احمد رأفت – بحران لبنان همچنان ادامه دارد و به نظر نمیرسد که استعفای دولت حسن دیاب بتواند معترضین لبنانی که برای اولین بار در ماه اکتبر سال گذشته به خیابانها سرازیر شدند را به خانههایشان بازگرداند. دولت حسن دیاب قرار بود پاسخی به خواستهای معترضین باشد که علاوه بر اعتراض به وضعیت اسفناک کشور، رشد بیکاری و تورم ونزوئلائی و فساد گسترده خواهان تغییر ساختار حکومتی هستند.
ساختار کنونی در لبنان که به آن نام «دمکراسی توافقی» دادهاند، ولی شاید صفت «فرقهای» مناسبتر باشد، نه تنها قوای سهگانه بلکه مناصب دیگر چون ریاست نهادهای نظامی، امنیتی و اقتصادی را نیز بر مبنای مذهب بین احزاب مسیحی، شیعی و سنی تقسیم میکند. خواست اصلی بخشهای عمده جنبشی که از اکتبر ۲۰۱۹ به راه افتاد، تغییر قانون انتخابات برای پایان دادن به این سیستم فرقهای است. برگزاری انتخابات با سیستم کنونی نمیتواند تغییری را که معترضین لبنانی، به ویژه جوانان از هر دین و فرقهای، خواهان آن هستند را پاسخگو باشد. در شرایط کنونی، گذشته از آرائی که احزاب فرقهای میتوانند در انتخابات به دست آورند، در هر صورت رئیس جمهور مسیحی، رئیس پارلمان شیعه و رئیس دولت سنی خواهد بود.
سعد کیوان تحلیلگر لبنانی در گفتگو با کیهان لندن میگوید «مردم عصبانی و ناراضی میخواهند همه چیز را به دور بیاندازند، از احزاب کنونی تا سیستم موجود و حق هم دارند چون بخش عمده مشکلات امروز لبنان نتیجه سیستم کنونی است که پاسخگوی احتیاجات کنونی و جهان در هزاره سوم نیست. ولی این تغییر هم به این سادگی امکانپذیر نیست و روندی طولانیست که اگر انقلابی صورت نگیرد گام به گام خواهد بود.»
سعد کیوان معتقد است که «برگزاری انتخابات در شرایط کنونی و با قوانین فعلی هیچگونه تغییری ایجاد نخواهد کرد و حداکثر مجلس و دولتی بزک شده را بر سر کار خواهد آورد.»
یکی از مهمترین خواست های معترضین لبنانی حتا در هفتهای قبل از انفجاری که بیش از ۲۰درصد بندر بیروت را ویران ساخت، حدود ۲۰۰ نفر را کشت و بیش از ۶۰۰۰ زخمی و ۳۰۰ هزاز بیخانمان برجای گذاشت، خلع سلاح حزبالله بر مبنای مصوبه ۱۵۵۹ شورای امنیت بود. خواستی که در تظاهرات روزهای پس از انفجار با شدت بیشتری در خیابانها مطرح شد. در روزهای گذشته در میدان شهدای بیروت عکسهای تمامقد حسن نصرالله دبیرکل حزبالله، و میشل عون رئیسجمهور مسیحی و متحد حزبالله را به دار کشیدند. فریادهای «حزبالله ارهابی» (حزبالله تروریستیست) «ایران بَره بَره» (ایران برو بیرون) در خیابانها و میدانهای بیروت طنین انداختند. این اولین بار است که در لبنان، پس از عراق، معترضین پای جمهوری اسلامی را مستقیم به میان کشیدهاند.
حزبالله در این روزها بار دیگر اعلام کرد که هرگز اسلحه را به زمین نخواهد گذاشت. ابراهیم موسوی، یکی از ۱۳ نماینده حزبالله در پارلمان بیروت، میگوید «ما موافق خلع سلاح کلیه گروههای شبهنظامی در پایان جنگ داخلی بودیم و همه نیز خلع سلاح شدند. آنچه باید در نظر داشت این است که شاخه نظامی حزبالله یک گروه شبهنظامی مذهبی نیست بلکه نیروی مقاومتی است که نشان داده است حافظ منافع همه لبنانیها و کشور لبنان است. تنها نیرویی که نشان داد می تواند در مقابل تهاجم اسرائیل مقاومت کند و امروز هم نیرویی بازدارنده است.»
ابراهیم موسوی در اشاره به معترضینی که از ماه اکتبر در خیابانهای بیروت و شهرهای شیعهنشین جنوب خواهان تغییرات اساسی در لبنان و پایان سیستم فرقهای کنونی هستند، میگوید: «اینها اصلا مشخص نیست کی هستند و کی از آنها حمایت میکند. در هر حال اقلیت کوچکی بیش نیستند که با به دار کشیدن نمادین شیخ حسن نصرالله نشان دادند بازیچه دستان چه کشورهایی هستند.»
سعد کیوان در اشاره به صحبتهای ابراهیم موسوی به کیهان لندن میگوید «حزبالله در موقعیت سختی قرار دارد و اگرچه داستان خلع سلاح در حال حاضر مورد حمایت واقعی کشورهای غربی هم نیست، ولی امکان دارد که بپذیرد در دولت آینده حضور نداشته باشد و دولتی را که اگر دوست نیست دشمن هم نخواهد بود، بپذیرد.» این تحلیلگر لبنانی در ادامه میافزاید «در شرایط کنونی به احتمال زیاد جمهوری اسلامی نیز که تصمیمگیرنده اصلی است شاید نخواهد درگیر جنگ جدیدی بشود. نباید از نظر دور داشت که تهران در حال حاضر در سه جبهه سوریه، عراق و یمن درگیر است و با توجه به تحریمهایی که بنیه مالیاش را کاهش جدی داده و وضعیت دشوار سیاسی که در منطقه با آن دست به گریبان است، مشکل به نظر میرسد که بخواهد و بتواند درگیر جنگ دیگری بشود.»
سعد کیوان وقتی از عدم حمایت غرب از خلع سلاح حزبالله میکند به اظهارات امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در دیداری که در سفر اخیرش به بیروت با رهبران احزاب این کشور در محل اقامت سفیر فرانسه داشت اشاره میکند. ماکرون در این دیدار در پاسخ به پرسش مشخص سمیر جعجع رهبر «نیروهای لبنانی» که مسئله خلع سلاح حزبالله را مطرح ساخته است اعلام کرد «این مسئله در حال حاضر در اولویت ما قرار ندارد.»
امانوئل ماکرون در همین نشست از احزاب لبنانی خواسته بود هرچه زودتر اصلاحاتی را آغاز کنند تا بتوانند کمکهای بینالمللی برای بازسازی بیروت را دریافت کنند. سعد کیوان میگوید «در حال حاضر دو طرح برای تشکیل دولت جدید در دستور کار قرار دارد. طرح اول تشکیل دولت وفاق ملی با شرکت همه احزاب، حتی حزبالله، احتمالا به ریاست سعد کیوان است. طرح دوم تشکیل دولتی غیرحزبی و متشکل از کارشناسان مستقل به ریاست نواف سلام قاضی کنونی دادگاه بینالمللی لاهه و سفیر سابق لبنان در سازمان ملل است.» نام نواف سلام برای نخستوزیری در ماه دسامبر گذشته نیز مطرح شده بود، ولی با مخالفت حزبالله که او را «بیش از حد متمایل به آمریکا» میداند، منتفی شد و حسن دیاب که انتخاب حسن نصرالله بود برگزیده شد.
سعد کیوان چون بسیاری دیگر از تحلیلگران لبنانی از جمله ولید فارس مشاور لبنانیتبار دونالد ترامپ، حل مشکلات لبنان را تا زمانی که حزبالله به عنوان قدرتی نظامی در صحنه حضور داشته باشد و تا زمانی که به عنوان بازوی اجرایی جمهوری اسلامی عمل کند، غیرممکن میداند. ولید فارس به کیهان لندن میگوید «حل مشکلات لبنان از راه تهران است. تا زمانی که رژیم حاکم بر ایران تغییر پیدا نکند، ما و همچنین عراقی ها نخواهیم توانست وضعیت کنونی را پشت سر بگذاریم».
راه حل ، مشکل لبنان و ایران و منطقه ، از لندن میگذرد ،، همان لانه روباه پیر مکار ، که در گوادالوپ آش اسلامیزه کردن ایران و منطقه را بار گذاشت و با دعوت رسانه ها و خبر نگاران بین الملی ، به نوفل لوشاتو برای ایرانیان ساده دل و مردم بی خیال جامعه غربی به تبلیغ و عرضه کرد . درست ۴۲ ساله که از قرارداد ۵۰ ساله پشت پرده با خمینی ملعون و اتحاد سرخ و سیاه گذشته ، میلونها ایرانی ازادی خواه اواره و جهان و صد ها هزاز تن در جنگ و زندان و بی کفایتی جان باختند ، و صدها میلیارد دلار سرمایه کشور ایران توسط دزدان سرخ و سیاه ،، غارت شده و به بانکهای انگلیس در لندن و سوئیس و اتحادیه اروپا و کانادا و امریکا و استرالیا انتقال داده شده .