با وجود اوج کُرونا در ایران، کاهش ارزش پول ملی و تورم روز افزون سبب شده کارگران و دیگر اقشار حداقلبگیر قادر به پرداخت هزینهی ماسک و مواد ضدعفونیکننده نباشند. به همین دلیل برخی از فعالان کارگری خواستار توزیع رایگان اقلام پیشگیری از کُرونا در میان اقشار حداقلبگیر هستند.
شیوع کُرونا در ایران شدت پیدا کرده و رعایت دقیق پروتکلهای بهداشتی بدون حمایتی از سوی دولت برای تأمین ماسک یا مواد ضدعفونی صورت میگیرد. همزمان شدن شیوع کُرونا با تشدید بحرانهای اقتصادی در ایران سبب شده تأمین هزینه اقلام پیشگیری از کُرونا، بار سنگین مضاعفی بر اقتصاد خانوارها باشد.
خبرگزاری ایلنا هزینه تأمین ماسک و الکل را محاسبه و نوشته که یک حداقلبگیر در خوشبینانهترین حالت باید حدود ۱۰ درصد حقوقش را به خرید ماسک و مواد ضدعفونی کننده اختصاص دهد؛ با ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان به زحمت میتوان دو بسته ماسک ۵۰ تایی و یک لیتر الکل تهیه کرد.
گشواد منشیزاده کارشناس روابط کار به ایلنا گفته که «تهیه این امکانات در سطح ملی کار پیچیدهای نیست، اما اینکه توزیع مشخصی نباشد و افراد خودشان مجبور شوند لوازم بهداشتی را تهیه کنند، میزان رعایت پروتکلهای بهداشتی کم میشود.»
گشواد منشیزاده افزوده که «شاید گفته شود همه پول برای خریدن یک ماسک ۱۳۰۰ تومانی دارند. اولا باید گفت قیمت ماسک این نیست و قیمتها تا دو هزار تومان هم میرسد، در ثانی یک کارگر اگر بخواهد واقعا پروتکلها را رعایت کند، باید مدام ماسکش را عوض کند. اینطور در مجموع هزینه زیادی میشود که با این شرایط اقتصادی باز هم فشار را بر کارگران بیشتر میکند.»
این کارشناس روابط کار معتقد است «اینکه بخواهیم هزینهها را بر گردن کارفرمایان بیندازیم هم درست نیست. نوسانات اقتصادی کارفرمایان را هم تحت فشار قرار داده است. آنها مواد اولیه و تجهیزاتشان را با قیمت گزافی تهیه میکنند و خیلیهایشان توان هزینه اضافه ندارند. دولت میتواند با برنامهریزی درست تهیه ماسک و مواد ضدعفونی را حداقل در کارگاههای صنعتی تقبل کند.»
بحران خانوارهای حداقلبگیر برای تأمین ماسک و الکل و دستکش، در حالیست که بسیاری از کارگران در شرایط بحرانی کُرونا ناچار هستند سر کار حاضر شوند تا شغلشان به خطر نیافتد. برای کارگران غیررسمی، کار نکردن و ماندن در خانه به معنای نبود درآمد و نابودی زندگی است. به ویژه آنکه غالب کارگران غیررسمی پسانداز یا درآمد جایگزینی هم ندارند و غالبا مشمول بیمه بیکاری و خدمات حمایتی دولتها نیز نیستند. برای این کارگران «نان» به قیمت «جان» درآمده و دولت نیز بیتفاوت به این موضوع همچنان به ادامه فعالیت اقتصادی بنگاههای اقتصادی اصرار دارد.
به همین دلیل سلامت و اقتصاد خانوارهای کارگران در دوره کُرونا شدیدا در معرض خطر قرار گرفته است. این موضوع سبب تأکید کارشناسان و فعالان کارگری شده که نظام رفاهی و تامین اجتماعی باید برای این قشر، برنامه ویژه حمایتی در نظر بگیرد. به هر حال، در صورت بیتوجهی دولت، مُردن به دلیل گرسنگی یا مُردن به دلیل کرونا، در کمین این بخش از کارگران نشسته است.
کاظم فرجاللهی فعال مستقل کارگری و کارشناس روابط کار درباره کارگران غیررسمی که بدون قراردادهای بلندمدت به کار مشغول هستند گفته که «میزان ابتلا این کارگران به انواع بیماریها و به خصوص کُرونا، این کارگران را در شمول پرخطرترین گروهها در دوره کُرونا قرار داده است. متاسفانه هیچ خدمت بهداشتی و درمانی مناسبی نیز به این کارگران ارائه نمیشود.»
کاظم فرجالهی توضیح داده که «این کارگران در اغلب موارد فاقد بیمه هستند و از سوی سازمان تأمین اجتماعی به عنوان کارگر محسوب نمیشوند. بنابراین در مواقع بحران و بیکاری، هم دسترسی به آنها مشکل است و هم چون چتر حمایتی ندارند، زندگی و معیشت آنها در معرض صدمه شدید قرار میگیرد.»