مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا ۱۱ ژانویه ۲۰۲۱ (۲۲ دیماه ۱۳۹۹) در توییتی اعلام کرد این وزارتخانه اطلاعات مربوط به کاربرد تسلیحات شیمیایی توسط جمهوری اسلامی ایران را از طبقهبندی خارج کرده است.
پیوست لینکی که پمپئو منتشر کرده یک فایل پیدیاف ۲۰ صفحهای از اطلاعات سالانه مربوط به نقض کنوانسیون منع استفاده از تسلیحات شیمیایی مربوط به کشورهای مختلف از جمله میانمار، سوریه، روسیه و ایران است که در دهههای اخیر در منازعات نظامی اقدام به استفاده از تسلیحات شیمیایی کردهاند.
در بین این کشورها اما پمپئو بر استفاده جمهوری اسلامی از تسلیحات شیمیایی تأکید کرده است.
The U.S. also declassified information on Iran's use of chemical weapons. #NoImpunity https://t.co/JFFC4MSGIX
— Secretary Pompeo (@SecPompeo) January 10, 2021
این گزارش که درباره میزان پایبندی کشورهای مختلف به «کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی» است در تابستان (ژوئن) سال ۲۰۱۹ توسط وزارت خارجه آمریکا تهیه شده است.
بر اساس کنوانسیون منع استفاده از تسلیحات شیمیایی که ۱۹۰ کشور عضو آن هستند، تولید و ذخیره و کاربرد هر گونه سلاح شیمیایی ممنوع است. جمهوری اسلامی ایران در همان سال ۱۹۹۳ که این کنوانسیون تهیه شد آن را امضا کرده است.
در گزارش وزارت خارجه ایالات متحده تأکید شده که جمهوری اسلامی به استفاده از مواد شیمیایی در تولید ادوات ضدشورش، اعلام نکردن مراکز تولید تسلیحات شیمیایی و استفاده از مواد شیمیایی در جنگ با عراق متهم است.
سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی دوشنبه ۲۲ دیماه در واکنش به انتشار این گزارش، گفت اتهامات آمریکا بیاساس و ساختگی است و ایران خود قربانی اصلی سلاحهای شیمیایی است.
استیون منوچین وزیر خزانهداری آمریکا گفته بود این کشور با هرگونه تلاش جمهوری اسلامی برای تولید تسلیحات شیمیایی که ممکن است مستقیم توسط خود رژیم ایران یا گروههای نیابتیاش در منطقه استفاده شود مقابله خواهد کرد.
همچنین بر اساس گزارش وزارت خارجه آمریکا جمهوری اسلامی ایران در سالهای دهه هشتاد میلادی و در جریان جنگ لیبی و چاد، سلاح شیمیایی به لیبی در زمانی که معمر قذافی بر آن کشور حکومت میکرد ارسال کرده و موشکهای حامل مواد شیمیایی، خمپارهها و بمبهایی با منشاء ایرانی نیز کشف شده است.
قذافی در جریان جنگ ایران و عراق با هدف ضربه زدن به صدام حسین موشکهای «اسکاد» در اختیار رژیم ایران قرار داد. بر اساس گزارشهای «مرکز اسناد انقلاب اسلامی» محسن رفیقدوست، یحیی رحیم صفوی و حسن طهرانیمقدم برای مذاکره با نظامیهای لیبی عازم این کشور شدند و دستکم در سه مرحله حدود ۳۰ فروند موشک اسکاد تحویل گرفتند و حتی شماری از مستشاران لیبیایی هم برای استفاده از این موشکها علیه صدام به ایران آمدند. حافظ اسد رئیس جمهوری پیشین سوریه و پدر بشار اسد نیز در جریان جنگ ایران و عراق کمکهای نظامی زیادی به ایران کرد.
با آغاز جنگ داخلی سوریه یکی از توجیهاتی که مقامات جمهوری اسلامی برای اعزام نیروی نظامی به این کشور مطرح کردند جبران کمکها و «مردانگی» حافظ اسد در جنگ ایران و عراق بود.
علاءالدین بروجردی رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی امرداد ۱۳۹۵ در یک مصاحبه گفته بود «ایران هیچگاه نقش مهم رئیس جمهور فقید سوریه در زمان جنگ ایران و عراق را فراموش نمیکند و امروز با تمام امکانات و توانمندیها در کنار ملت و دولت سوریه خواهد ماند.»
به این ترتیب مقامات جمهوری اسلامی به گفتهی خودشان انگیزه کافی برای کمک به متحدانشان در منطقه داشته و دارند.
قابل توجه است که بشار اسد نیز متهم به استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان سوریه است و پوشیده نیست جمهوری اسلامی کمکهای زیادی در زمینه نظامی به اسد کرده است.
وزارت خارجه آمریکا در این گزارش مینویسد در آوریل ۱۹۸۷ (فروردین ۱۳۶۶) در مناطق عملیاتی اطراف بصره رژیم ایران از گاز خردل استفاده کرد.
در این گزارش همچنین گفته شده که بازرسان سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۱ در استان «المثنی» در عراق خمپارههای شیمیایی ۸۸ میلیمتری پیدا کردند که مقامات عراقی گفتند آنها متعلق به نظامیان ایران هستند.
ارتش صدام حسین نیز بارها در ابعاد وسیع از تسلیحات شیمیایی علیه ایرانیها استفاده کرد.
اینک بیش از سه دهه از پایان جنگ ایران و عراق گذشته و اینکه چرا در تمام این سالها در دولتهای مختلف ایالات متحده این اسناد لاپوشانی شده و اکنون وزارت خارجه آمریکا تصمیم به افشای آنها گرفته معلوم نیست.
وزارت خزانهداری آمریکا چندی پیش در آذرماه ۱۳۹۹ «گروه شهید میثمی» و مهران ببری رئیس این مرکز را که وابسته به «سازمان پژوهشهای نوین دفاعی ایران» است به اتهام فعالیتهای مشکوک در حوزه تسلیحات شیمیایی تحریم کرد.
تجهیزات ضدشورش شامل «محرکهای شیمیایی» از قبیل «انواع اسپری و گلوله اشکآور و تهوعآور» میشود که میتوانند باعث آسیبهای وخیم، معلولیت و حتی مرگ افراد شوند.