دولت روحانی در حالی برای لغو یا تعلیق تحریمهای اقتصادی ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی به بهانه کُرونا به شدت در تلاش است که در درون ایران اقدامات و عملکرد دولت چه در حوزه اقتصاد و چه در رویارویی با بحران کُرونا انتقاد افراد بیشتری را برانگیخته است.
حسن روحانی، محمدجواد ظریف و دیگر مقامات دولتی در اقدامی سازماندهی شده مدعی هستند تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی موجب شده دولت نتواند بحران کُرونا را به درستی مهار کرده و خسارتهای مالی مردم به دلیل تعطیلی مشاغل و گسترش بیکاری را جبران کند.
این شلوغکاری دولت درباره تحریمها و در مقابل، انفعال در برابر مشکلات داخلی موجب انتقاد کارشناسان و حتی برخی مقامات داخل ایران نیز شده است.
محمد قلی یوسفی اقتصاددان و استاد دانشگاه در یادداشتی در روزنامه «جهان صنعت» نوشته است که اگر دولت دست به قرنطینه کردن یک ماهه کشور میزد و از آمد و شدها و مداخلات غیرتخصصی برخی جلوگیری میکرد، اکنون گرفتار چه کنم چه کنم نمیشد.
این اقتصاددان افزوده است که در وضعیت شیوع کُرونا در همه کشورها این دولت است که مسئولیت حفظ جان و مال مردم را برعهده گرفته است با این حال دولت روحانی «اقدامات لازم را در زمان مناسب انجام نداده و جان مردم را به خطر انداخته و مردم را از کاسبی انداخته تا با مظلومنمایی در میان جامعه جهانی، تحریمها را مقصر اصلی مشکلات بداند.»
او توضیح داده که «دولت منابعی را که از محل فروش نفت یا اخذ مالیات در چهار دهه گذشته به دست آورده در مسیرهای نادرستی سرمایهگذاری کرده و با محدودسازی فعالیتهای بخش خصوصی، وظایفی برای خود تعریف کرده که موجب شده اکنون نتواند منابع مالی لازم برای مقابله با بحران را تامین کند. از سوی دیگر تمرکز این منابع در میان دولتیها موجب شده شرکتهای دولتی از خصوصیسازی و جذب سرمایهگذاری خارجی در طول این سالها امتناع کنند و در حفظ صنایع موجود برای تامین منافع سیاسیون بکوشند. این موضوع بار هزینههای دولت را افزایش داده و موجب شده که سیاستگذار نتواند از پس بحران کنونی برآید و طرح فاصلهگذاری اجتماعی را دیرهنگام به مرحله اجرا درآورد.»
محمد قلی یوسفی نوشته است: «مردم از دولت انتظار دارند با تزریق پول به اقشار ضعیف جامعه کمک کند و امکانات بهداشتی را در اختیار آنها قرار دهد و اجرای طرح فاصلهگذاری اجتماعی را جدیتر بگیرد. بدیهی است دولت به اندازه کافی منابع ریالی نیز در اختیار دارد تا بخواهد برای مقابله با این بحران اختصاص دهد، اما متاسفانه دولت مبلغ اندک یک میلیون تومان را آن هم در قالب وام در اختیار مردم قرار داده و باعث شکلگیری صفهای طویل برای خرید سیمکارت شده و احتمال شیوع این بیماری را تقویت کرده است. این موضوع شکاف دولت و ملت را بیشتر آشکار میکند که دولت تا چه حد در مواجهه با بحران ناتوان است!»
شمسالدین حسینی وزیر پیشین اقتصاد و نماینده دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با وبسایت «نود اقتصادی» گفته است: «در سیاستگذاریهای اقتصادی برای کاهش پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع بیماری کرونا شاهد وقفه تشخیص، وقفه تصمیمگیری، وقفه اجرا و وقفه اثرگذاری هستیم. به همین دلیل است که میتوانیم بگوییم تاکنون اقدام موثری در این خصوص صورت نگرفته است.»
شمسالدین حسینی افزوده که «به مردم، جامعه، فعالان اقتصادی مراجعه کنید، مردم احساس نمیکنند که اقدامی جهت جبران رفاه از دست رفته خانوار یا رونق از دست رفته اقتصادی توسط دولت انجام شده است. در وهله اول، این بحران توسط دولت جدی گرفته نشد، در وهله دوم نیز ستاد فراگیری برای مقابله با این بیماری و بررسی تبعات اقتصادی آن شکل نگرفت.»
به نظر میرسد هدف نهایی دولت چه در رابطه با مظلومنمایی برای برداشته شدن تحریمها و چه در رابطه با بیعملی در شرایط بحران کُرونا، تنها تأمین بودجه برای امور جاری دولت و بخشهای دیگر نظام است.
یکی از نشانههای این موضوع روند برخورد دولت با صاحبان مشاغل است؛ با وجود آنکه مشاغل زیادی به دلیل حدود دو ماه تعطیلی و به ویژه از دست دادن بازار شب عید دچار رکود و بحران شدهاند دولت تنها یک بسته حمایتی ناچیز برای آنها در نظر گرفته است.
بر اساس این بسته قرار است دولت وامهایی از یک تا دو میلیون تومان به صاحبان مشاغل بدهد. این در حالیست که هیچگونه تخفیف مالیاتی برای این مشاغل در نظر گرفته نشده و حتی سازمان امور مالیاتی در این روزها که بطور معمول که فصل پرداخت مالیات است از اصناف مختلف خواسته مالیات خود را پرداخت کنند.
مهدی رئیسزاده مشاور رئیس اتاق بازرگانی ایران در اینباره گفته است که «اغلب واحدهای صنفی از دهم اسفند ۹۸ فروششان صفر شده و تعطیل هستند و چکهایشان برگشت خورده، آنوقت سازمان مالیاتی پیامک زده، بیایید مالیاتهایتان را بدهید!»
تقی علی اکبری رئیس اتحادیه سازندگان و فروشندگان باطری نیز گفته برخلاف دستور دولت سازمان تأمین اجتماعی حاضر به عقب انداختن پرداخت حق بیمه مشاغل مختلف به دلیل شیوع کُرونا نیست: «وزیر کار دستور داده بیمه تامین اجتماعی واحدهای صنفی ۳ ماه به تعویق بیفتد اما تامین اجتماعی اجرا نمیکند! باطریسازان خودرو نسبت به پارسال ۸۰ درصد کاهش درآمد داشتند؛ وام یک میلیون تومانی دولت به ۲۳ میلیون خانوار، چقدر از دردشان را دوا میکند!؟»
رسول شجری رئیس اتحادیه کفاشان دستدوز تهران نیز درباره وضعیت این صنف گفته است: «۱۲۰ هزار نفر در صنعت کفش کار میکنند. بسیاری از مشکلات مالی ما را ماه اسفند حل میکرد، اما کرونا نگذاشت این اتفاق در پایان سال ۹۸ بیفتد. از دولت میخواهیم حقوق بیکاری کارگران ما را فوری بدهد و بخشودگی مالیاتی اصناف را در دستور کار خود قرار دهد.»
باسلام این دولت نماینده ملت ایران نیستن شما که اروپا هستید پیام ملت ایران به اروپا بدهید از اینکه صدها نفر ایرانی باشرف با همکاری اروپا که شریک دراین کشتار بودن بونند ملت ایران همکاری اروپا با دیکتاتور های ایران نخواهن بخشید شماهم با ترامپ یکی بشید ملت ایران و نجات بدهید همین الان هم ملت مرد ه ان ونابودی این کشور با همکاری اروپا امکان نداشت شماها اروپائیان هستید دراین جنایت شریک هستید اروپا میدونه همکاری روسیه وایران در کشتار ملت سوریه نابودی این کشور اروپا شریک هست