مرکز مطالعات و تحقیقات «دریای خزر» از کاهش بی‌سابقه سطح آب این دریاچه به کمترین میزان خود طی ۳۰ سال اخیر خبر داد. کاهش سطح آب دریای کاسپین به معنای کوچک شدن آن و باز شدن عرصه‌ی جولان تاسیسات و ساخت‌وسازها در حاشیه آن است!
وعده حسن روحانی برای اجرای طرح انتقال آب از دریای کاسپین به فلات مرکزی ایران در حالی همچنان در دستور کار دولت قرار دارد که امروز وزارت نیرو به عنوان یکی از ارگان‌های منتفع از این پروژه، اعلام کرد که آب دریاچه کاسپین به طور بی‌سابقه‌ای به کمترین میزان طی ۳۰ سال اخیر رسیده است. کارشناسان محیط زیست انتقادهای زیادی نسبت به طرح انتقال آب از دریای کاسپین به فلات مرکزی ایران مطرح کرده بودند.
مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو با انتشار گزارش نوسان‌های آب دریای خزر در سال ۲۰۱۹ میلادی اعلام کرد: «سطح آب دریای خزر در سال ۲۰۱۹ میلادی، در ادامه روند کاهشی خود از سال ۱۹۹۵، به کمترین میزان طی ۳۰ سال اخیر رسید.»
بر اساس این گزارش، میانگین تراز آب در این سال با کاهش ۱۳ سانتیمتری نسبت به سال ۲۰۱۸، برابر با ۲۷.۱۸- متر شده است.
معصومه بنی هاشمی سرپرست مرکز ملی مطالعات و تحقیقات «دریای خزر» امروز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت‌ماه در این رابطه به ایرنا گفته است: «دلیل اصلی این کاهش سطح آب را ناشی از کم شدن آب ورودی رودخانه ولگاگراد به عنوان تامین‌کننده حدود ۸۰ درصد از آب ورودی به دریای خزر اعلام کرده است.»
به گفته‌ی وی، «در یک چشم‌انداز بلند مدت کاهش سطح تراز آب دریای خزر به دلیل تغییر اقلیم و تبخیر آب، ولو با نوسان سالانه همچنان ادامه خواهد داشت.»
بنی‌هاشمی تأکید کرد که «با این روند باید هر گونه تاسیساتی که در حاشیه دریای خزر به دلیل پسروی در کشورهای ذی‌نفع از جمله ایران به خصوص استان مازندران که از لحاظ جمعیتی بالاترین تراکم جمعیتی را در بین استان‌های شمالی کشور دارد، براساس اطلاعات دقیقی باشد که از مراکز مرتبط دریافت می‌شود.»
سرپرست مرکز ملی مطالعات و تحقیقات «دریای خزر» بیان داشت: «پسروی دریای خزر نباید به عنوان آزادسازی دریا و فرصتی برای ساخت تاسیسات و تجهیز امکانات تلقی شود، چرا که این بخش بستر دریاست و هر آن احتمال پیشروی آب دریای خزر و باز پسگیری این بستر وجود دارد.»
کاهش میزان آب ورودی رودخانه ولگا به دریای کاسپین که در سال ۲۰۱۹، حدود ۲۲درصد کاهش پیدا کرده، به عنوان یکی از دلایل کاهش تراز آب اخیر در این دریاچه عنوان شده است. بر اساس گزارش منتشر شده از سوی وزارت نیرو، متوسط سالانه ورودی آب ولگا به دریای کاسپین حدود ۲۴۰ میلیارد مترمکعب و برآورد سالانه کل ورودی رودخانه‌های منتهی به آن، ۳۰۰ میلیارد مترمکعب است. از سایر رودخانه‌های مهم نظیر کورا، اورال، ترک، سفیدرود، هراز، در مجموع بطور متوسط ۳۴ میلیارد مترمکعب آب وارد دریای کاسپین می‌شود.
https://kayhan.london/1396/11/04/%d8%b7%d8%b1%d8%ad-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d9%82%d8%a7%d9%84-%d8%a2%d8%a8-%d8%af%d8%b1%db%8c%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%a7%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d9%87-%d8%b3%d9%85%d9%86%d8%a7%d9%86-%d9%85
بر مبنای این گزارش، عوامل اقلیمی، رژیم هیدرولوژیکی و بهره‌برداری‌ها از دلایل کاهش ورودی رودخانه‌های منتهی به دریای کاسپین بوده است. نتایج بررسی‌ها نشان داده است در سال ۲۰۱۹، دوره سیلابی رودخانه ولگا که به طور معمول از اواسط اردیبهشت تا اوایل مردادماه ادامه دارد، کوتاهتر و میزان آبدهی آن کمتر از میانگین بلند مدت بوده است.
کاهش بی‌سابقه ورودی آب دریای کاسپین در حالی رخ داده که وزارت نیرو و سازمان محیط‌زیست میزان بارندگی‌ها در کشور را در بهار امسال بسیار بالا ارزیابی کرده و حتی ادعای پایان خشکسالی و بازگشت ترسالی به ایران را مطرح می‌کنند.
https://kayhan.london/1398/07/24/%d9%86%d8%a7%d8%b5%d8%b1-%da%a9%d8%b1%d9%85%db%8c-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3-%d9%85%d8%ad%db%8c%d8%b7%e2%80%8c-%d8%b2%db%8c%d8%b3%d8%aa-%d9%be%d8%b1%d9%88%da%98%d9%87-%d8%a7%d9%86
از سوی دیگر، تحقیقات مرکز مطالعات و تحقیقات دریای خزر حاکی از افزایش دمای سطح آب دریای کاسپین است. براین مبنا، میانگین دمای سطح آب دریای کاسپین در سال ۲۰۱۹ میلادی در مقایسه با سال ۲۰۱۸، به میزان ۰.۲ درجه سانتیگراد و نسبت به میانگین بلند مدت، ۱ درجه افزایش یافته است.
