مجلس شورای اسلامی طرح «کالابرگ معیشتی » با هدف توزیع کوپن با مبلغ ۶۰ تا ۱۲۰ هزار تومان برای تهیه غذا را تصویب کرد.
بر اساس این طرح ۶۰ میلیون نفر ایرانی ماهانه ۶۰ هزار تومان دیگر به عنوان یارانه دریافت می‌کنند البته این یارانه به صورت نقدی به افراد پرداخت نمی‌شود و شهروندان با این یارانه مشابه کوپن فقط می‌توانند کالاهای اساسی مانند برنج، گوشت، تخم‌مرغ، شکر، روغن و… از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خریداری کنند.
در توضیحات ارائه شده درباره این طرح آمده که ۲۰ میلیون نفر از مشمولان یارانه جدید، دو برابر بقیه، یعنی نفری ۱۲۰ هزار تومان دریافت می‌کنند که این افراد، شهروندان زیر پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی هستند.
۴۰ میلیون نفر دیگر که شامل کارگران، کارمندان و بازنشسته‌ها می‌شوند، نفری ۶۰ هزار تومان دریافت می‌کنند. نکته دیگر درباره یارانه جدید این است که سقف پرداخت آن به هر خانواده برای ۵ نفر و حداکثر تا ۶۰۰ هزار تومان است.
این یعنی اینکه خانواده‌های با جمعیت بیشتر از ۵ نفر نمی‌توانند یارانه بیشتری بگیرند و سقف ۶۰۰ هزار تومان هم برای خانواده‌های زیر پوشش نهادهای حمایتی است.
همچنین ادعا شده که این «کالابرگ معیشتی» قرار است از پایان ماه مهر پرداخت شود و دولت باید برای پرداخت یارانه جدید در نیمه دوم سال، ۳۰ هزار میلیارد تومان از بودجه سال ۹۹ را کنار بگذارد.
تصویب این طرح موجب انتقاد برخی اقتصاددانان شده و اجرای آن را تورم‌زا و همچنین فسادزا ارزیابی می‌کنند. از سوی دیگر به نظر می‌رسد موج گسترده گرسنگی و بحران خانوارها برای تأمین مواد غذایی، نگرانی مقامات جمهوری اسلامی برای برگزاری اعتراضاتی سراسری را افزایش داده و تنها راه کنترل جامعه را ارائه یارانه معیشتی ارزیابی کرده‌اند.
علی مروی اقتصاددان از جمله منتقدان اجرای طرح حمایتی مجلس شورای اسلامی است. او درباره این طرح گفته که « طرح ارائه شده از سوی مجلس برای توزیع کالابرگ تبعات تورمی بالایی دارد که با سرنوشت ۸۰ میلیون انسان بازی می‌کند؛ البته این طرح ایجاد فساد هم می‌کند اما مقیاس آن کوچک‌تر از تبعات تورمی‌اش است.»
به گفته وی اصلی‌ترین ایراد طرح کالابرگ این است که سمت مصارف آن بجز ۱۰ هزار میلیارد تومانی که برای تکمیل طرح‌های نیمه تمام عمرانی دیده شده، قطعی است؛ یعنی حتما هزینه می‌شود و اینطور نیست که بتوان در مصرف آن صرفه‌جویی کرد چرا که ۳۰ هزار میلیارد تومان آن صرف یارانه و ۱۰ هزار میلیارد تومان آن صرف حقوق بازنشستگان می شود. اما در سمت منابع و درآمدها نه تنها حصول آنها قطعی نیست بلکه با احتمال زیاد حتی بخش کمی از آن هم وصول نخواهد شد.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه ۳۵ هزار میلیارد تومان از منابع تخصیص داده شده به این طرح قرار است از محل افزایش سقف پیش بینی منابع قابل احصاء از موارد مندرج بند و تبصره ۲ قانون بودجه سال ١٣۹۹ تامین شود، گفت: «در قانون بودجه سقف منابع قابل احصاء ۵۰ هزار میلیارد تومان پیش بینی شده بود که همین ۵۰ هزار میلیارد تومان هم درست نبوده و با گذشت شش ماه از سال بخش کمی از آن محقق شده است؛ با این حال مجلس می‌خواهد پیش بینی درآمدهای این ردیف‌ها را به ۸۵ هزار میلیارد تومان افزایش دهد که صرفا بازی با اعداد است و به احتمال خیلی زیاد محقق نخواهد شد.»
علی مروی در بخش دیگری از سخنانش گفته که «در حال حاضر دولت موفق شده که از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه، تنها حدود ۸۰ هزار میلیارد تومان را از طریق فروش اوراق و صندوق‌های ETF جبران کند، اما برای ۱۷۰ هزار میلیارد تومان دیگر تنها ۶ ماه آینده را فرصت دارد؛ بنابراین این خطر وجود دارد که با افزایش پایه پولی، این کسری بودجه تامین شود. در این شرایط، با اجرای طرح کالابرگ ۴۰ هزار میلیارد تومان دیگر هم به آن اضافه می‌شود.»
از سوی دیگر برخی از فعالان کارگری پرداخت این رقم یارانه را در حکم مُسکن قلمداد کرده که بحران‌های اقتصادی خانواده‌ها برای پرداخت حداقل هزینه زندگی شامل خوراک و اجاره و انرژی را هم برطرف نمی‌کند.
بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران در شهریورماه اغلب کالاهای خوراکی با افزایش قیمت نسبت به ماه قبل همراه بود و در بین آنها گران شدن کره و تخم مرغ قابل توجه است. در گروه لبنیات، تخم مرغ و انواع روغن، بیشترین افزایش قیمت مربوط به خامه پاستوریزه با ١٢.٨ درصد و کره پاستوریزه (کره حیوانی) با ١٢.٠ درصد و تخم‌مرغ ماشینی با ١١.٩ درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.
همچنین بر اساس گزارش‌های میدانی، قیمت موادغذایی در بازار ایران افزایشی بیش از موارد مورد ادعای مرکز آمار ایران داشته است. برای نمونه قیمت یک کیسه ده کیلوگرمی برنج هندی در بازار ایران به ۲۰۰ تا ۲۰۸ هزار تومان رسیده است و قیمت یک کیلوگرم برنج نیم‌دانه در فروشگاه‌های اینترنتی از ۲۲ تا ۳۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.
قیمت یک کیلوگرم گوشت گوساله در بازار تهران حداقل بین ۸۰ تا هزار ۱۲۰ تومان، قیمت هر کیلوگرم مرغ بین ۱۶ تا ۲۰ هزار تومان است.
به این ترتیب اگر یک خانواده ۴ نفره ۲۴۰ هزار تومان یارانه مواد غذایی دریافت کند، با این یارانه فقط می‌تواند ۳ کیلوگرم گوشت گوساله در ماه یا یک کیسه برنج هندی خریداری کند!
