برای ادامه فشار روی رژیم ایران بایدن می‌تواند از میراث ترامپ سود ببرد

مایکل روبین (اینساید سورسز)- جو بایدن در یک مقاله انتخاباتی چندین هفته قبل از پیروزی در انتخابات قول داد «اگر ایران بطور کامل به مفاد توافق اتمی متعهد شود، آمریکا به عنوان اولین قدم برای شروع مذاکرات به برجام می‌‌پیوندد که نقطه آغاز مذاکرات بعدی خواهد بود.» در حالی که بایدن متوجه خطربرنامه اتمی رژیم ایران شده اعضای تیم او با خصومت نسبت به استراتژی کارزار فشار حداکثری مایک پمپئو وزیر خارجه دولت ترامپ، ابزارهای پیروزی را به خطر می‌اندازند.

هم‌حزبی‌‌های بایدن کارزار «فشار حداکثری» را سیاستی اشتباه و بی‌‌اثر می‌‌دانند. آنچه پمپئو می‌‌خواهد پایان دادن به تروریسم رژیم ایران، توقف گروگا‌نگیری و فعالیت‌های اتمی غیرقانونی و همچنین منع گسترش موشک‌های بالستیک و پایان دادن به بی‌ثبات‌سازی منطقه است. اینکه تیم بایدن ادعا کند این درخواست‌ها واقع‌بینانه نیست در واقع جریانی‌ست که تلاش می‌کند رفتارهای خصمانه و غیرعادی جمهوری اسلامی را عادی نشان دهد.

ایده پشت سیاست فشار حداکثری کاملاً روشن است. وجود این فشارها تا کنون دو بار باعث تغییر رفتار رژیم ایران شده است. در سال ۱۹۸۱ آیت‌‌الله خمینی گروگان‌‌های امریکایی را آزاد کرد تا بتواند ایران را از انزوای بین‌‌المللی نجات دهد. پس از آن نیز در سال ۱۹۸۸ او «جام زهر را سرکشید» و با پذیرفتن آتش‌بس در جنگ ایران و عراق پذیرفت که این تنها راه نجات رژیم است.

اینکه تهران در زمان ترامپ به فعالیت‌‌های اتمی خود سرعت بخشید قابل انکار نیست اما به این معنا نیست که سیاست‌‌های ترامپ شکست خورده است. همه‌‌ی استراتژی‌‌ها بطور دقیق مطابق با تقویم سیاسی آمریکا نیست. رهبران رژیم ایران به امید اینکه بتوانند تا در دوران ترامپ دوام بیاورند تمام منابع ارزی خود را خرج کردند به این امید که او دور دوم انتخاب نشود. در اکتبر سال ۲۰۲۰ طبق برآورد صندوق بین‌المللی پول، ذخایر ارزی ایران به ۸/۸ میلیارد دلار رسید که با کاهش ۹۰ درصدی نسبت به شش ماه قبل همراه بود.

ریزش ناگهانی و شدید ارزش پول ایران از نشانه‌‌های این ادعاست. در ماه دسامبر من در جنوب لبنان در منطقه «النبطیه» که کاملاً تحت کنترل نیروهای حزب‌الله است حضور داشتم. پس از اینکه منابع مالی حزب‌‌الله توسط رژیم ایران کاهش یافت آنها متوجه شدند که تنها ۱۰ درصد از افرادشان به دلیل اهداف ایدئولوژیک حاضر به همکاری با این گروه هستند نه بیشتر، بقیه آنها تنها چیزی که می‌خواستند دستمزدشان بود. کشتار جمعی در سوریه در حالی که حزب‌الله خودش کشته شدن چهار هزار جنگجو را تأیید کرده و همچنین ناتوانی حکومت ایران در پاسخ دادن به ترور فرمانده‌ها سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیز یکی از متخصصان اتمی خود حیثیت رژیم جمهوری اسلامی را بیش از پیش بر باد داد.

رژیم ایران برای نجات از دست ترامپ همه چیز را بر سر قمار گذاشت. تیم بایدن ممکن است ترامپ را تحقیر کند، اما بایدن می‌تواند از این میراث ترامپ بهره ببرد بدون اینکه مجبور شود تمایل خود برای دیپلماسی را زیر پا بگذارد. دولت اوباما با پیشنهاد ۱۲ میلیارد دلار فقط برای کشاندن جمهوری اسلامی ایران سر میز مذاکره اشتباه بزرگی مرتکب شد. اگر ذخایر ارزی ایران به نزدیک «صفر» برسد بایدن ممکن است به راحتی بتواند دیپلماسی خودش را اجرا کند.

درواقع تنها راه موفقیت بایدن در مقابل حکومت ایران این است که اجازه دهد تمام ذخایر ارزی ایران تمام شود. امیرعلی حاجی‌‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالگرد مرگ قاسم سلیمانی روی مذاکره بر سر برنامه‌‌های موشکی خط قرمز کشید. از بزرگترین اشتباهات کشورهای غربی در توافق ۲۰۱۵، عدم این درک بود که کنترل ۴۰ درصد اقتصاد ایران در دست سپاه پاسداران است. رژیم ایران بجای اینکه بودجه کشور را صرف رفاه حال مردم عادی و سرمایه‌‌گذاری‌های جدید کند پول‌ را به خزانه‌ی تندروها سرازیر می‌‌کند.

فراهم کردن شرایطی برای کاهش تحریم‌‌ها این فرصت را به سپاه پاسداران خواهد داد تا بجای اینکه به همکاری تشویق شود خود را تقویت کند. اگر پای حیات رژیم در میان باشد خامنه‌‌ای ممکن است مسیر پول‌‌هایی را که به جیب حاجی‌‌زاده و حزب‌‌الله سرازیر و  صرف فعالیت‌‌های شرورانه می‌شود به سمت منافع مردم ایران تغییر دهد.

بایدن می‌تواند سیاست تدریجی را در مورد ایران در پیش بگیرد. دموکرات‌‌ها که از فعالیت‌های کارگری در همه جای دنیا حمایت می‌‌کنند چرا نباید از این فعالیت‌ها در ایران حمایت کنند؟! دولت بوش در سال ۲۰۰۵ فرصت طلایی خود را از دست داد. آن زمانی که اعتراضات گسترده‌ای در میان فعالان کارگری ایران شکل گرفته بود و آنها برای گرفتن معوقات خود و شرایط بد کاری دست به اعتراض زده بودند. هر دلاری که سپاه مجبور شود صرف کارگران کارخانه‌های متعلق به خودش کند از پول‌هایی که خرج غنی‌‌سازی و ساخت موشک می‌‌کند کم می‌‌شود. به سادگی می‌توان بجای رساندن پول به رژیم ایران، این پول را صرف اعتصابات کرد و از طریق اتحادیه‌‌های کارگری مستقل از طریق کنفدراسیون‌‌های بین‌‌المللی آن را هزینه‌ی کارگران نمود.

بایدن همچنین ممکن است بتواند سبزهای اروپا را برای حمایت از فعالان محیط زیست ایران و همچنین قدرت بخشیدن به آنها متحد کند. هر شخصی که یکبار تهران را دیده باشد می‌داند که رژیم تا چه حد نسبت به مسائل زیست محیطی ضعیف عمل کرده است. کوه دماوند با ارتفاع ۱۸ هزار فوت کمتر از ۵۰ مایل با تهران فاصله دارد اما به علت آلودگی شدید هوا قله آن تنها چند بار در سال قابل مشاهده از  تهران است. اما بجای تقویت فعالان محیط زیست رژیم ایران آنها را به زندان می‌‌اندازد. به بیان ساده، رژیم ایران به هر سازمانی که در کار خود پیشرفت می‌کند مشکوک است و این ترس را دارد که آنها از سپاه پاسداران سبقت بگیرند. سپاه پاسدارانی که مالک آلوده‌کننده‌ترین کارخانه‌‌ها در ایران است.

رژیم ایران آنقدر وقت‌کشی کرد تا از دست ترامپ خلاص شود. بایدن می‌تواند کاری کند که جمهوری اسلامی از جاه‌‌طلبی‌‌های اتمی خود فاصله بگیرد. او می‌‌تواند وارد مذاکره شود اما بدون فوریت. در حالی که که طرفداران او ممکن است خواهان برداشتن هرچه سریع‌‌تر تحریم‌‌ها باشند بایدن می‌‌تواند کمک‌‌های خود را معطوف به ایرانیانی کند که بیشتر از هرکس از سوی رژیم سرکوب شده‌‌ و تحت فشارند و نه آنهایی که رژیم را اداره می‌‌کنند. برای موفقیت در این مسیر، دیپلماسی باید همزمان هوشمند و چندجانبه باشد.

*نویسنده: مایکل روبین
*منبع: اینساید سورسز
*ترجمه و تنظیم از کیهان لندن