تازه‌ترین آمارها تجاری ایران نشان‌دهنده کاهش شدید تجارت خارجی کشور است بطوری که در پنج ماهه ابتدایی امسال میزان کل صادرات و واردات ایران نسبت به سال گذشته ۳۱درصد کاهش داشته است.
آمارهای منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی تهران نشان می‌دهد میزان کل صادرات و واردات ایران ۲۴.۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که این عدد در مقایسه با ۳۵.۶ میلیارد دلار سال گذشته، کاهش ۳۱ درصدی را نشان می‌دهد.
بر این اساس، ایران تا پایان امرداد ۱۳۹۹ حدود ۱۱ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته که این عدد از نظر ارزشی نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش ۳۹ درصدی را نشان می‌دهد. میزان واردات نیز به ۱۳.۷ میلیارد دلار رسیده که در قیاس با سال قبل، کاهش ۲۳ درصدی دارد.
به این ترتیب تراز تجاری ثبت شده در پنج ماهه امسال عدد منفی ۲.۸ میلیارد دلار را نشان می‌دهد که در مقایسه با سال قبل افت قابل توجهی داشته است. میزان وزنی صادرات و واردات ایران نیز به ترتیب ۳۷ و سه درصد کاهش یافته است.
بررسی روند ماهانه تجارت در سال ۱۳۹۹ نیز نشان می‌دهد که در تمامی این ماه‌ها، آماری که کمتر از مدت مشابه سال ۱۳۹۸ به ثبت رسیده است. در امردادماه، صادرات غیرنفتی ایران حدود ۷.۸ میلیون تن بوده که در قیاس با سال قبل کاهش ۳۰ درصدی داشته. مقدار واردات مرداد نیز کاهشی ۷ درصدی داشته است.
در ماه‌های گذشته، بالاترین آمار تجاری مربوط به تیرماه ۹۹ بوده که در آن حدود ۳.۳ میلیارد دلار صادرات به ثبت رسیده اما این آمار با کاهشی جدی در امرداد مواجه شده است.
میزان واردات به کشور نیز کاهش یافته اما این کاهش خیلی کمتر از کاهش حجم صادرات بوده است. با اینهمه ترتیب کشورهای صادرکننده کالا به ایران تغییری نکرده است. در میان اصلی‌ترین صادرکنندگان کالا به ایران نیز چین با ۲۶ درصد صدرنشین است و پس از آن امارات متحده عربی با ۲۳ درصد قرار دارد. ترکیه با ۱۱، هند با هفت و آلمان با پنج درصد، دیگر صادرکنندگان اصلی به ایران به شمار می‌روند که تغییری در جایگاه آنها نسبت به سال قبل رخ نداده است.
جدا از آمارهای ارائه شده از سوی اتاق بازرگانی تهران، بررسی آمارهای تجارت مهمترین شرکای تجاری ایران طی هفت ماه نخست سال ۲۰۲۰ نیز کاهش شدید حجم تجارت خارجی ایران را مشخص می‌کند.
چین که طی سال‌های گذشته بزرگترین شریک تجاری جمهوری اسلامی به شمار می‌رفته، همچنان صادرات و واردات با ایران را ادامه می‌دهد اما صادرات هفت ماهه ایران به چین نیز با افت ۶۱ درصدی به ۳.۵ میلیارد دلار رسیده و واردات ایران از چین نیز در همین دوره شش درصد کاهش یافته و به ۵.۱۲ میلیارد دلار رسیده است.
ترکیه، ژاپن و کره جنوبی نیز به عنوان اصلی‌ترین شرکای تجاری جمهوری اسلامی روند کاهشی واردات از ایران را طی کرده و تراز تجاری ایران به این کشورها منفی شده است.
صادرات ایران به ترکیه از سه میلیارد دلار به ۵۸۰ میلیون دلار کاهش یافته و در مقابل واردات ایران از ترکیه با کاهش ۳۱ درصدی به ۱.۱۲ میلیارد دلار رسیده است.
صادرات ایران به کره جنوبی از ۲.۱ میلیارد دلار به زیر هفت میلیون دلار سقوط کرده و وارداتش از ۲۸۲ میلیون دلار به ۱۰۵ میلیون دلار کاهش یافته است. صادرات ایران به ژاپن هم از حدود ۱.۲ میلیارد دلار به ۲۲ میلیون دلار کاهش یافته است، اما واردات هفت ماهه ایران از ژاپن نیز ۳۲ درصد افزایش یافته و به ۴۵ میلیون دلار رسیده است!
آمارهای تجاری هند به عنوان یکی از اصلی‌ترین واردکنندگان کالا از ایران نیز نشان می‌دهد واردات این کشور از ایران طی هفت ماه نخست سال ۲۰۲۰ با کاهش ۲۳ برابری روبرو بوده است. هند در هفت ماهه پارسال سه میلیارد و ۲۳۲ میلیون دلار واردات از ایران داشت، اما در دور مشابه امسال این رقم به ۱۴۰ میلیون دلار سقوط کرده است.
از سوی دیگر بر اساس گزارش هفته گذشته وزارت دارایی هند، صادرات این کشور به ایران نیز طی هفت ماه نخست سال جاری میلادی با کاهش ۴۵ درصدی به یک میلیارد و ۵۷۵ میلیون دلار رسیده است. یکی از مهمترین واردات هند از ایران نفت بود که بر اساس گزارش‌ها این کشور از نیمه دوم سال گذشته میلادی واردات نفت از ایران به صفر رسیده است.
روزنامه تعادل نیز در گزارشی که روز شنبه ۲۲ شهریورماه ۱۳۹۹ منتشر کرده به بررسی تراز تجاری ایران در امردادماه امسال پرداخته و نوشته است تراز تجاری ایران طی ۵ ماهه نخست سال ۱۳۹۹ نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌شدت تضعیف شده و از منفی ۱۲۷ میلیون دلار به منفی ۲.۸ میلیارد دلار کاهش یافته که به علت اُفت شدیدتر صادرات ایران در مقابل کاهش واردات ایران بوده است.
در این گزارش تأکید شده که صادرات بدون نفت ایران یا به بیان دیگر صادرات کالاهای غیرنفتی نیز با کاهش چشمگیری روبرو شده است: «مقدار صادرات کالای بدون نفت خام ایران در فروردین تا مرداد ماه ۱۳۹۹ از ماه‌های متناظر سال ۱۳۹۸ کمتر بوده است. در مرداد ۱۳۹۹ صادرات بدون نفت خام ایران معادل ۷.۸ میلیون تن بوده که نسبت به مرداد ماه ۹۸ حدود ۳۰ درصد کاهش و در مقایسه با تیر ماه ۱۳۹۹، افت ۷ درصدی داشته است. مقدار واردات هم در مرداد ۹۹ نسبت به ماه مشابه سال قبل آن حدود ۱۲ درصد و نسبت به ماه قبل، حدود ۳۱ درصد کاهش یافته است. به طور کلی روند کاهشی مقدار صادرات کالای بدون نفت خام ایران از آذر ماه سال ۱۳۹۸ آغاز شده و به رغم نوساناتی که در نیمه نخست ۱۳۹۹ داشته، همچنان تا مرداد ۱۳۹۹ به روند نزولی خود ادامه داده است.»
