چرا محمدجواد ظریف که خواهان بازگشت آمریکا به برجام بود، حالا از حضور ایالات متحده به عنوان یکی از طرفین برجام می‌ترسد؟!

پس از آنکه روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به دنبال طرحی پیچیده است تا تأکید کند که ایالات متحده با وجود خارج شدن آن کشور از این توافق از نظر حقوقی یکی از طرفین برجام است تا بتوان تحریم‌های تسلیحاتی رژیم ایران را تمدید کرد، محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی با دستپاچگی آن را «رویاپردازی» خواند و خواستار توقف اقدامات آمریکا شد. این در حالیست که مقامات جمهوری اسلامی همواره آمریکا را به دلیل خروج از برجام «لعنت» کرده و مرتب خواستار بازگشت این کشور به این توافق شده‌اند. در همین زمینه حتی از سوی معاونت حقوقی رئیس جمهوری اسلامی اعلام شد که خروج آمریکا از برجام «غیرقانونی و غیرحقوقی بوده و مبنای قابل اتکایی نداشته است».

روزنامه نیویورک تایمز یکشنبه ۲۶ آوریل (۷ اردیبهشت) در گزارشی نوشت با وجود خروج دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا از توافق اتمی در سال ۲۰۱۸ مایک پمپئو به همراه یک تیم در حال تدوین دلایل حقوقی است که بر اساس آن آمریکا از نظر حقوقی همچنان یکی از طرفین برجام به شمار می‌رود و می‌تواند مانع پایان یافتن تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل در اکتبر ۲۰۲۰ شود.

به گزارش نیویورک تایمز، این راهبرد بخشی از یک استراتژی پیچیده برای فشار بر شورای امنیت سازمان ملل است تا به وسیله آن تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی تمدید طولانی و حتی سختگیرانه‌تر شود.

بر اساس این استراتژی، آمریکا در چارچوب برجام ابزاری پیدا می‌کند تا تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی را که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت قرار است در اکتبر امسال به پایان برسد تمدید شود.

نیویورک تایمز در این گزارش نوشت تلاش آمریکا قطعاً با مخالفت چین و روسیه روبرو خواهد شد با این حال در صورتی که تحریم تسلیحاتی علیه رژیم ایران تمدید نشود، آنگاه آمریکا می‌تواند به‌ عنوان یکی از طرفین برجام از حق خود به منظور اعمال فشار برای بازگرداندن تحریم‌های گسترده که پیش از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۵ اعمال شده بودند، استفاده کند.

در همین رابطه مایک پمپئو به نیویورک تایمز گفته است که آمریکا نمی‌تواند اجازه دهد که جمهوری اسلامی ظرف شش ماه آینده بتواند سلاح خریدای کند. او می‌افزاید: «اوباما هرگز نباید توافق می‌کرد که به تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی از سوی آمریکا پایان دهد. ما آماده‌ایم تا از همه گزینه‌های دیپلماتیک خود برای اطمینان از ماندگاری تحریم تسلیحاتی شورای امنیت استفاده کنیم».

محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی به گزارش نیویورک تایمز واکنش نشان داده  و در توییتی نوشته است: «دو سال پیش، مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا و رئیس او توقف مشارکت آمریکا در برجام را اعلام کردند و رویاپردازی می‌کردند که فشار حداکثری آنها ایران را به زانو در خواهد آورد. با توجه به شکست مفتحضانه این سیاست، او [پمپئو] حالا می‌خواهد یکی از طرفین برجام باشد. رویاپردازی را متوقف کنید: ملت ایران همیشه خودش درباره سرنوشتش تصمیم می‌گیرد».

۲ yrs ago, @SecPompeo and his boss declared "CEASING US participation" in JCPOA, dreaming that their "max pressure" would bring Iran to its knees.

Given that policy's abject failure, he now wants to be JCPOA participant.

Stop dreaming: Iranian Nation always decides its destiny. pic.twitter.com/FZORsen2oa

— Javad Zarif (@JZarif) April 27, 2020

در همین ارتباط، خبرگزاری رویترز ۲۸ آوریل (۹ اردیبهشت) به نقل از دیپلمات‌های آمریکایی نوشته است که آمریکا بخواهد برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی، نبرد دشواری در پیش دارد. برخی دیپلمات‌ها می‌گویند اگر آمریکا بخواهد با تهدید، ۱۵ عضو شورای امنیت را به تمدید و تشدید تمام تحریم‌های تسلیحاتی علیه رژیم ایران ترغیب کند، با یک نبرد پر هرج و مرج و سخت روبروست.

یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود تایید کرد، واشنگتن استراتژی خود برای بازگرداندن تحریم‌‌ها علیه رژیم ایران را با بریتانیا، فرانسه و آلمان در میان گذاشته و پیش‌نویس قطعنامه‌ تمدید تحریم‌ها را به این سه کشور ارائه داده اما این پیش‌نویس به ۱۱ عضو دیگر شورای امنیت از جمله روسیه و چین ارائه نشده است.

دیپلمات‌ها اظهار کرده‌اند که ایالات متحده احتمالاً برای تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران می‌بایست روسیه و چین را مجبور به همراهی کند.

یک دیپلمات شورای امنیت نیز که نخواست نامش فاش شود معتقد است: «این اقدام در نطفه خفه می‌شود».

در صورت عدم تمدید تحریم‌‌ تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران در شورای امنیت، برنامه بعدی آمریکا تلاش برای اعمال فوری همه تحریم‌ها علیه رژیم این کشور خواهد بود.

یک مقام اروپایی به شرط ناشناس ماندن می‌گوید این مسئله از نظر شورای امنیت باعث بروز هرج و مرج و نابسامانی خواهد شد زیرا صرف نظر از آنچه انگلیس، آلمان و فرانسه فکر می‌کنند، روسیه و چین قرار نیست در این توافقنامه (تمدید تحریم‌های تسلیحاتی) مشارکت کنند.

استراتژی چندبُعدی دولت ترامپ برای اعمال فشار علیه رژیم ایران با انتقاد دموکرات‌‌ها نیز مواجه شده است. کالین کال محقق دانشگاه استنفورد و مشاور امنیت ملی جو بایدن کاندیدای ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در توییتی نوشت که «دولت ترامپ از توافقی خارج شد که در زمان دولت اوباما منعقد شد و کارآیی آن اثبات شده بود. اینکه وقتی سیاست [ترامپ]  شکست می‌خورد، از آن توافق برای باجگیری بین‌المللی استفاده شود، نشان‌دهنده سیاست خارجی دغلکارانه ترامپ است».

https://twitter.com/ColinKahl/status/1254568645017006082

اینهمه در حالیست که هم حزب دمکرات آمریکا و هم دولت حسن روحانی و پیشبرنده‌ی سیاست خارجی آن، محمدجواد ظریف و لابیگران رژیم ایران در غرب، برای بازگشت آمریکا به برجام به هر دری می‌زدند و حتی حزب‌اللهی‌ها نیز با خارج شدن آمریکا از برجام در پی آتش زدن آن بودند. وزیر خارجه جمهوری اسلامی حدود هفت ماه پیش در یک سخنرانی در مالزی گفته بود آمریکا برای مذاکره باید بلیت بازگشت به برجام را خریداری کند! اما حالا که یکی از استراتژی‌های آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی استفاده از راه‌های حقوقی به عنوان یکی از طرفین برجام است، هم او و هم وزیرش و هم حزب دمکراتی‌ها در آمریکا خود را در تنگنایی می‌بینند که پیش‌بینی‌اش نمی‌کردند. ایهمه در حالیست که حتی علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز شرط مذاکره با آمریکا در مورد توافق اتمی را بازگشت ایالات متحده به برجام دانسته بود!

ترامپ معتقد است دولت اوباما با امضای برجام به رژیم ایران باج داد اما وی طی سه سال گذشته از همین برجام به عنوان اهرم فشار علیه رژیم ایران استفاده کرده است.

گفتگوی وزرای خارجه آمریکا و فرانسه

مایک پمپئو و ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه دوشنبه شب درباره پرتاب ماهواره نظامی «نور ۱» توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تلفنی گفتگو کردند.

مورگان اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای نوشت که پمپئو و لودریان درباره اقداماتی جهت مقابله با تروریسم و مسئول دانستن رژیم ایران به خاطر آنچه عدم رعایت قطعنامه‌های سازمان ملل عنوان شده صحبت کردند.

در این میان، روسیه اعلام کرده به دنبال از سر گرفتن فروش تسلیحات به جمهوری اسلامی ایران است. پیش از این نیز حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران گفته بود که به زودی تجارت اسلحه آغاز خواهد شد. اما همزمان با تلاش‌‌های دیپلماتیک جمهوری اسلامی برای حفظ برجام تا زمانی که اکتبر ۲۰۲۰ برسد و تحریم‌‌های تسلیحاتی مطابق برجام به پایان برسد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دست به تحرکاتی زده که آمریکا همانها را به عنوان دلایل مستند بر لزوم تمدید تحریم‌‌های تسلیحاتی رژیم ایران مطرح می‌کند. دلایلی که اروپا نیز نسبت به آن به شدت نگران است و درباره آن به زمامداران جمهوری اسلامی هشدار داده است.

پرتاب ماهواره نظامی با موشک بالستیک به فضا توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و مانورهای تحریک‌آمیز در اطراف ناوهای آمریکایی در خلیج فارس و ادامه راکت‌پرانی توسط شبه‌نظامیان وابسته به رژیم ایران در عراق علیه پایگاه‌ها و منافع آمریکا در آن کشور از این دست اقدامات هستند.

مایک پمپئو ۲۴ آوریل گفته بود پرتاب ماهواره نظامی از سوی رژیم ایران برنامه‌ای بود که دولت ایالات متحده مدت‌ها آن را زیر نظر داشته اما  ایران آن را انکار می‌کرد. آنها گفته‌اند که برنامه موشکی آنان کاملاً صلح‌آمیز و با اهداف غیرنظامی است.