری «دستان» در سال ۲۰۱۲ توسط هنرمند ایرانی هرمز همتیان مهندس راه و ساختمان تأسیس شد و هم‌اکنون نماینده آثار بیش از ۳۰ هنرمند تازه و قدیمی است. همتیان همچنین تصمیم گرفت یک نمایشگاه انفرادی از اردشیر محصص، کاریکاتوریست و طنزنویس برجسته ایرانی (۲۰۰۷-۱۹۳۸) برای نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس ارائه دهد.
این مجموعه کمیاب شامل ۷۱ طراحی ساده است که در دهه ۱۹۷۰ خلق شده و توسط فریدون آو انتخاب شده‌اند.
هرمز همتیان برای مصاحبه در پاریس در دسترس نبود. ولی وی در مصاحبه اخیر خود با وبسایت نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس گفته که پایتخت فرانسه «نقش عمده‌ای در زندگی اردشیر محصص داشته است، زیرا او سال‌های زیادی را در پاریس گذرانده و این شهر، خط مشی و روش او را تغییر داده است.»
محصص در رشت متولد شد، از همان سنین کودکی گرایش هنری داشت و وقتی تنها سه سال داشت، نقاشی می‌کرد. او در دهه ۱۹۶۰ در دانشگاه تهران در رشته علوم سیاسی تحصیل کرد.
محصص به صورت کاملا حرفه‌ای خود را وقف تصویرگری کرده بود. آثار او در روزنامه‌های برجسته ایرانی و خارجی، مانند کیهان و نیویورک تایمز بازتاب یافت.
آثار او همچنین در انستیتوی هنرهای تجسمی آمریکا در نیویورک و در موزه لوور در پاریس، جایی که وی در سال ۱۹۷۶ به مدت کوتاهی قبل از عزیمت به نیویورک زندگی می‌کرد، به نمایش درآمد.
تصاویر مرموز او چه از نظر سبک کارتونی و چه بدن‌های بدون سر سورئالیستی، رقاصان زن زیبا، یا حاکمان پر شکوه گذشته، با تفسیر اجتماعی همراه است.
در بخش دیگر نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس نیز گالری سلما فریانی تونسی دو نقاشی رنگی از هدیه شفیعی هنرمند معاصر ایرانی ساکن نیویورک را به نمایش گذاشت که آثار او در این نمایشگاه بسیار برجسته شد. او آثاری از آخرین مجموعه «بکِش، برش: چرخش» خود را ارائه کرد؛ جایی که زبان با حرکت ادغام میشود.
هدیه شفیعی توضیح داده که «این آثار مبتنی بر متن است و من مشتاق پیدا کردن راه‌های جدید و رسایی برای بیرون آوردن زبانی توسط بریدن و چرخاندن تکه‌های کاغذ با نوشته‌های رویشان هستم تا مفهومی جدید را با آنها ابداع کنم. زبان همیشه در هسته اصلی و مرکزی روش و مشی هنری من قرار داشته است.»
این هنرمند به صورت پیاپی کلمه «عشق» را می‌نویسد و نوشتن را به صورت عمودی تا وسط کاغذ امتداد می‌دهد تا سرتاسر سطح کاغذ را پر کند. او سپس به صورت دایره‌وار بریده و آن دایره‌ها را به صورت چرخشی و در عین حال تنظیم شده در سطح پخش و توزیع می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: «این باعث میشود که من در مورد آوا و صداها فکر کنم. اگر تا حال سنگ بر روی آب انداخته باشید، اثر موج‌دار آن را دیده‌اید. امواج صوتی برای من مثل آنها هستند. بنابراین روش جالبی برای من بود که اصوات را به صورت بصری و قابل مشاهده در بیاورم و به نقش صوت در زبان اشاره کنم.»
شفیعی به دلیل تولید آثار کالئیدوسکوپی که مهمترین آنها «تمثال‌های کاغذی» است، شناخته و مشهور شده است. او نوارهای کاغذی رنگین، حاوی نوشته‌های پرمعنی را با هم در یک مجموعه ترکیب می‌کند که در کلیت خود یک شکل چرخشی و محرک را نشان می‌دهد که فوراً نگاه را به خود جلب می‌کند.
وی گفت: «بزرگترین تأثیر بر من را موسیقی و نه فقط موسیقی ایرانی داشته و پس از آن متن و شعر موثر بوده است. ایده کتاب و مواد چاپی به عنوان یک موضوع یعنی همین اثری که شما در اینجا می‌بینید، برآمده و حاصل ۱۰ تا ۱۵ سال کار است. بر روی کار هنری که می‌بینید تمرکز کنید تا بتوانید یک تصویر و تصور جدیدی از فرمت نو کتاب به عنوان طراحی یا نقاشی پیدا کنید.»
در نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس، گالری مارتین ون زومرن آمستردام نیز آثاری از نوید نور هنرمند چندرشته‌ای هلندی- ایرانی به نمایش گذاشته شده است. یک نقاشی به نظریه تبدیل هیچ به یک چیز اشاره دارد، که درواقع در کل آثار او کشف میشود.
نوید نور برای مدت طولانی یادداشت‌های کوچک و نوشته‌های اتفاقی و ناخوانای نوشته شده توسط مردم، مانند امتحان خودکار روی کاغذ هنگام خرید، را جمع می‌کرد. او این نوشته‌ها را به عنوان بخشی از مجموعه در حال انجام، با عنوان «تنظیم کننده‌ها» روی بوم منتقل می‌کرد. سابقه آغاز این کار به سال ۲۰۰۵ برمی‌گردد.
مارتین ون زومرن، گالری‌دار، گفته است: «این آثار انرژی‌های این افراد را که خودشان نمی‌دانند که در زمره و درون هنر مدرن یا نقاشی معاصر قرار دارند، منتقل می‌کند. هنرمندان خوب آثار جدیدی را به شما نشان می‌دهند و شما را در مسیرهای جدید سوق می‌دهند. نوید نور این ویژگی را داشت و من الان بیش از ۱۰ سال است که نماینده او هستم.»
چهل و ششمین دوره نمایشگاه بین‌المللی هنرهای معاصر پاریس ۱۷ تا ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹ در پاریس برگزار شد.
*منبع: کیهان لایف
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن
