ویروس جدید کُرونا که سبب بیماری کووید۱۹ می‌شود هنوز ناشناخته است. ابهامات بسیاری در رابطه با عملکرد این ویروس، که شهروندان ۱۸۵ کشور را مبتلا ساخته، وجود دارد و کارشناسان و ویروس‌شناسان هنوز با قاطعیت در مورد تمام جوانب آن ابرار نظر نمی‌کنند.
هر روز علائم جدیدی از ابتلا به آن کشف می‌شود و تحقیقات در ارتباط با راه‌های مقابله یا پیشگیری نیز هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند. دکتر هوشنگ لاهوتی زیست‌شناس ملکولی و سلولی و عضو پروژه ققنوس ایران به کیهان لندن می‌گوید «برای رسیدن به دارویی جهت مقابله با کُرونا و یا واکسنی برای پیشگیری از آن هنوز ماه‌های زیادی فاصله داریم.»
علائم جدید ابتلا به کُرونا
روز جمعه گروهی از پزشکان ایتالیایی و اسپانیایی اعلام کردند علاوه بر علائم ابتلا به این ویروس که تا کنون شناسایی شده‌اند مانند سرفه، عطسه، تب بالا، نفس تنگی، سردرد و سینه درد، بسیاری از بیماران دچار برخی مشکلات پوستی چون جوش در پا همرا با سرخی و خارش نیز بوده‌اند. این پزشکان این نشانه‌ها را در بیش از یک پنجم بیمارانی که در پیامد ابتلا به کُرونا در بیمارستان‌های این دو کشور اروپایی بستری بودند، مشاهده کرده‌اند. ماریو دلاپونته یکی از این پزشکان ایتالیایی به کیهان لندن می‌گوید «این علائم که شباهت به عوارض ناشی ابتلا به سرخک دارند به ویژه در کسانی مشاهده شده‌اند که کمتر از ۴۰ سال سن دارند.» این پزشک ایتالیایی می‌‌‌فزاید «کرونا برای ما هنوز ویروسی تقریبا ناشناخته است و هر روز علائم جدیدی از آن را کشف می‌کنیم.»
در این میان، شمار کسانی که در جهان تا کنون با تست پزشکی مشخص شده است که به کووید۱۹ مبتلا شده‌اند نزدیک به دو میلیون نفر است، اگرچه شمار کسانی که به صورت خفیف بیمار هستند و تنها یکی از علائم در آنها دیده می‌شود و تستی را نیز انجام نداده‌اند می‌تواند بر مبنای گمانه‌‌زنی‌ها بیش از ده میلیون تن باشد. دکتر لاهوتی در این ارتباط یادآوری می‌کند که «حدود ۸۰ درصد از کسانی که به کُرونا مبتلا میشوند از آنجا که دارای سیستم ایمنی قوی‌ای هستند می‌توانند متوجه نشوند که مبتلا شده‌اند و یا فکر کنند به یک سرماخوردگی ساده و یا آنفولانزا دچارند.» این کارشناس ایرانی- استرالیایی در ادامه می‌افزاید «از ۲۰ درصد باقیمانده نیز وضعیت حدود ۶ درصد در حدی وخیم است که باید در بیمارستان بستری شوند، در حالی که دیگر بیماران را می‌توان در قرنطینه و با رعایت نکات و ملاحظاتی در خانه معالجه کرد.»
کووید۱۹ بیماری فصلی نیست
اگر از قابلیت انتقال ویروس کُرونا به انسان تا سال گذشته میلادی اطلاعات زیادی در دسترس نبود، برای حیواناتی که به این نوع ویروس مبتلا می‌‌شدند حتا واکسن‌هایی نیز وجود دارد. دکتر هوشنگ لاهوتی در معرفی این ویروس به کیهان لندن می‌گوید: «کُرونا از چهار خانواده آلفا، بتا، دلتا و گاما تشکیل شده که دو خانواده اول عامل این بیماری در پستانداران و دو خانواده دیگر عامل انتقال به پرندگان هستند.» این زیست‌شناس در ادامه می‌افزاید «به عنوان مثال تقریبا تمام خفاش‌ها به این بیماری مبتلا هستند ولی در این سال‌ها سیستم ایمنی آنها نوعی مصونیت تولید کرده، اما ناقل هستند و می‌توانند با انتقال آن به حیوانات دیگر و انسان باعت گسترش آن شوند.»
برخلاف بسیاری که از کووید۱۹ به عنوان شکلی شدید‌تر از آنفولانزا صحبت می‌کنند، دکتر لاهوتی می‌گوید «کُرونا شباهت بسیاری به ویروس سارس دارد، اگرچه تفاوت‌ها نیز کم نیست و اگر علائم ابتلا به این ویروس در عرض چهار تا پنج روز ظاهر می‌شود، در کووید۱۹ می‌تواند از یک تا سه هفته زمان ببرد.» شباهت کووید۱۹ به سارس حدود ۹۷ درصد است و تفات‌های آنها به ۳ درصد خلاصه می‌شود. تفاوت بین این دو ویروس در ترکیب ۳۰ پروتئینی است که این دو ویروس از کنار هم قرار گرفتن آنها به وجود آمده است.
محافل علمی برای اولین بار در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ میلادی در مورد کووید۱۹ و امکان ابتلای انسان‌ها به این ویروس هشدار داده بودند. دکتر لاهوتی اشاره می‌کند که «اگرچه هنوز جنبه‌هایی از این ویروس و عملکرد آن روشن نیستند و تحقیقات در این ارتباط ادامه دارد، ولی می‌توان ادعای فصلی بودن آن را رد کرد. کووید۱۹ برخلاف آنفولانزا یک بیماری فصلی نیست که با بالا رفتن دما از بین برود. اگر چنین می‌بود ما شاهد گسترش آن در سنگایور و دیگر کشورهای گرمسیر نمی‌بودیم. ساختار کووید۱۹ چنان است که بالا رفتن دما باعت از بین رفتن آن نمی‌شود.»
اهمیت فاصله فیزیکی
از آنجا که تا کنون دارویی خاص برای مقابله با این بیماری کشف نشده، اگرچه در چندین کشور فعالیت‌ها بدون وقفه پیش می‌روند ولی هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارند، از داروهای موجود برای دیگر بیماری‌ها جهت درمان مبتلایان به کووید۱۹ استفاده می‌شود. دکتر لاهوتی اشاره به کلروکین (با نام تجاری پلاکولین) می‌کند که در «برخی موارد» نتیجه مثبت داده‌اند. از این دارو برای درمان بیماری مالاریا استفاده می‌شود. ریتا ویلسون خواننده آمریکایی و همسر تام هنکس، بازیگر هالیوود، که هر دو در استرالیا به کُرونا مبتلا شده بودند در گفتگو با یک شبکه تلویزیونی اعلام کرد با استفاده از هیدروکسی کلروکین معالجه شده‌اند. این خواننده آمریکایی البته هشدار داد که استفاده از این دارو عوارض جانبی بسیار آزاردهنده از جمله تهوع شدید و ضعف عضلانی دارد و نباید بدون نظر پزشکان از آن استفاده کرد.
دکتر هوشنگ لاهوتی در رابطه با مقابله علیه این ویروس تاکید می‌کند تا زمانی که دارویی برای معالجه کووید۱۹ در بازار یافت نشود، باید برای پیشگیری از گسترش این بیماری تلاش کرد. به گفته این زیست‌شناس باید فاصله‌گذاری فیزیکی، که به اشتباه «فاصله‌گذاری اجتماعی» خوانده می‌شود، را رعایت کرد زیرا این ویروس «عمدتا از طریق ذرات ۵ میکرونی در هوا پخش می‌شود». این کارشناس استفاده از ماسک‌های غیرطبی را زیاد کارآ نمی‌داند ولی مانند بسیاری از کارشناسان دیگر معتقد است شستشوی دست با صابون و آب گرم راهکار مناسبی است.
احمد رأفت
