آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد از جمهوری اسلامی ایران خواسته تا نگرانیهای مطرح شده درباره برنامههای اتمی و موشکهای بالستیک خود را برطرف کند و به «اجرای کامل» توافق اتمی بازگردد تا بتوان درباره مسائل مربوط به موشک و منطقه نیز گفتگو کرد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس سهشنبه ۹ دسامبر (۱۸ آذر) نوشت که به گزارش آنتونیو گوترش به شورای امنیت سازمان ملل متحد دست یافته که در آن وی با ابراز تأسف از خروج ترامپ از توافق اتمی و اعمال تحریمها علیه تهران، از تصمیم جمهوری اسلامی برای نقض تعهدات اتمی خود از جمله درباره سانتریفیوژها و غنیسازی اورانیوم نیز ابراز تاسف و نگرانی کرده است.
گوترش در بخشی از این گزارش درباره نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گفته برجام در پنج سال گذشته از سوی جامعه جهانی بطور گسترده به عنوان نمادی از اثربخشی چندجانبهگرایی، دیپلماسی و مذاکره و یک موفقیت برای منع گسترش تسلیحات هستهای شناخته شده است.
دبیرکل سازمان ملل گفته که در این گزارش بر محدودیتهای هستهای، موشکهای بالستیک و نقل و انتقال تسلیحات از ایران یا به ایران متمرکز است.
در گزارش از جمله آمده اسرائیل اطلاعاتی در مورد چهار موشک هدایت شونده ضد تانک «دهلاویه» ساخت ایران در لیبی در ماه ژوئن ارائه داد. بر اساس مدارک یکی از موشکها «دارای ویژگیهایی مطابق با موشک دهلاویه تولید شده در ایران بود». اما سازمان ملل نتوانسته تایید کند که آیا این موشک هدایتشونده ضد تانک با نقض تحریمهای شورای امنیت علیه ایران به لیبی منتقل شده باشد.
آنتونیو گوترش در گزارش خود درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ نوشت سازمان ملل متحد اطلاعاتی را دریافت کرده که نشان میدهد یک نهاد تحریم شده که نام آن مشخص نشده در اقدامی مغایر تحریمهای شورای امنیت، سوپاپها، دستگاههای الکترونیک و تجهیزات اندازهگیری مورد استفاده در آزمایشهای زمینی سوخت مایع موشکهای بالستیک و وسایل پرتاب فضایی به ایران فرستاده است.
به نظر میرسد با وجود همه هشدارهای بینالمللی و علائمی که از سوی کشورهای مختلف از جمله اروپاییان به سوی ایران ارسال میشود، جمهوری اسلامی مسیری را میرود که تجربه نشان داده دستاوردی جز تشدید تنشها و بحرانی کردن وضعیت در ایران و منطقه ندارد.
حسن روحانی به تازگی در سخنانی به «کاهش تعهدات برجام» اشاره کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آنچه در سال ۹۸ اعلام کرد و با صراحت به دنیا گفت کاهش تعهدات در برابر کاهش تعهدات. آنها شروع کردند و تقریبا تعهدات خود را کنار گذاشتند. نه فقط آمریکا که از برجام خارج شد، همانهایی هم که ماندند متاسفانه به تعهدات خود درست عمل نکردند و یا خیلی اندک عمل کردند.»
در ایران شماری از مقامات به ویژه دولتیها برای مذاکره با آمریکا تلاش میکنند اما همگی مدام تکرار میکنند که تهران بر سر مسائل منطقه و موشکها هرگز گفتگو نخواهد کرد.
روحانی نیز تاکید کرد «ما مدتی صبر کردیم و به آنها فرصت دادیم و بعد رسما اعلام کردیم. گفتیم کاهش تعهدات در برابر کاهش تعهدات. در سال ۹۸ در ۵ مرحله ۲ ماه ۲ ماه کاهش تعهدات دادیم. آنچه که اعلام شد در نطنز اجرا شود و آن نصب سانتریفیوژهای مدرن و جدید IR2M است چیز جدیدی نیست که عدهای از اروپاییها نوحه و عزا به پا کردند و سینهزنی میکنند، در حالی که جای سینهزنی نیست. ما قبلا به شما گفتیم و اعلام کردیم. گفتیم کاهش تعهدات!»
وی ادامه داد: «بنابراین آن کاری که امروز ما در نطنز انجام میدهیم دقیقاً بر مبنای اعلام رسمی شخص من و دولت و مسئولین بوده است. اما همیشه گفتیم کاری میکنیم که قابل بازگشت باشد. ممکن است ۱۰ هزار سانتریفیوژ هم راه بیفتد اگر روزی دلمان خواست این خیلی را این ۱۰ هزار را خاموش میکنیم.»
هایکو ماس وزیر خارجه آلمان در گفتگو با مجله «اشپیگل» که روز ۴ دسامبر (۱۴ آذر) منتشر شد، درباره جمهوری اسلامی و سیاستهای اتمی و موشکی آن گفت «ما به ایران اعتماد نداریم. بازگشت به توافق قبلی کافی نیست و باید توافقی بیشتر از برجام [برجامپلاس] انجام گیرد که منافع ما را نیز مد نظر قرار دهد. ایران نباید سلاح هستهای داشته باشد و باید برنامه ساخت موشکهای بالستیک را متوقف کند و به تهدیدات منطقهای پایان دهد.»
پیش از این سه کشور اروپایی فرانسه، آلمان و بریتانیا با انتقاد از مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی درباره افزایش فعالیتهای اتمی، به ایران هشدار دادند تا تصمیم خود درباره نصب سانتریفیوژهای پیشرفته در نطنز و افزایش ذخایر اورانیوم را کنار بگذارد. دولت و خود حسن روحانی مخالف تصویب این قانون بودند اما اکنون به اروپاییها برای انتقاد به تصویب این قانون حمله کرده است!