بازار مواد غذایی در ایران ماه‌هاست که بهم ریخته و اجناس ضروری یا هر روز گرانتر و یا کم و حتی نایاب می‌شوند. در این میان میلیون‌ها خانوار در ایران برای تأمین حداقل خوراک با مشکلات جدی روبرو هستند.
گرسنگی از یکسو عادات غذایی مردم را به کلی تغییر داده و از سوی دیگر امنیت غذایی و سلامت عمومی را با خطر روبرو کرده است.
گرانی مداوم مواد غذایی ماه‌هاست آغاز شده؛ تخم‌مرغ، لبنیات، شکر، نان، گوشت قرمز، مرغ، کره، رب گوجه‌فرنگی، روغن مایع، برنج، چای از جمله اقلام اصلی سبد مصرفی خانوارهای ایرانی هستند که یکی پس از دیگری گران شده‌اند.
دولت اما بجای مدیریت بازار و تنظیم قیمت‌ها یک روز احتکار و یکبار گرانفروشی را عامل افزایش قیمت این کالاها اعلام کرده و در نتیجه عدم مدیریت بازار به نایاب شدن این اقلام برای مقاطعی منتهی شد. کالاهای کمیاب و نایاب پس از مدتی با قیمتی گرانتر از پیش به بازار عرضه می‌شوند.
در روزهای گذشته روغن در کشور کمیاب شد و در بسیاری از شهرها صفوف طولانی به امید خرید این کالای ضروری در مقابل فروشگاه‌ها تشکیل شده است.
مرکز آمار ایران میزان افزایش شاخص قیمت گروه روغن‌ها و چربی‌ها را فقط طی یک ماه مهر ۱۳۹۹ برابر با ۱۶.۲ درصد اعلام کرده است.
پیشتر کارخانه‌های تولید روغن در ایران اعلام کرده بودند مواد اولیه با افزایش قیمت و کمبود روبرو شده است. رسانه‌های حکومتی اما خبر «کشف» انبارهای احتکار روغن را منتشر می‌کنند و توضیحی درباره روند واردات، توزیع و قیمت مواد اولیه مورد نیاز کارخانه‌ها ارائه نمی‌کنند و نمی‌گویند این احتکارها با چه پشتوانه‌ای ممکن شده است!
در این میان، رامین ربیعی رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان البرز مدعی شده «یکی از علل اصلی کمبود روغن، خرید بیش از اندازه مردم بوده است»! آنهم در حالی که وضعیت مالی مردم عادی به آنها اجازه‌ی خرید ضروریات زندگی را نمی‌دهد چه برسد به اینکه بخواهند «بیش از اندازه» خرید کنند!
گمرک ایران می‌گوید دلیل این وضعیت، دپوی ۶۰ هزار تُن روغن خام به خاطر مشکل تخصیص ارز است. این در حالیست که دولت طی هفت ماه گذشته برای کنترل قیمت، به واردات روغن و دانه‌های روغنی میلیون‌ها دلار ارز چهار هزار و دویست تومانی داده است.
https://kayhan.london/1399/07/28/%d9%85%d9%88%d8%ac-%da%a9%d9%85%d8%a8%d9%88%d8%af-%d9%88-%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%a8%d9%87-%d8%b1%d9%88%d8%ba%d9%86-%d8%b1%d8%b3%db%8c%d8%af
علی بهره‌مند رئیس اتحادیه دارندگان قنادی، شیرینی فروشی و کافه قنادی نیز اواخر مهرماه گذشته از افزایش قیمت مواد اولیه این صنف از جمله روغن خبر داده و گفته بود: «ماه گذشته هر حلب روغن ۱۶ کیلویی به قیمت ۱۵۰ هزار تومان عرضه می شد اما اکنون قیمت این کالای مصرفی مخصوص شیرینی پزها به ۵۰۰ هزار تومان افزایش یافته ضمن اینکه در بازار کاملا نایاب شده است.»
قیمت انواع پروتئین حیوانی نیز در هفته‌های گذشته به شدت افزایش یافته است. پیشتر لبیات، مرغ و تخم‌مرغ در صدر فهرست افزایش قیمت‌ها قرار داشت و در روزهای گذشته قیمت گوشت قرمز نیز با افزایش روبرو شد و هر کیلو گوشت قرمز به بیش از ۱۴۰ هزار تومان رسید.
علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی نیز گفته که گوشت گوسفند بدون دنبه با نرخ ۱۳۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود. بر اساس گزارش‌های میدانی قیمت گوشت گوسفند بدون استخوان در برخی فروشگاه‌ها به بیش از ۱۶۰ هزار تومان رسیده است.
با وجود قیمت نجومی مواد غذایی مشخص است بیکاران، کارگران، بازنشستگان، مستمری‌بگیران و همه حداقلی‌بگیران و کارمندان معمولی بخش دولتی و خصوصی که جمع دریافت ماهانه آنها زیر ۱۰ میلیون تومان در ماه است قادر نیستند هزینه مواد غذایی مورد نیاز در طول ماه را پرداخت کنند. به‌ویژه اینکه اجاره‌بها نیز افزایش ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی داشته و در نتیجه خانوارهای مستأجر مجبور هستند اکثر درآمد خود را به پرداخت اجاره اختصاص دهند.
کارشناسان نسبت به پیامدهای این روند از جمله سوء تغذیه هشدار می‌دهند و خبرهای ناگواری از تغییر شیوه تغذیه خانوارها نیز منتشر شده است. از جمله خرید و مصرف اسکلت مرغ و گوسفند بجای گوشت آنها به دلیل افزایش قیمت. بر اساس این خبرها مردم بجای مرغ ۲۷ هزار تومانی یک کیلو استخوان مرغ را ۴ هزار تومان می‌خرند.
بر اساس یک گزارش از بازار گوشت و مرغ کلانشهر اصفهان بجز استخوان مرغ و گوسفند، مصرف سنگدان و پای مرغ هم افزایش یافته است. قیمت یک بسته ۳۵۰ گرمی پای مرغ در میدان میوه و تره بار ۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان است. این در حالیست که قیمت پای مرغ نیز نسبت به امردادماه ۵ هزار تومان بیشتر شده است.
در این گزارش به نقل از فروشندگان آمده که پا و سنگدان مرغ خریدار زیادی دارد و همه را سریع می‌خرند: «یک بسته ۳۵۰ گرمی سنگدان را ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان می‌فروشند. یک بسته ۹۰۰ گرمی گردن مرغ هم با قیمت ۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان کم خریدار ندارد. اگرچه همین گردن مرغ در مرداد ماه ۸ هزار و ۲۰۰ تومان بود.»
