از اعلام رسمی شیوع کُرونا در ایران هشت ماه می‌گذرد و گزارش‌ها نشان می‌دهد زنان شاغل بیش از مردان شاغل از شیوع کُرونا آسیب دیده‌اند.
تیرماه امسال مرکز آمار ایران گزارش داد که در بهار سال ۱۳۹۹ نسبت به فصل مشابه سال قبل حدود دو میلیون نفر از بازار کار خارج شده‌اند که بیش از یک میلیون و ٢٠ هزار نفر آن را زنان و ٩٧٠ هزار نفر را مردان تشکیل می‌دادند. آمارهای دیگری هم وجود دارد که ثابت می‌کند سهم اشتغال زنان در بخش خدمات بیشتر است و با وجود اینکه زنان سهم کمی از شاغلان را تشکیل می‌دهند اما درصد زیادی از متقاضیان بیمه بیکاری زنان هستند.
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران در بهار سال ۱۳۹۹ سهم شاغالان ۱۵ ساله و بیشتر در بخش خدمات ۴۹/۷ درصد، در بخش صنعت ۳۱/۸ درصد و در بخش کشاورزی ۱۸/۶ درصد بوده است. سهم اشتغال زنان از بخش‌های خدمات، صنعت و کشاورزی نیز به ترتیب ۵۷، ۲۳/۲ و ۱۹/۸ درصد است.
این در حالیست که در بهار امسال از میان ۲۲ میلیون و ۹۶۳ هزار نفر جمغیت شاغل کشور، مردان ۱۹ میلیون و ۱۷۳ هزار نفر و زنان ۳ میلیون و ۷۹۰ هزار نفر از جمعیت شاغل کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
با وجود این طبق اعلام موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، جدیدترین نتایج «نظرسنجی» این موسسه که وضعیت بیش از ۷۰۰ هزار متقاضی بیمه‌شده تامین اجتماعی که در سامانه بیمه بیکاری ثبت نام کرده‌اند و همچنان بیکار هستند را مورد ارزیابی قرار داده است، نشان می‌دهد ۴۰/۴ درصد از پاسخگویان در این نظرسنجی، زن و ۵۹.۶ درصد مرد بوده‌اند. همچنین بر اساس این نظرسنجی، ۷۷/۱ درصد پاسخ‌دهندگان در بخش «خدمات»، ۱/۴ درصد در بخش «کشاورزی» و ۲۱/۵ درصد در بخش «صنعت» مشغول به کار بوده‌اند. نتایج این نظرسنجی نیز نشان می‌دهد که تعداد زنان اخراج شده بیش از مردان اخراج شده بوده است.
زنان در ایران از پیشتر نیز با تبعیض در استخدام و دستمزد روبرو بودند و حتی با ایجاد بحران در بنگاههای اقتصادی، زنان همواره در صف نخست اخراج پیش از مردان قرار داشتند.
مهناز قدیرزاده کارشناس روابط کار و فعال حقوق زنان در این‌باره به خبرگزاری ایلنا گفته است: «تبعیض مزدی چیزی است که زنان را در سراسر جهان رنج می‌دهد. به صورت عرفی و بر اساس قانونی نانوشته کارفرمایان زنان را استخدام می‌کنند، اما کمتر از مردان به آنها مزد می‌دهند، در حالی که آنها به همان اندازه‌ای کار می‌کنند که مردان کار می‌کنند.»
مهناز قدیرزاده گفته است که «در مشاغل سنتی یا کارگاه‌های کوچک به وفور زنانی را پیدا می‌کنیم که مزد کمتر در ازای کار مشابه می‌گیرند. همانطور که عنوان شد این یک امر عرفی است، اما نگرانی زمانی بیشتر می‌شود که شاهد هستیم زنانی در محیط‌های جدید نیز مورد تبعیض مزدی واقع می‌شوند.»
این کارشناس روابط کار گفته است که «به صورت نظام‌مند و در چارچوب برخی قوانین، دریافتی‌های زنان کمتر از مردان است. زنان مواردی مثل حق عائله‌مندی یا فرزند را نمی‌گیرند، اما جدای از این، در مواردی شاهد به‌کارگیری زنان در مشاغلی هستیم که مزد آن به انحای مختلف حداقلی هم نیست. بسیاری از منشی‌های زن در مطب‌ها و اغلب کارکنان زن پیشخوان‌ها از تبعیض مزدی رنج می‌برند.»
مهناز قدیرزاده توضیح داده که «باید اصلاحات قانونی درباره مزد زنان صورت گیرد و از طرف دیگر، لازم است نظارت‌ها در مورد تبعیض مزدی بیشتر شود. بسیاری از زنان شاغل سرپرست خانوار هستند یا استقلال مالی دارند. آنها نیز زیر بار مخارج گران کمر خم کرده‌اند و نیازمند دستمزد بیشتری هستند. بازار کار ایران پر از قواعد نانوشته‌ای است که سختگیرانه‌تر از قواعد نوشته شده اجرا می‌شوند. لازم است نظارت‌های جدی‌تری در راستای بهبود شرایط کارگران صورت گیرد. حقوق حداقلی به خودی خود پاسخگوی نیازها نیست و تبعیض‌های مزدی ظلمی مضاعف بر اقشاری است که چوب عدم توازن در بازار کار را می‌خورند.»
