وزارت نفت در حال نهایی کردن طرحی به اسم توسعه میدان نفتی آزادگان است که بر اساس آن این میدان در عمل میان چند شرکت تقسیم خواهد شد.
این واگذاری‌ها در قالب قراردادهای IPC است و چندین شرکت پیمانکاری رانتی میدان نفتی آزادگان را قبضه خواهند کرد. قراردادهای جدید وزارت نفت تنها شامل این میدان نیست و شامل ۳۳ پروژه، ۲۹ پروژه در بخش خشکی و ۴ پروژه در بخش فراساحل، خواهد بود.
کیهان لندن امرداد سال جاری گزارشی درباره قراردادهای جدیدی منتشر کرد که وزارت نفت با شرکت‌های پیمانکاری «خودی» بسته و بر اساس آن ۷۵ درصد درآمد فروش روزانه از قرار ۶۰۰ هزار بشکه در جیب بخش خصوصی می‌رود!
در بسته‌های قراردادی طراحی شده از سوی وزارت نفت، الگوهای جدید قراردادی تحت عنوان EPCF به صورت مجزا به شرکت‌های پیمانکار بزرگ (GC) یا شرکت‌های خدماتی، حفاری و شرکت‌های کوچک EPC به شرط تشکیل کنسرسیوم با شرکت‌های خدماتی حفاری، واگذار خواهد شد.
https://kayhan.london/1399/05/20/%d8%aa%d9%87%d8%af%db%8c%d8%af-%d8%b5%d9%86%d8%b9%d8%aa-%d9%86%d9%81%d8%aa-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7-%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%af%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%ac%d8%af%db%8c
یکی از ابعاد فاجعه‌بار این قراردادها این است که ۸۰ درصد سرمایه پروژه از صندوق توسعه ملی در اختیار پیمانکار قرار می‌گیرد و آورده پیمانکار صرفاً ۲۰ درصد است که به گفته منابع آگاه، با نامه محرمانه وزیر، پیمانکاران از آوردن سرمایه معاف شدند و در نهایت مستوجب دریافت پیش پرداخت شدند.
اکنون خبرگزاری مهر در گزارشی از امضای قراردادهایی در میدان نفتی آزادگان خبر داده و نوشته است: «این میدان، همان میدانی بود که وزارت نفت و مسئولان این وزارتخانه طی سال‌های گذشته از برنامه‌های جذابی برای آن می‌گفتند و از آن به‌عنوان لقمه آماده یاد می‌شد. وزارت نفت هم تاکید فراوانی روی توسعه آن در قالب قراردادهای جدید نفتی با حضور خارجی‌ها داشت و مدام افزایش ضریب بازیافت را بهانه خود برای طولانی شدن روند تعیین تکلیف این میدان قرار می‌داد.»
قابل توجه اینکه بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت، هفتم امرداد ۹۶ درباره این میدان گفته بود: «اگر بخواهیم با تکنولوژی فعلی خودمان از این میدان برداشت کنیم، ضریب بازیافت ما زیر ۱۰ درصد است و در آینده نزدیک شاهد افت فشار میدان خواهیم بود؛ در حالی که ما به دنبال افزایش ضریب بازیافت این میدان با استفاده از تکنولوژی‌های روز جهان هستیم.»
بر اساس گزارشی که خبرگزاری مهر منتشر کرده قرار است این میدان میان چهار شرکت تقسیم شود: «شرکت پتروپارس پیشنهادی را به شرکت ملی نفت ارائه داده است که قرارداد توسعه آزادگان جنوبی با این شرکت، تبدیل به قرارداد IPC شود. قرارداد جذابی که هیچیک از شرکت‌های اکتشاف و تولید بویژه پاسارگاد و اویک حاضر نیستند از کنار آن بگذرند.»
یکی از اقدامات وزارت نفت در دوره جدید، تغییر پوسته شرکت‌های نفتی بود؛ پیمانکاران نفتی با چند تغییر ظاهری تبدیل به شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) شدند تا شریک ایرانی خارجی‌ها شوند. این شرکت‌ها مجمعی را با همین عنوان تشکیل دادند تا امور هماهنگی را میان خود انجام دهند.
ده‌ها جلسه و گردهمایی میان این شرکت‌ها تشکیل شده است که متن توافقنامه در جلسه بیست و ششم که میان شرکت‌های اکتشاف و تولید امضا شده، نشان می‌دهد قرار است میادین آزادگان شمالی و آزادگان جنوبی به سه میدان آزادگان شمالی، آزادگان مرکزی و آزاد جنوبی تقسیم شود و هر یک از این شرکت‌ها صاحب یکی از این میادین شوند.
ریاست این مجمع بر عهده سید مهدی میرمعزی مدیرعامل فعلی شرکت انرژی پاسارگاد است؛ میرمعزی که در دوران زنگنه نخست، مدیرعامل شرکت ملی نفت بوده و روابط بسیار نزدیکی با زنگنه دارد، به همراه غلامحسین نوذری وزیر اسبق نفت این طرح را با وزارت نفت به پیش می‌برند.
بر اساس این طرح، در مرحله نخست شرکتی با عنوان شرکت عام سرمایه‌گذاری مشترک شرکت‌های E&P تشکیل می‌شود که هدف از آن استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی و انتشار اوراق مشارکت عنوان شده است.
در مرحله بعد، ۳ تا ۵ شرکت توسعه میادین مشخص شده در غرب کارون را ذیل این شرکت بر عهده خواهند گرفت. طبق ارزیابی‌های این مجمع، نفت درجای آزادگان شمالی بین ۴ تا ۶ میلیارد بشکه ارزیابی شده است؛ همچنین بلوک آزادگان مرکزی با ذخایر درجای ۱۲.۵ میلیارد بشکه، و آزادگان جنوبی با حجم درجای ۱۵.۴ میلیارد بشکه هم در برنامه قراردادی قرار دارند.
اسناد موجود نشان می‌دهد این مجمع، تولید از سه بلوک در فاز اول را ۳۵۰ هزار بشکه برآورد کرده است که در فاز دوم این رقم با اضافه شدن ۲۱۰ هزار بشکه، به ۵۶۰ هزار بشکه خواهد رسید. ضریب بازیافت برای این میادین هم بین ۳.۳ تا ۶ درصد عنوان شده است.
سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای رسیدن به این رقم هم حدود ۴.۵ میلیارد دلار قید شده است؛ پتروپارس هم در گزارشی که به مجمع ارائه داده، نرخ بازگشت سرمایه این پروژه ۲۱ درصد تخمین زده شده است.
خبرگزاری مهر افزوده که کنسرسیوم نخست مربوط به شرکت‌های خصوصی شامل شرکت‌های انرژی پاسارگاد، دانا، کیسیون ، پی پی زد (PPZ) و … است. کنسرسیوم دوم هم شامل شرکت‌های عمومی است که در صورت جلسه عیناً قید شده است شخص غلامحسین نوذری، وزیر اسبق نفت و عضو هیأت تطبیق قراردادهای IPC و همچنین رئیس هیأت مدیره گروه توسعه انرژی تدبیر و رئیس هیأت مدیره نفت و گاز پرشیا، محور این کنسرسیوم است.
شرکت‌های مپنا، اویک، گلوبال پتروتک هم کنسرسیوم سومی هستند که در غرب کارون به زودی صاحب قرارداد می‌شوند. در نهایت شرکت PPZ هم به عنوان رابط مجمع و وزارت نفت معرفی شده تا آخرین اطلاعات میادین آزادگان را از شرکت ملی نفت دریافت کند و در اختیار شرکت‌ها قرار دهد.
خبرگزاری مهر با تأکید بر اینکه «این تصمیم به امضای همه شرکت‌ها رسیده است و به زودی قرار است قراردادهای این میادین بین شرکت ملی نفت و این شرکت‌ها امضا شود» نوشته است: «اینکه وزارت نفت تصمیم دارد برای تعیین تکلیف میادین آزادگان دو میدان را به سه میدان تقسیم کند و بسرعت قراردادهایی از جنس IPC را امضا کند، نکته بسیار مهمی است که به نظر می‌رسد باید زیر ذره‌بین نهادهای نظارتی قرار داده شود تا منافع کشور، یکبار دیگر دچار خطای بزرگی نشود.»
