پس از گذشت دو ماه از اعلام ورود کُرونا به ایران، از بامداد امروز هشتم فروردین‌ماه طرح «فاصله‌گیری اجتماعی» با ممنوعیت سفر افراد غیرساکن به شهرها در حال اجرا اعلام شده است. حسن روحانی رئیس‌دولت در تماس تلفنی با وزیر نفت دستور «تأمین بنزین مورد نیاز مسافران» را صادر کرده است! یک نماینده مجلس شورای اسلامی این طرح را بدون «ضمانت اجرایی» خوانده و یادآور شده « یک عزم لازم و جدی از سوی مسئولان ذیربط برای قطع این زنجیره نیست.»
همزمان با اعلام اجرای «طرح فاصله‌گیری اجتماعی» از بامداد امروز جمعه هشتم فروردین‌ماه به مدت یک هفته (تا پانزدهم فروردین) با محتوای ممنوعیت سفر افراد غیرساکن به شهرها، حسن روحانی رئیس دولت در تماس با بیژن زنگنه وزیر نفت دستور «تأمین بنزین مورد نیاز مسافران» را صادر کرد.
این در حالیست که پیشتر اهدای بنزین برای سفرهای نوروزی به مسافران به تعویق افتاده بود.
روحانی در این تماس همچنین تاکید کرد که «به مردم اطمینان داده شود که هیچ خللی در تمام ساعات روز برای تأمین بنزین مورد نیاز ایجاد نخواهد شد و هیچ مشکلی برای تأمین بنزین مورد نیاز وجود ندارد!»
رئیس‌دولت همچنین در این تماس گفته که روند اجرای این طرح در خصوص بازگشت مسافران نوروزی باید به گونه‌ای باشد که در مبادی ورودی و خروجی شهرها ازدحام ایجاد نکند و روند پیشبرد طرح غربالگری را کُند نسازد.»
روحانی همچنین اظهار داشت: «این طرح در راستای حفظ سلامت مردم و مدیریت متمرکز مبارزه با ویروس کُرونا است و در نحوه اجرا نباید امنیت خاطر جامعه را خدشه‌دار نماید.»
روحانی پس از یک دوره انکار تهدیدهای کُرونا و وعده‌هایی مبنی بر اینکه «از شنبه همه چیز عادی میشود» حالا در تلفن کردن و دستور دادن فعال شده است! وی در تماس تلفنی دیگری که با عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور داشته، بر اجرای تمام محدودیت‌ها طبق ابلاغیه‌های کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کُرونا تأکید کرده تا «از هرگونه اقدام سهل‌گیرانه و یا سختگیرانه خارج از مفاد ابلاغیه ها، پرهیز شود.»
روحانی در تماسی با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز تاکید کرد که تمامی دستگاه‌های ذیربط به‌ویژه وزارتخانه‌های بهداشت و کشور باید در خصوص پاسخگویی بهنگام، رفع شبهه‌ها و مقابله با شایعاتی که در فضای عمومی کشور منتشر میشود، اقدامات لازم را به عمل آورند.
اتوبان تهران- قم باز شد
جمعه ٨ فروردین با وجود اینکه دولت روحانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ادعا کردند برای مقابله با کُرونا خروجی شهرها سختگیرانه کنترل میشود اما بزرگراه تهران- قم باز شد!#کرونا #در_خانه_بمانید pic.twitter.com/Goc3G7k4Q2— KayhanLondon کیهان لندن (@KayhanLondon) March 27, 2020
حالا، در اولین روز، موفقیت اجرای این طرح با پرسش‌ها و تردیدهایی همراه شده است. ویدئویی توسط خبرگزاری فارس منتشر شده که حاکی از باز بودن جاده تهران- قم و تردد آزادانه و بدون محدودیت مسافران است.
از سوی دیگر، رضا شیران خراسانی نماینده مشهد مجلس شورای اسلامی امروز درباره عدم ضمانت اجرایی این طرح گفته است: «قانون یا مقرراتی اگر ضمانت اجرایی لازم را نداشته باشند، قطعا تبدیل به یک قانون متروکه میشود. در رابطه با مقرراتی که وضع میشود باید گفت ضمانت اجرایی پایینی دارند و یا اصلا اجرا نمی‌شوند.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: «برای بحث سفرهای بین شهری این قاعده اصلا شکل نگرفت و یا اگر هم گرفت در ابتدایی‌ترین حالت خودش بود؛ تب سنجی گذاشته شد که مشخص نبود نیرویی که این کار را انجام می‌دهد ماهر است یا خیر.»
وی با بیان اینکه برآیند اتفاقات نشان می‌دهد یک عزم لازم و جدی از سوی مسئولان ذیربط برای قطع این زنجیره وجود ندارد، عنوان کرد: «در خراسان مطرح کردیم برای اینکه قطع زنجیره صورت گیرد، قرنطینه انجام شود منع رفت و آمد صورت گیرد استاندار موافقت کرد اما از تهران مداخله شد و اجازه ندادند صورت گیرد.»
حال آنکه پلیس راه تهران اعلام کرده بود از ساعت ۲۴ بامداد امروز بزرگراه‌های تهران- شمال، تهران- قم و جاده قدیم قم با «محدود کردن تردد فقط اجازه تردد به خودروهای پلاک تهران» داده میشود. استانداری تهران هم ادعای تحت کنترل قرار گرفتن، «۱۴ مبادی ورودی و خروجی اصلی و ۱۰۰ فرعی» توسط پلیس راه را کرد.
تیمور حسینی رئیس پلیس راه راهور ناجا امروز از کسانی‌که به سفر رفته‌اند، خواست تا به شهرهای خود بازگردند و همچنین گفت: «همه هموطنان در جریان محدودیت‌های اعمال شده قرار گرفته‌اند ما در تمام خروجی‌های استانها محدودیت‌هایی برای تردد قائل شده‌ایم.»
وی افزود: «اولا هموطنانی که در خانه هستند یادشان باشد که سفری نخواهیم داشت و برنامه‌ریزی سفر هم نکنند و اصلا اجازه خروج به هیچ خودرویی از استان‌های خودشان داده نمی‌شود.»
رئیس پلیس راه راهور ناجا از اجازه ورود اتومبیل‌ها به تهران در صورت ساکن بودن این مسافران در پایتخت خبر داد و گفت که اتومبیل‌هایی که مقصد دیگری جز تهران دارند، اجازه ورود ندارند.
به گفته‌ی وی، «اگر خودروها تخلف کنند تا یک ماه خودرو توقیف و مبلغ ۵۰۰ هزار تومان هم جریمه خواهد شد.»
بر اساس این طرح، اما پایانه‌های شهری و ایستگاه‌های راه‌آهن و فرودگاه‌ها مشاغلی هستند که با محدودیت فعالیت می‌کنند و براساس اقتضای محل مجاز به فعالیت هستند! علاوه بر این، پمپ‌بنزین‌ها هم طبق روال به کار خود ادامه می‌دهند.
بر مبنای طرح «فاصله‌گیری اجتماعی»، صرفا افراد بومی ساکن هر شهر مجاز به ورود آن شهر بوده و ورود افراد غیرساکن ممنوع است. در این طرح، قرار است نحوه شناسایی افراد ساکن و بومی با استفاده از کارت ملی، پلاک اتومبیل، بیمه‌نامه اتومبیل صورت گیرد.
اتومبیل‌های امدادی و درمانی، پلیس، حمل بار، کالاها، مایحتاج مردم، سوخت مشمول این ممنوعیت نشده و دستور بر اعمال محدودیت حداکثری در «جابجایی مسافر با هواپیما، قطار و اتوبوس‌های بین‌شهری ضمن اجرای کامل پروتکل‌های بهداشتی» صادر شده است. علاوه بر این، کارمندان دستگاه‌های دولتی که محل سکونت و محل کارشان در یک نقطه قرار ندارند، هم مشمول این اقدام نمی‌شوند. براساس این دستور، یک‌سوم کارمندان دولت به طور شیفتی باید در محل کار خود حاضر شوند.
آنگونه که در طرح «فاصله‌گیری اجتماعی» در زمینه تعطیلی مراکز و مکان‌های عمومی اعلام شده، علاوه بر دانشگاه‌ها و مدارس، پارک‌ها، بوستان‌ها، تفرجگاه‌ها، مراکز تفریحی، استخرها و… تا ۱۵ فروردین تعطیل هستند.
در این طرح، مشاغل و صنف‌ها به سه گروه «باید کاملا فعال»، «باید تعطیل» و «بر اساس اقتضا و شرایط محلی می‌تواند مجاز باشد» تقسیم شده است. بطور مثال، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سوپرمارکت‌ها، میوه‌فروشی‌ها، نانوایی‌ها، پروتئینی‌ها و قصابی‌‌ها، میادین میوه و تره‌بار،مراکز تأمین غذای برون‌بر، تعمیرگاه‌ها و داروخانه‌ها و مراکز درمانی گروه ملزم به فعالیت هستند.
خط کشی مقابل نانوایی و رعایت فاصله
ویدئویی که امروز از کار خوب مردم شیراز در شبکه های اجتماعی منتشر شده است. pic.twitter.com/QGENsoa5Jt— TavaanaTech تواناتک (@TavaanaTech) March 26, 2020
دفاتر پیشخوان، دفاتر پلیس به‌اضافه‌ی ۱۰، دفاتر الکترونیک قوه‌قضاییه، صرافی‌ها، بانک‌ها، هتل‌ها جزو دسته‌ای هستند که بر اساس اقتضا و شرایط می‌توانند فعال باشند.
پیش از اجرای این طرح، بر اساس اعلام مرکز مدیریت راه‌های کشور طی شبانه روز گذشته مطابق آخرین اطلاعات دریافتی از ۲۳۲۲ تردد شمار فعال در محورهای برون‌شهری، تردد وسایل نقلیه نسبت به روز قبل ۴.۹ درصد کاهش یافته است. این افراد در طول مسیر اجازه ورود به شهرها را نداشته و از کنارگذرها عبور خواهند نمود.
در این بین، بیشترین آمار تردد با ۱۲.۹ درصد مربوط به وسایل نقلیه سنگین بوده و اوج رفت و آمدها بین ساعات ۱۸ تا ۱۹ و کمترین تردد بین ساعات ۴ تا ۵ صورت گرفته است.
باهمه اینها، نکته قابل توجه اینجاست که مردم به صورت خودجوش اقدام به فاصله‌‌گذاری اجتماعی و حفظ ایمنی خود کرده‌اند چنانکه ویدئوها و تصاویری از رعایت فاصله‌‌های ایمنی در صف‌های نانوایی و بانک‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
