امسال شانزدهمین سالی‌ست که مردمان ایران در داخل و خارج، روز ۲۹ اکتبر، هفتم آبان ماه را به عنوان «روز کوروش بزرگ» جشن می‌گیرند. روزی که همزمان است با ورود کوروش به بابِل و صدور منشوری که اولین جوانه‌های توجه به حقوق بشر از آن سر برداشت.
در سال‌های نخست برگزاری «روز کوروش بزرگ» بسیاری از مردمان از سراسر ایران به پاسارگاد رفته و به سرودخوانی و پایکوبی مشغول می‌شدند. اما حکومت اسلامی حاکم بر ایران که جز نوحه‌خوانی و گریه و شیون را بر نمی‌تابد، و در عین حال تحمل بزرگداشت رهبر بزرگی را ندارد که اولین پرچمدار آزادی مذهب در جهان می‌باشد، چند سال است که با توپ و تانک و تفنگ و تهدید و زندان مانع رفتن مردمان به پاسارگاد شده است. با این حال در سال‌های گذشته مردمان در جاده‌های منتهی به پاسارگاد و یا در مدرسه و دانشگاه و سالن‌های خصوصی و یا حتی در خانه‌های خود روز بزرگداشت کوروش را جشن گرفته‌اند و این بزرگداشت‌ها هر سال وسعت بیشتری پیدا کرده است.
خوشبختانه در سه چهار سال گذشته علاوه بر مردمان ایران، مردمانی در برخی کشورهای دیگر نیز به صرافت افتاده‌اند روز کوروش را گرامی بدارند که در این میان مردمان تاجیکستان بیش از دیگر کشورها در این مورد کوشا بوده‌اند زیرا برخلاف حکومت اسلامی حاکم بر ایران، حکومت تاجیکستان هوشیارانه در برگزاری روز کوروش بزرگ با مردم همراهی می‌کند.
اینکه مردمان در سرزمین‌هایی که روزگاری کوروش بزرگ بر آن فرمانروایی می‌کرد، اکنون، و پس از قرن‌ها متوجه ارزش‌های استثنایی شخصیت او شده، و به بهانه‌های مختلف به او ادای احترام می‌کنند، واکنشی کاملا بهنگام و طبیعی‌ست. درست است که انسان امروز نمی‌تواند با معیارهای گذشتگان خود زندگی کند اما هر انسان هوشیار و صاحب عقلی به ناگزیر به مقایسه‌ای منطقی می‌پردازد: بین فرامین و رفتارهای کوروش بزرگ (در ۲۵۵۰ سال پیش) و رفتارهای وحشیانه و فرامین واپسگرای حکومت اسلامی حاکم بر ایران (در قرن بیست ویکم).
دو حکومت با صدها سال فاصله یکی با دادن حق انتخاب عقیده و مذهب، شهروندان خود را از موجوداتی بی‌اختیار و تسلیم به انسان‌هایی صاحب حق و تصمیم تبدیل کرد؛ و دیگری آنها را از ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین حقوق‌شان محروم می‌کند.
روشن است که امسال به دلیل همه‌گیر شدن بیماری کووید۱۹ در جهان امکان گردهمایی‌ها، بدون در نظر گرفتن همه‌ی احتیاط‌های بهداشتیِ سفارش شده، به راحتی وجود ندارد. اما خوشبختانه ما در زمانه‌ی بهترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های رسانه‌ای بسر می‌بریم و می‌توانیم در هر کجایی که هستیم از این امکانات استفاده کرده و به سلیقه و ابتکار خود روز کوروش بزرگ را به زیباترین شکل ممکن برگزار کنیم.
بنیاد میراث پاسارگاد به عنوان پیشنهاد‌دهنده این روز، همچنانکه سال‌های گذشته، از همگان می‌خواهد که روز کوروش بزرگ را بنا بر سلیقه و امکانات موجود خود به زیباترین شکلی برگزار کنند.
فراموش نباید کرد که برگزاری روز کوروش بزرگ، به هر شکلی که باشد فقط یک بزرگداشت ساده نیست، بلکه یک مبارزه‌ی مدنی‌ست در رویارویی با حکومتی که از اعماق تاریکی و بیداد به جنگ روشنایی و رواداری برخاسته است.
روز کوروش بزرگ، روز صدور منشور او بر همگان خجسته باد
با مهر و خرمی
شکوه میرزادگی
از سوی بنیاد میراث پاسارگاد
