امیدواری رهبران آلمان و فرانسه به بایدن برای بازگشت به برجام؛ سی‌ان‌ان: بوریس جانسون «پژواک ترامپ» است

وزیر خارجه آلمان با تأکید بر نقش دونالد ترامپ در «عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و چندین کشور عربی» ابراز امیدواری کرد که به شرط آنکه تهران به تعهداتش در برجام وفادار پایبند بماند با آمدن جو بایدن آمریکا نیز به توافق اتمی بازگردد.

هایکو ماس وزیر خارجه آلمان ابراز امیدواری کرد که جو بایدن به عنوان رئیس جمهوری بعدی ایالات متحده نه تنها فرصتی برای «توافق جدید» در روابط فراآتلانتیک و احیای روبط آمریکا و اروپا به وجود آورد بلکه آغازی برای بازگشت ایالات متحده به توافق اتمی سال ۲۰۱۵ باشد که دونالد ترامپ از آن خارج شد.

هایکو ماس به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت «پیروزی جو بایدن در انتخابات بطور خاص یک معنی دارد: فرصت‌های جدید برای همکاری‌های فراآتلانتیک.»

وزیر خارجه آلمان همچنین افزود «آلمان مانند آمریکا با نقش بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه، برنامه موشکی آن و تهدیدهایش علیه اسرائیل روبروست.»

وی با اشاره به اینکه لغو تحریم‌های فلج‌کننده‌ی اقتصادی به نفع تهران است گفت: «باید با آمریکا و ایران درباره اینکه آیا امکان گسترش این توافق، به نحوی که بتوان مسائل دیگر را در آن گنجاند وجود دارد یا نه مذاکره کنیم.»

برخی مقامات اسرائیلی در روزهای اخیر هشدار داده‌اند که بازگشت احتمالی آمریکا به برجام تهدیدات موشکی و اتمی از سوی رژیم ایران علیه امنیت اسرائیل را افزایش خواهد داد و چه بسا این کشور را وارد درگیری مستقیم با رژیم ایران کند.

روزنامه تایمز اسرائیل که از اعلام پیروزی بایدن استقبال کرده می‌نویسد یک موضوع که ایالات متحده و اروپا تا زمان روی کار آمدن ترامپ در سال ۲۰۱۷ با آن همکاری نزدیک داشتند، توافق برای مهار برنامه سلاح‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بود. دولت ترامپ دو سال پیش از توافق خارج شد، اما آلمان ، فرانسه و انگلیس در برابر فشارهای آمریکا برای پیروی از این الگو مقاومت کردند.

شماری از تحلیلگران مسائل ایران در داخل و بیرون کشور می‌گویند «بایدن بیش از ترامپ قدرت اجماع‌سازی جهانی علیه جمهوری اسلامی ایران را دارد.» اتفاقاً خود بایدن نیز در مقاله‌ای که پیش از انتخابات در CNN‌ منتشر شد به تشریح «راهکارهای هوشمنداته‌تر» برای سختگیری بیشتر علیه جمهوری اسلامی پرداخته و صحبت از یک استراتژی جمعی کرده است.  اکنون این پرسش مطرح است که اگر پیروزی بایدن در انتخابات قطعی شود او تا چه اندازه به میراث ترامپ در قبال رژیم ایران که در چارچوب فشار حداکثری پیش برد استفاده خواهد کرد و اگر تصمیمی برای تغییر سیاست‌های واشنگتن داشته باشد چه امتیازاتی ممکن است با تهران رد و بدل شود؟

انتقاد کیهان تهران از ذوق‌زدگی اصلاح‌طلبان

حسین شریعتمداری مدیرمسئول کیهان تهران که به «ارگان بیت رهبری» معروف است در یادداشتی با عنوان «آب در هاون می‌کوبید!» ترامپ را «احمق درجه یک خوانده» و گفته «شادمانی مردم از شکست مفتضحانه ترامپ طبیعی است اما کف و سوت جماعت غربزده و اصلاح‌طلبان برای پیروزی جو بایدن، مضحک و غیر‌قابل توجیه و شانه به شانه بلاهت است.»

مدیرمسئول کیهان تهران در بخش دیگری نوشته «ابراز خوشحالی برخی از کشورهای اروپایی از پیروزی بایدن تا حدودی قابل توجیه است چرا که احمق درجه یک، بسیاری از مناسبات تعریف شده آمریکا با اروپا و شماری از کشورهای دیگر را برهم زده و فروریخته بود اما ذوق‌زدگی اصلاح‌طلبان منطقی نیست.»

واکنش اروپایی‌ها به اعلام پیروزی بایدن

رئیس جمهوری فرانسه از اولین رهبران دنیا بود که پیروزی بایدن را به وی تبریک گفت. امانوئل ماکرون گفته بود «ما برای ارتقاء اولویت‌های مشترک از جمله تغییرات اقلیمی، بهداشت جهانی، امنیت بین‌المللی و اقدامات موثر چندجانبه‌گرایی، کارهای زیادی داریم تا با همکاری یکدیگر انجام دهیم.»

تأکید رئیس جمهوری فرانسه بر لزوم تقویت روابط واشنگتن و پاریس و اعلام آمادگی برای همکاری در زمینه‌های امنیتی و همچنین «توافق اتمی» با جمهوری اسلامی ایران در ادامه‌ی خنثی کردن سیاست‌های دولت دونالد ترامپ از سوی اروپاست.

I spoke to @JoeBiden to congratulate him on his election. We’ll have a lot to do together to promote shared priorities – climate, global health, international security – and effective multilateral action. pic.twitter.com/h1zStqEf2J

— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) November 10, 2020

بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا نیز پیروزی بایدن را تبریک گفت اما بدون شتابزدگی و اشتیاق که این برخورد نیز ارزیابی‌هایی را به دنبال داشت.

جانسون «پژواک ترامپ»

سی‌ان‌ان که متمایل به حزب دموکرات‌ آمریکا و جو بایدن است در گزارشی با عنوان «بایدن پژواک‌های ترامپ را در بوریس جانسون دید» پرسیده آیا این وضعیت روابط خاص لندن و واشنگتن را پیچیده‌تر می‌کند؟

چند مقام دولتی انگلیس و آمریکا به سی‌ان‌ان می‌گویند اگرچه بایدن و جانسون روابط کاری مؤثری خواهند داشت اما موانعی ممکن است بر سر راه آنها وجود داشته باشد که بیشتر به مسائل شخصیتی آنها برمی‌گردد.

جانسون با دموکرات‌ها بر سر «برکسیت» (خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) زاویه دارد. به عنوان مثال باراک اوباما در ماجرای برکسیت دخالت کرده و گفته بود دنیا ترجیح می‌دهد انگلیس در اتحادیه اروپا باقی بماند. در آن زمان بوریس جانسون که هنوز نخست وزیر نبود و به عنوان یکی از قانونگذاران پارلمان از سوی حزب محافظه‌کار در کمپین برکسیت نقش فعالی داشت در پاسخ به اوباما نوشت «این پرزیدنت نیمه کنیایی به هر حال امتناع قومی نسبت به امپراتوری بریتانیا دارد!»

تایسون بارکر یکی از مقامات پیشین وزارت خارجه در دولت اوباما و معاونش جو بایدن، به سی‌ان‌ان می‌گوید «نسبت به پوپولیسم بوریس جانسون و تمایل او به دروغ  حس امتناع دارد. این ممکن است افراد را در سطوح پایین‌تر دولت بایدن عصبی کند. اما غریزه سیاسی بایدن در جهت بهبود بخشیدن به وضعیت است و فکر نمی‌کنم  که این سیاست بریتانیا را در بر نگیرد».

در ادامه گزارش ‌سی‌ان‌ان آمده با توجه به حالت «ترامپیِ» جانسون به نظر می‌رسد بایدن برای شروع روابط با بریتانیا با دشواری‌هایی روبرو باشد.

یکی از مقامات ارشد دولت بوریس جانسون نیز می‌گوید: «زمینه‌های زیادی برای هماهنگی اولویت‌های ما [انگلیس و آمریکا] وجود دارد. از طرف ما کمی آسودگی خاطر وجود دارد که می‌خواهیم با شخصی با ثبات‌تر و قابل اطمینان‌تر معامله کنیم.»

هرچند رهبران اتحادیه اروپا از جمله جوزپ بورل مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و شماری از رهبران این اتحادیه از روی کار آمدن احتمالی بایدن استقبال کرده‌اند اما بعید به نظر می‌رسد کشورهای عضو اتحادیه اروپا بتوانند به سادگی‌ در مورد بایدن به مواضع مشترک برسند. یانس یانشا نخست وزیر اسلوونی اولین سیاستمداری بود که زودهنگام پیروزی در انتخابات اخیر را به ترامپ تبریک گفت.