جشنواره سی و هشتم فیلم «فجر» در حالی امروز کار خود را آغاز کرد که تحریم سینماگران و شرکت‌کنندگان، آن را تا ابعاد یک جشنواره‌ی محلی کوچک کرده است. این جشنواره حکومتی در فقدان تمایل اسپانسرهای مالی و فقط با حمایت شهرداری تهران، بدون مراسم افتتاحیه، فرش قرمز و با اختصاص بلیت به ارگان‌ها و نهادها و سئانس صبحگاهی مختص دانش‌آموزان، با سیلی هم نتوانسته صورت چروکیده و رنگ‌پریده‌ی خود را سُرخ کند!
سی و هشتمین جشنواره فیلم «فجر» در حالی امروز شنبه ۱۲ بهمن‌ماه ۹۸ کار خود را آغاز کرد که تحریم سینماگران و شرکت‌کنندگان، ابعاد آن را به یک جشنواره‌ی محلی و کوچک کاهش داده است.
در این دوره از جشنواره، ۲۲ فیلم سینمایی در بخش اصلی مسابقه و ۱۰ فیلم در بخش نوعی نگاه شرکت دارند که ۴ فیلم بطور مشترک در هر دو بخش شرکت دارند. با این وصف، «فجر» حکومتی تنها با نمایش ۲۸ فیلم تنور سرد خود را گرم نشان می‌دهد!
با اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به‌خصوص سازمان سینمایی و هیئت برگزاری جشنواره، تمام تلاش خود را برای بی‌تاثیر نشان دادن تحریم شدن از سوی سینماگران به دلیل کشتار خونین و بی‌رحمانه مردم در اعتراضات آبان‌ماه ۹۸ و حمله موشکی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به هواپیمای مسافربری اوکراین و کشته شدن ۱۷۶ سرنشین آن و هم‌صدایی هنرمندان با مردم نشان می‌دهند.
از مجموع این ۲۸ فیلم، سه فیلم «خروج»، «روز بلوا» و «آبادان یازده ۶۰» در بخش سودای سیمرغ و «لباس شخصی» در بخش نوعی نگاه متعلق به سازمان رسانه‌ای و فرهنگی «اوج» متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است! همچنین «درخت گردو» ساخته‌ی محمدحسین مهدویان از فیلمسازان سفارشی‌ساز ولایی و سازنده‌ی فیلم‌هایی چون «ماجرای نیمروز» و «ایستاده در غبار» است. «خورشید» تازه‌ترین ساخته مجید مجیدی کارگردان «بیت‌رهبری» و فاندبگیر از حزب دموکراتیک آمریکاست!
https://kayhan.london/1398/11/04/%d8%aa%d8%a3%d9%85%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%a7%d9%84%db%8c-%d9%85%d8%ac%db%8c%d8%af-%d9%85%d8%ac%db%8c%d8%af%db%8c-%d9%81%db%8c%d9%84%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d8%ad%d8%a8%d9%88%d8%a8-%d8%ae%d8%a7
سعید ملکان از سینماگرانی که چند سالیست به دریافت بودجه از نهادها و ارگان‌های حکومتی مشکوک است اینبار نه در کسوت تهیه‌کننده، بلکه به عنوان کارگردان با فیلم «روز صفر» در جشنواره شرکت کرده است. جالب اینجاست که این فیلم در شهر برلین فیلمبرداری شده و هم در بخش مسابقه و هم در بخش نوعی نگاه شرکت دارد!
ابراهیم حاتمی‌کیا نیز با «خروج» و از حساب سازمان «اوج» در جشنواره حاضر شده و از آنجا که بارها به‌خصوص در دوره‌ی قبل بطور کاملا آشکار خود را فیلمساز «نظام» معرفی کرده، حضورش در «فجر» امری بدیهی است.
با اینهمه، شرکت فیلمسازان جوان و کمتر شناخته‌شده چون مرتضی فرشباف، حمیدرضا قربانی، سهیل بیرقی، کیوان علیمحمدی، بهمن اردک، سامان سالور و حتی مجید برزگر بحث‌برانگیز شده چراکه آنها در طول این سال‌ها بارها ادعای تعلق به سینمای مستقل و اندیشمند را داشتند و در جشنواره‌های بین‌المللی شرکت می‌کردند و از سانسور و عدم آزادی بیان در وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقاد می‌کردند!
اما با وجود حضور برخی فیلم‌ها در جشنواره، عوامل و دست‌اندرکاران ساخت آنها بطور جداگانه از شرکت در رقابت «فجر» حکومتی سر باز زده‌اند. مانند مسعود کیمیایی کارگردان پیشکسوت سینما که امسال با «خون شد» به جشنواره راه یافت ولی از حضور در آن، در حالی که تهیه‌کننده بر آن اصرار می‌ورزد، تا کنون امتناع کرده است. پیمان معادی بازیگر فیلم «درخت گردو» و هایده صفی‌یاری تدوینگر «خون شد»، «عامه‌پسند» و «مغز استخوان»، بابک حمیدیان بازیگر «مغز استخوان»، سعید آقاخانی بازیگر «خون شد» هم از همراهی فیلم‌‌هایشان در «فجر» اجتناب کرده‌اند.
در این رابطه، منابع آگاه از وضعیت جشنواره فیلم «فجر» به کیهان لندن گفته‌اند که تعدادی از شرکت‌کنندگان در این دوره از جشنواره برای حضور پیدا کردن در آن و عدم اعلام تحریم، مبالغ کلانی از برگزارکنندگان و وزارت ارشاد گرفته‌اند و به واسطه‌ی همین پول‌ها اکنون در گروه شرکت‌کنندگان قرار دارند!
به نظر می‌رسد امسال به دلیل تحریم سینماگران، عرصه برای سینماگرانی باز شده که آثار خود را از پول‌های کثیف می‌سازند و همزمان از حمایت نهادهای و ارگان‌های حکومت برخوردارند.
تحریم‌های جشنواره‌های «فجر» تا حدی پیش رفته که فقط با بودجه‌ی ۸ میلیاردی که از شهرداری تهران تأمین شده، فعالیت می‌کنند و هیچ اسپانسر و تأمین‌کننده‌ی مالی یا به قول معروف حتی یک شرکت تولیدکننده آب‌معدنی هم حاضر به همکاری با این رویداد از پیش شکست‌خورده نشده است.
با اینکه رسانه‌های داخلی تلاش می‌کنند، جشنواره را سرپا نشان دهند ولی همین بس که امسال جشنواره «فجر» به عنوان «مهمترین» جشنواره تبلیغاتی حکومت، بدون برگزاری مراسم افتتاحیه کار خود را شروع کرد! برگزارکنندگان روغن ریخته را خرج امامزاده کرده و در ادعایی عجیب گفته‌اند هزینه‌ی افتتاحیه را به سیل‌زدگان استان سیستان و بلوچستان اختصاص می‌دهند!
همچنین برنامه فرش قرمز و فتوکال نیز از برنامه‌ها حذف شده. به تازگی اس‌ام‌اس خانه‌ی سینما به اعضای صنف‌های سینمایی منتشر شده که نوشته به دلیل عدم استقبال اعضا از دریافت بلیت‌های جشنواره، مقدار زیادی از آن باقی مانده و مهلت اهدای بلیت‌ها تمدید شده است!
این درحالیست که روابط عمومی جشنواره فیلم «فجر» ادعا کرده است که نیم‌ساعته همه بلیت‌ها را فروخته‌اند و حتی از ظرفیت ارگان‌ها و نهادها هم به مردم اختصاص داده‌اند! با وجود این ادعا، نوبت صبح سالن سینماهای مربوط به جشنواره «فجر» به مدارس و دانش‌آموزان اختصاص داده شده، آنهم رایگان!
رونمایی از سیمرغ بلورین #جشنواره_فیلم_فجر با حضور معاون صنایع دستی کشور https://t.co/JrfC2uZKJX pic.twitter.com/TeryTxDDjf
— خبرگزاری میراث آریا (@chtniran) January 30, 2020
از سوی دیگر، ستاد برگزاری جشنواره نیز که مدتها مشغول رایزنی و التماس برای پیدا کردن داور بود، در نهایت برخلاف معمول ۹ عضو هیات داوران را معرفی کرد. حتی ابراهیم داروغه‌زاده دبیر جشنواره افزایش تعداد داوران را به اقبال برای مشارکت در جشنواره تعبیر کرد! اما کمی جستجو در هویت داوران نشان می‌دهد که همگی پای ثابت جشنواره‌های حکومت هستند و هر زمان که برای داور یا هیات انتخاب کم می‌آورند، ابتدا به آنان رجوع می‌کنند. کمااینکه، فریدون جیرانی فیلمساز و منتقد باسابقه سینما که عضو هیات انتخاب جشنواره امسال بود، با وجود بیماری و سکته مغزی در هیات داوران هم شرکت دارد! ضمن اینکه بزرگداشت او هم در این دوره برگزار می‌شود و با این حال و احوال‌اش قرار است یک‌تنه بخش‌های مختلف جشنواره را پیش ببرد!
از طرف دیگر، محمدمهدی عسگرپور دبیر جشنواره بین‌المللی فیلم «فجر» در بین داوران جشنواره داخلی «فجر» امسال نیز حضور دارد! اتفاقی که مشخص نیست تا چه اندازه با مقررات «فجر» همخوانی داشته باشد!
نرگس آبیار فیلمساز حکومتی، رضا پورحسین مجری صداوسیمای جمهوری اسلامی نیز جزو این داوران هستند اما مشارکت سعید راد بازیگر قبل از انقلاب و تورج اصلانی فیلمبردار شناخته شده‌ی سینما که با کارگردانانی چون بهمن قبادی همکاری داشته و ادعای استقلال رأی دارد، در جشنواره‌ی «فجر» انتقادات بسیاری را به همراه داشته است. برخی کارشناسان سینمایی، وضعیت سعید راد را با همکارانش مقایسه می‌کنند که ۴۰ سال ممنوع‌الکار، ممنوع‌الورود و ممنوع‌التصویر بوده و هستند.
حکایت پوستر و لوح «سیمرغ» این دوره هم خالی از لطف نیست. در حالی که فقط دو روز به برگزاری جشنواره مانده بود، پوستر آن منتشر شد و بهت و حیرت مخاطبان را با ترسیم یک سیمرغ بی‌سر و دم و شکل و بی‌محتوا برانگیخت. به نظر می‌رسد آماده‌شدن دیرهنگام این پوستر که برگزاری نشست مطبوعاتی «فجر» را هم به تعویق انداخته ارتباط مستقیمی با تحریم هنرمندان حوزه تجسمی و طراحان گرافیست دارد. چنانکه پوستر امسال بیش از هر سال فاقد استانداردهای لازم و به شدت آلوده به آرم و نشانه‌های جمهوری اسلامی است.
لوح «سیمرغ» جشنواره هم که همواره به کشورهایی چون ایتالیا و چک سفارش داده می‌شد، امسال، به دلیل تحریم‌ها، در داخل کشور و توسط شرکت «جهان کریستال» ساخته شده و طبق ادعای دبیر جشنواره، «به دلیل به صرفه نبودن تولید به تعداد کم، برای پنج شش سال آینده هم ساخته شده است!»
حذف فوتوکال، چشم‌پوشی از «برج میلاد» و پخش کردن منتقدان در سالن‌های کوچک‌تر هم از دیگر اقداماتی است که در پی تحریم گسترده‌ی «فجر» صورت گرفته است.
با اینکه جشنواره توسط برخی کانال‌ها و وبسایت‌های تخصصی سینما، تحریم شده اما تصاویری که رسانه‌های رسمی از نخستین جلسه نقد و بررسی جشنواره، فیلم «سه کام حبس» ساخته سامان سالور منتشر کرده‌اند، حاکیست که عوامل فیلم با لباس سیاه و خاکستری در نشست حاضر شده‌اند! آنها به یاد کشته‌شدگان هواپیمای مسافربری اوکراین که بر فراز آسمان تهران هدف حمله موشکی پدافند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و همه ۱۷۶ سرنشین آن کشته شدن، یک دقیقه سکوت کردند!
به تمام عزایزانی که زجواره فرقه تبهکار را تحریم کردند
سلام و درود میفرستم و اطمینان میدهم آنان ضربه ای به این محکمی تا به حال نخورده بودند. با مردم خودتان باشید تا هنر و اسم تان جاودانه شود. تعفن و تحجر از خصوصیات ضد هنری این پرستوهای حکومتی هست. موج سوارانی که در سه راه قپون هم به عنوان سرایدار فاقد شرایط استخدامی هستند و به واسطه پستی و بی شعوری چاره ای جز مجیز گفتن ندارند.
بزودی تکلیف ما با آنها معلوم می‌شود و آنوقت پشیمانی شون جز نکبت و عذاب و تبعید فایده ای نداره