دولت در فروردینماه امسال در حالی اجازه برداشت یک میلیارد یورویی برای مبارزه با ویروس کُرونا را از علی خامنهای گرفت که وزیر بهداشت میگوید کمتر از یک سوم این مبلغ تا کنون دریافت شده است.
این بودجه در حالی به مشکلات کُرونا اختصاص پیدا نکرده که گزارشها از فشار روانی و خستگی مفرط ناشی از کار کادر درمان در ایران خبر داده و نسبت به عواقب این روند هشدار میدهند.
دولت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی برای مبارزه با کرونا برداشت کرده اما وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفته است «سهم کوچکی» از بودجه (۲۷درصد) به وزارت بهداشت رسیده و بیش از ۷۰ درصد از بودجه مبارزه با کُرونا «در دسترس» نیست و «نمیدانم برای کدام کار مهمتر گذاشتهاند؟»
سعید نمکی در یادداشتی در صفحه اینستاگرام خود نوشته که «ما پس از حدود ۷ ماه از یک میلیارد دلار تخصیصی کمتر از ۳۰ درصد را گرفتهایم.»
او در ادامه این یادداشت نوشته است: «من شرمسار کادر بهداشت و درمانی هستم که ماههاست مطالباتشان معوق مانده است و باز هم کریمانه و عاشقانه خدمت میکنند. اقتصاد کوچک نشد ولی ما درآمدهای اقتصادی بیمارستانهایمان، توان جسمی و دریافتی نیروهای صدیقمان و آنچه باید میگرفتیم آب شد. بزرگان اقتصاد یادتان نرود که در این بلوا اگر نظام سلامت فرو ریخت، اگر تابآوری خدمتگزاران این عرصه از دست رفت، اگر دارو و تجهیزات نبود اقتصادی برپا نخواهد ماند، پس دریابید اجزای نظام بیبدیل را که با این شیوه که میگذرد.»
سعید نمکی وزیر بهداشت همزمان مسئولان زنده را رها کرده و در یک استوری اینستاگرامی خطاب به قاسم سلیمانی که در دیماه ۹۸ در حمله پهپادی آمریکا در عراق کشته شد نوشته است: «حدود هشت ماه است خودم و یارانم در سراسر کشور یک روز آرام نداریم. هرچه میگوییم همهگیری را نمیشود با التماس و تمنا متوقف کرد، بیفایده است. هرچه التماس و تمنا و فریاد میکنیم که کرونا را نمیشود بدون کمکهای ویژه مهار کرد، کسی باور نمیکند. ولی یادت هست گفتی اگر نتوانی پشتیبانی نیروهایت را فراهم کنی، میمانیم؟ من امروز از سربازانم در جبهه سلامت شرمسارم. مطالباتشان معوق مانده، انبارهایم از سلاح خالی میشود، پاییز سنگینی فرامیرسد. موج حمله جدیدی شکل گرفته، از یک میلیارد دلاری که رهبری از صندوق توسعه موافقت کردند، ماههاست به جز سهم کوچکی نگرفتهام. نمیدانم برای کدام کار مهمتر گذاشتهاند؟ شبهای زیادی است با دلنگرانی نخوابیدهام و برای آنکه مردم مشوش نشوند روزه سکوت گرفتهام…»
در ادامه این دلنوشته آمده است: «موج حمله جدیدی شکل گرفته. از یک میلیارد دلاری که رهبری از صندوق توسعه موافقت کردند، ماههاست به جز سهم کوچکی نگرفتهام» و در ادامه به گلایه نوشته است: «نمیدانم [این بودجه را] برای کدام کار مهمتر گذاشتهاند؟»
ساعاتی پس از انتشار این پست سعید نمکی، عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی تلویحا در پاسخ به دلنوشته وزیر بهداشت اعلام کرد: «بانک مرکزی برای کنترل ترازنامه خود و مهار تورم، چارهای جز مقاومت در برابر خواستههایی که در جای خود شاید ضروری باشد، ندارد. اجتناب از تسعیر ریالی تخصیصهای ارزی صندوق توسعه ملی نیز در این راستا است.»
خبرگزاری فارس نیز به نقل از یک مقام آگاه سازمان برنامه و بودجه نوشته که «تا کنون ۴۰۰ میلیون یورو از این رقم پرداخت شده است. علت ملاحظه و تاخیر در مابقی منابع نیز به دو موضوع باز میگردد. بانک مرکزی به دلیل آثار پولی که تبدیل یورو به ریال دارد، ملاحظاتی داشته و مخالف است. همچنین ارز صندوق توسعه ملی نیز در دسترس نیست.»
همزمان علیرضا زالی معاون وزیر بهداشت و رئیس ستاد مبارزه با کُرونا در کلانشهر تهران از نبود بودجه برای پرداخت حقوق و پاداش کادر درمان اظهار شرمندگی کرده و گفته که نمیشود با دست خالی با کُرونا مبارزه کرد.
علیرضا زالی گفته است: «از اینکه کارکنان بهداشتی ما ۳ تا ۴ ماه است نه کارانه، نه اضافه کار و حتی حقوقشان را که نیز کمتر از حداقل حقوق وزارت کار است دریافت نکردهاند روسیاه و متأسفیم.»
سعید نمکی پیشتر نیز در توئیتر نوشته بود: «به لطف خدا و با جانفشانی همکارانم در مبارزه با کرونا از قدرتمندترین کشورها جلو افتادیم، اما در مضیقه مالی و در مقایسه با آنها که میلیاردها دلار هزینه کردند، (همکارانم) با حال خراب میپرسند حداقل یک میلیارد یورو صندوق (ذخیره ارزی) چه شد؟ خبرش خرابتر کرد جراحت جدایی/ چو خیال آب روشن که به تشنگان نمایی».
هفته نخست فروردینماه سال جاری و با گذشت بیش از یک ماه از اعلام شیوع کُرونا در ایران دولت درخواست فوری برداشت یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی برای مبارزه با ویروس کُرونا را به علی خامنهای ارسال کرد. رهبر جمهوری اسلامی حدود ۱۰ روز بعد و در ۱۸ فروردینماه با این درخواست موافقت کرد.
اکنون در حالی سعید نمکی از عدم دریافت بیش از ۷۰ درصد از این بودجه خبر داده که کادر درمان در ایران به شدت زیر فشار روانی و خستگی ناشی از کار مداوم در بیمارستانها و کلینیکها هستند.
محمد شریفی مقدم دبیرکل خانه پرستار ایران نیز هفته جاری نسبت به خستگی کادر درمان و نیاز به افزایش دو برابری تعداد پرستاران ایران هشدار داد و گفت: «طولانی شدن دوران بحران کرونا باعث خستگیهای مفرط و مزمن در گروه پرستاری شده است و در این بین هم خود آنها و هم خانوادههایشان به شدت درگیر هستند زیرا با کمبود کادر پرستاری مواجه هستیم. کشور ما یک دوم حداقل استانداردهای جهانی پرستار دارد اگر مردم ما بخواهند حداقل استانداردهای مراقبتهای پرستاری را دریافت کنند باید جمعیت پرستاری دو برابر شود تا به کف استانداردهای جهانی برسیم.»
قائم مقام پیشین سازمان نظام پرستاری ایران تاکید کرد: «در کشورهای دیگر زیر ساخت پرستاری کاملاً متفاوت است برای مثال در اروپا به ازای هر هزار نفر جمعیت ده پرستار وجود دارد یا در کشورهای همسایه گرجستان و ارمنستان به ازای همین جمعیت چهار تا پنج پرستار، اما اگر مردم ما بخواهند کف مراقبتهای پرستاری را دریافت کنند باید حداقل سه پرستار داشته باشیم که اکنون تنها یک و نیم پرستار ارائه خدمات میکنند.»