با ادامه درگیریها در منطقه قرهباغ کوهستانی میان ارمنستان و آذربایجان یگانهای زرهی و مکانیزه نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوم آبانماه در مرزهای شمال غرب کشور از جمله جلفا و خداآفرین مستقر شد.
محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که برای بازدید از مناطق شمال غربی ایران به نقطه صفر مرزی رفته بود مدعی شده «نسبت به امنیت و آرامش مردم کشورمان با کسی تعارف نداریم!» او در اظهاراتی گُنگ گفته «تغییری در ژئوپولتیک مرزها را نمیپذیریم و این موضوع خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است.»
مقامات سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی از آغاز جنگ میان ارمنستان و آذربایجان بارها به طرفهای درگیر در مورد هرگونه اخلال در امنیت مردمِ ساکن مناطق مرزی هشدار دادند اما بیاثر بود. در هفتههای اخیر چندین راکت و گلوله توپ که در قرهباغ شلیک میشد منحرف و به خاک ایران و مناطق مسکونی اصابت کرد که تعدادی زخمی برجا گذاشت و به خانه و املاک مردم خسارت وارد آورد.
دخالت ترکیه در جنگ قرهباغ و پشتیبانی رجب طیب اردوغان از آذربایجان به یک تهدید امنیتی برای ایران تبدیل شده است. اردوغان دهها شبهنظامی عرب سوری از مخالفان بشار اسد را برای حمایت از آذربایجان به قرهباغ اعزام کرد. این نیروها که عملاً مزدور ترکیه شدند در کمترین فاصله با مرز ایران مستقرند. درواقع همان نیروهایی که سپاه پاسداران در سوریه با آنها میجنگید اکنون بیخ گوش ایران اردو زدهاند.
گزارشهای غیررسمی حاکیست در بین شبهنظامیانی که به منطقه قرهباغ سرازیر شدند اعضای القاعده و داعش نیز حضور دارند.
یگانهای زمینی و زرهی ارتش جمهوری اسلامی نیز در مرزهای شمال غربی ایران به حالت آمادهباش در آمدند اما رسانههای داخلی بیشتر اقدامات مربوط به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را منعکس میکنند.
وزارت خارجه آمریکا و نمایندگان دولتهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان که جمعه ۲۳ اکتبر (۲ آبان) به دعوت مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا به واشنگتن رفتنند در یک بیانیه مشترک که یکشنبه ۲۵ اکتبر (۴ آبان) منتشر شد، بر سر اجرای آتشبس انساندوستانه به توافق رسیدند. این آتشبس از ساعت ۸ بامداد دوشنبه به وقت محلی در این منطقه اجرا میشود.
دو کشور هفته گذشته نیز به بر سر آتشبس توافق کرده بودند اما خیلی زود آن را شکستند و درگیریها ادامه پیدا کرد.
برخی رسانهها احتمال دادهاند که جمهوری اسلامی در پی ایجاد «منطقه حائل امن مرزی» بین ارمنستان و آذربایجان باشد. حتی مطرح شده که احتمال دارد نیرویهای ایرانی وارد خاک ارمنستان شوند. هنوز هیچیک از مقامات نظامی و سیاسی در ایران واکنشی به این خبرها نشان ندادهاند.
فرماندار شهرستان خداآفرین گفته خسارات ناشی از اصابت راکتهای طرفهای درگیر در مناقشه قرهباغ به نقاط مرزی این شهرستان باید پس از اتمام مناقشه جمعبندی شود. علی امیریراد توضیح داده «گزارشهای اولیه توسط عوامل فرمانداری تهیه و تدوین و در آن کلیات موضوع اصابت راکتها درج شده است، اما به دلیل تداوم درگیریها و احتمال ادامه فرود راکتهای دیگر، برآورد خسارات و میزان ریالی آن باید توسط کارشناسان مربوطه با تمام جزئیات ارائه شود.»
به گفته این مقام استانی «تا کنون بر اثر اصابت راکتهای طرفهای درگیر در جنگ قرهباغ، یک باب ساختمان در شهرستان خداآفرین به طور کامل تخریب شده و ۳۰ باب از اماکن مسکونی و دامی نیز در مقیاسهای مختلف از قبیل ترکیدگی دیوارها و شکستن شیشهها دچار آسیب شده است.»
درگیریهای قرهباغ مهر تاییدی بر واماندگی سیاست خارجی جمهوری اسلامی است زیرا مقامات تهران از آغاز درگیری بارها پیشنهاد میانجیگری بین ایروان و باکو را مطرح کردند اما رهبران آن دو کشور نه تنها به آن اعتنایی نکردند بلکه در نهایت نمایندگان خود را برای حل اختلاف به واشنگتن فرستادند.
حسن روحانی ۱۵ مهرماه و محمدرضا پورمحمدی استاندار آذربایجان شرقی ۳۰ مهرماه پیشنهاد میانجیگری بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان را مطرح کردند. محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز ۷ مهرماه در تماسهای تلفنی جداگانهای با جیحون بایراموف وزیر خارجه جمهوری آذربایجان و زهراب مناتسکانیان وزیر خارجه ارمنستان پیشنهاد میانجیگری را مطرح کرد که مورد استقبال قرار نگرفت.