در ایران شکافى عمیق بین درآمد و هزینه زندگى کارگرانى که حداقل دستمزد به آنها پرداخت مى شود، به چشم مىخورد. واقعیت این است که در بهترین حالت دستمزدها، حتى یک سوم مخارج کارگران در ایران را پوشش نمىدهد.
در قانون کار دو معیار براى تعیین حداقل دستمزد در نظر گرفته شده، اما یکى از این معیارها غالبا نادیده گرفته مىشود و معیار دیگر هم سالهاست به گفته دست اندرکاران «مغفول» مانده است. طبق قانون حداقل دستمزد باید بر اساس تورم از سوى سازمانهاى رسمى به گونهاى تعیین شود که حداقل نیازهاى کارگر و خانواده او را تامین کند.
اما در افزایش دستمزد در این سالها تنها به آمار ظاهرى توجه شده و به همین دلیل همیشه افزایش حقوق کمتر از تورم اعلام شده بوده است. حتى با وجود آنکه اخیرا با تلاشهاى فعالان کارگرى، معیار دوم یعنى تغییر حداقل معیشت مورد توجه قرار گرفته و هر سال سبد معاش مشخص مىگردد اما تفاوت معنادارى میان دستمزد تعیین شده با سبد معاش وجود دارد که ناشى از شکاف بین درآمد و هزینه است.
به نظر فعالان کارگرى در آینده نزدیک، این شکاف را باید به تدریج پر کرد. یعنى اینکه حداقل حقوق باید از تورم بیشتر باشد.
در همین حال، مسائلى که معمولا مورد صحبت کارگران ایرانى و خانواده آنهاست این است که وضعیت دستمزد آنها در مقایسه با همکارانشان در کشورهاى دیگر چگونه است. چون گاهى اعداد و ارقامى در این مورد گفته مىشود که بسیار ناراحت کننده است زیرا به نظر مىرسد مقدار دریافتى آنها به دلار، یک بیستم حقوق شهروندان بعضى کشورهاست و طبیعتا رفاه کارگران در ایران به همین میزان از کارگران خارجى پایینتر است.
به گزارش بخش اقتصادى ایلنا، اگر حقوق کارگران در ایران، یک میلیون و ۵١٧ هزار تومان در نظر گرفته شود، با توجه به نوسانات دلار، دستمزد کارگران حداقلبگیر، کمى بیشتر از صد دلار در ماه مىشود که حتى با مزایایى مانند حق مسکن و برخى کمکهاى دیگر که به آنان تعلق مىگیرد، به ١۵٠ دلار هم نمىرسد و به این ترتیب تفاوت حداقل دستمزد در ایران با لوکزامبورگ که بالاترین حداقل دستمزد را در بین کشورهاى مختلف دنیا دارد، نزدیک به ٢٣٠٠ دلار در ماه است.
گفتنى است نیوزیلند، استرالیا، فرانسه، آلمان، هلند، بلژیک، انگلیس، ایرلند، لوکزامبورگ و کانادا، ده کشور اول دارنده بیشترین حداقل دستمزد در جهان هستند.
ایران، پاکستان، هند، اوکراین، مصر، آلبانى، مالزى، مراکش و آفریقاى جنوبى کمترین حداقل دستمزد را به کارگران خود مىپردازند.
کارشناسان مى گویند: رژیم جمهورى اسلامى اگر بخواهد زندگی کارگران در ایران به خط فقر برسد، باید مقدار زیادى به دستمزد آنها اضافه کند.