۱۳۰ هکتار از جنگل‌های هیرکانی با قدمت تخمینی ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال در آتش‌سوزی همزمان در ۸ نقطه در استان گیلان، در آتش سوخت و از بین رفت. به این ترتیب اراضی جنگلی شمال ایران در ۱۳ نقطه نابود شد. اوایل دی‌ماه نیز این جنگل‌ها در ۳۰ نقطه بطور همزمان آتش گرفتند که منجر به نابودی ۳۰۰ هکتار آنهم پیش از جشن ثبت جهانی آن در یونسکو شد.
جنگل‌های هیرکانی که به دلیل قدمت ۲۵ تا ۵۰ میلیون سال به عنوان میراث طبیعی دنیا در یونسکو ثبت شده‌اند، بطرز مشکوکی بطور همزمان روز پنجشنبه ۱۷ بهمن‌ماه در ۸ نقطه از استان گیلان دچار آتش‌سوزی شدند.
بر اثر گسترش این آتش‌سوزی که طبق ادعای مقامات استان گیلان به دلیل «وزش باد گرم» بوده، «۱۳۰ هکتار» از جنگل‌های هیرکانی در ۱۳ شهرستان گرفتار آتش‌سوزی شده است.
طبق آخرین گزارش مدیرکل منابع طبیعی و آبخیرداری استان گیلان، این آتش‌سوزی در وسعت ۴۱ هکتار از این جنگل‌ها در ۸ نقطه‌ی «تالش، سیاهکل، رضوانشهر، ماسال، آستارا، رودبار، فومن و رشت» رخ داده و در مدت زمان ۷۲ ساعت، به ۱۳۰ هکتار رسیده است.
محمد قربانی‌لرد فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان، میزان خسارت وارده به «۹۹ درصد» از جنگل‌های هیرکانی را «سطحی» توصیف و ادعا کرده است: «خسارت جدی به درختان وارد نشده است.»
آنگونه که منابع محلی نوشتند، جنگلبانان و مردم شهرستان‌های مختلف استان گیلان از جمله تالش و سیاهکل با دست خالی در مقابل آتش ایستادند و پس از نزدیک به سه روز و در حالی که به دلیل کمبود امدادرسانی، مهار آتش به کُندی پیش می‌رفت، در نهایت آن را خاموش کردند.
مقامات مسئول جنگلداری در ایران به‌خصوص در مورد جنگل‌های نوار شمالی، علاوه بر اینکه ظاهرا بطور عمدی در تأمین امکانات مهار آتش تعلل می‌کنند، همچنین نزدیک به شش ماه حقوق جنگلداران را نیز نپرداخته‌اند.
طی دو ماه اخیر، این دومین‌بار است که جنگل‌های هیرکانی دچار آتش‌سوزی وسیع می‌شوند. دی‌ماه امسال همزمان با جشن ثبت جهانی هیرکانی در فهرست میراث طبیعی یونسکو، این جنگل‌ها در ۳۰ نقطه بطور همزمان در آتش سوختند.
کمبود امکانات و نیرو برای حفاظت از این جنگل‌های کهن، چنان شدید است که یونسکو از ۲۰ میلیون و ۴۰ هزار هکتار جنگل‌های هیرکانی، فقط حدود ۷۰ هزار هکتار را در فهرست میراث طبیعی دنیا ثبت کرده و باقی این جنگل‌ها تا زمان تأمین ایمنی، همچنان بلاتکلیف هستند.
با اینکه طبق اعلام فائو، ۹۰ درصد آتش‌سوزی جنگل‌ها در ایران عامل انسانی دارند، ولی هنوز عامل آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی مشخص نشده است. فقط نسرین غزنوی رئیس آبخیزداری آستارا روز جمعه، ۱۸ بهمن، علت آتش‌سوزی در جنگل‌های هیرکانی این شهرستان را «بی‌احتیاطی اهالی روستاها در برافروختن آتش» اعلام کرده است.
محسن‌یوسف‌پور مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان نیز بر «وزش باد گرم» در گسترش آتش‌سوزی تأکید کرده که منجر به نابودی «۱۶ و نیم هکتار از جنگل‌های شهرستان تالش»، «بیش از ۶ هکتار از جنگل‌های سیاهکل»، «۴ هکتار از جنگل‌های رضوانشهر»، «۶ هزار متر مربع از جنگل‌های آستارا»، «۳ هزار متر مربع از جنگل‌های رودبار»، «یک‌ونیم هکتار از جنگل‌های فومن»، «هزار مترمربع از جنگل‌های ماسال» و «۵ هزار مترمربع از جنگل‌های شهرستان رشت» شده است.
علاوه بر آتش‌سوزی‌های عمدی، قاچاقچیان چوب و جنگل‌خواران، آفت و امراض گیاهی نیز در کمین درختان کهن این جنگل‌هاست. کامران پورمقدم رئیس شورای عالی جنگل دی‌ماه امسال در این رابطه گفته بود: «چالش‌هایی که جنگل‌های هیرکانی با آنها مواجه است تنها بحث آتش‌سوزی و قاچاق چوب نیست، بلکه موضوع زباله در جنگل‌های هیرکانی اکنون تبدیل به یکی از معضلات جدی شده است و تخریب‌های انسانی در قطع و از بین‌بردن نهال‌ها و بعد هم آتش‌سوزی‌های اتفاق افتاده در این جنگل‌ها از جمله مشکلاتی است که جنگل‌های هیرکانی را دستخوش تخریب کرده است.»
پورمقدم عامل انسانی را اصلی‌ترین عامل در تخریب جنگل‌های هیرکانی معرفی کرد و گفت: «باید برنامه حفاظتی ویژه‌ای برای جنگل هیرکانی درنظر گرفت که اجرای طرح تنفس جنگل از ابتدای سال ۹۹ براساس قانون یکی از این راهکارهاست و ۲ میلیون هکتار از جنگل‌های هیرکانی شمال کشور را پوشش می‌دهد.»
