«مذاکره پنهانی با تیم بایدن»؟ دولت مشتاق مذاکره؛ منتقدان دولت‌ مخالف مذاکره؛ هر دو با ارجاع به سخنان خامنه‌ای!

روزنامه فرانسوی «فیگارو» ۱۹ ژانویه (۳۰ دی‌‌ماه) یک روز پیش از مراسم سوگند جو بایدن در گزارشی به نقل از «یک منبع نزدیک به محافل قدرت در ایران» ادعا کرد مقامات جمهوری اسلامی بی‌‌سر و صدا سه هفته پیش با نمایندگان دولت جو بایدن در امور سیاست خارجی بر سر برنامه‌‌های اتمی ایران در نیویورک گفتگو کردند.

در این گزارش عنوان شده مجید تخت‌‌روانچی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل با فردی به نمایندگی از دولت بایدن ملاقات کرده و «خیلی سریع مشخص خواهد شد که آیا مذاکرات بین مقامات ایران و آمریکا نتیجه خواهد داشت یا نه.»

نویسنده گزارش ژرژ مالبرونو تأکید کرده است «اروپایی‌‌ها از گفتگوهای محرمانه اخیر تهران و واشنگتن خبر نداشتند.» وی همچنین اضافه کرده «هدف اصلی مقامات ایرانی در این گفتگوها بطور مشخص تعیین توالی زمانی برای بازگشت احتمالی جو بایدن به برجام است.»

"For the last three weeks, an Iranian diplomat and a US envoy of the new Biden administration have been talking in New York, trying to arrange a american return in the international nuclear agreement". Details in Le Figaro. https://t.co/Mp4XpA14W0

— Georges Malbrunot (@Malbrunot) January 19, 2021

محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی با رد این خبر گفت «خیلی جالب است که خبرنگار فیگارو چک نکرده آقای تخت‌‌روانچی در این مدت ایران بودند و در زمانی که به نیویورک برگشته یک هفته در قرنطینه بوده و بنابراین بی‌‌حساب صحبت کرده است.»

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ضمن اینکه تأکید کرد دولت جدید آمریکا باید تعیین کند که می‌‌خواهد مسیر گذشته را طی کند و یا روش جدیدی در پیش بگیرد و همچنین به نقل از علی خامنه‌‌ای گفت «اگر تحریم‌ها را برداشته و اروپایی‌ها به تعهدات خود عمل کنند، ما هم به تعهدات خود کاملاً عمل خواهیم کرد.»

https://kayhan.london/1399/11/02/%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%af%d9%86-%db%b1%db%b7%d9%81%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%a7%d8%ac%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%a7%d9%85%d8%b6%d8%a7-%da%a9%d8%b1%d8%af%d8%9b-%d8%a2%d9%85%d8%b1%db%8c%da%a9%d8%a7

تجربه نشان می‌‌دهد ظریف از دروغگویی ابایی ندارد و چندان به حرف‌‌های او نمی‌‌شود اعتماد کرد. از سوی دیگر سابقه نشان می‌‌دهد در تمام این سال‌‌ها مقامات جمهوری اسلامی و آمریکا خیلی هم مذاکرات پنهانی داشته‌اند، از جمله پیش از روی کار آوردن حسن روحانی و ظریف در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ۱۳۹۲؛ اما اغلب اینها پس از آنکه رسانه‌‌ای شدند از سوی مقامات هر دو طرف تکذیب شدند. البته سهم جمهوری اسلامی از انکار ملاقات‌‌های پنهانی بسیار بیشتر است و طرفین خارجی عمدتا برای رعایت رژیم ایران که با چنین مذاکراتی از سوی طرفداران خودش زیر سؤال می‌رود، این ملاقات‌ها را انکار می‌کنند.

در روزهای اخیر علی ربیعی سخنگوی دولت و محمود واعظی رئیس دفتر حسن روحانی نیز هرگونه پیام و دیدار بین تهران و واشنگتن را رد کرده‌اند. در افکار عمومی ایرانیان اما تکذیب خبرها از سوی مقامات جمهوری اسلامی اتفاقا به معنی تأیید آنهاست!

دیدار محرمانه‎ کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی جمهوری اسلامی [منصوب خامنه‌ای] و جان کری در رستوران «L’Avenue» پاریس در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ نیز یکی از ملاقات‌‌هایی بود که تکذیب و انکار شد.

https://kayhan.london/1397/02/23/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8E-%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1

در اسفندماه سال ۱۳۹۶ نیز نشریه آمریکایی نیویورکر در گزارشی فاش کرد که محمدجواد ظریف و جان کری در حاشیه اجلاس امنیتی مونیخ بطور پنهانی ملاقات و گفتگو کردند.

پیش از آنکه دونالد ترامپ خروج آمریکا از برجام را در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ بطور رسمی اعلام کند، جان کری و دوستان نزدیک او تلاش‎ زیادی کردند تا رییس جمهوری آمریکا را از تصمیم‌‌ خود منصرف کنند.

روزنامه آمریکایی بوستون گلوب در گزارشی از لابی سنگین و مخفیانه کری برای حفظ برجام گزارش داد و نوشت وزیر خارجه پیشین آمریکا و اطرافیان او بطور هماهنگ در دفاع از برجام ۱۰۰ مقاله، ۳۴ برنامه تلویزیونی و رادیویی و ۳۷ متن تحلیلی تهیه و منتشر کرده‌‌‎اند. این شبکه سازماندهی شده در پاسخ به منتقدان توافق اتمی فکت‌چک‌‌هایی (واقعیت‌سنج) را آماده کرده و به چهار هزار تصمیم‌‌گیر سیاسی و متخصص سیاست خارجی در جهان ایمیل کرده بودند.

لابی‌‌های جان کری که دیگر مقام دولتی نداشت، پیش از خروج آمریکا از توافق اتمی، دونالد ترامپ رئیس جمهوری پیشین و مایک پمپئو وزیر خارجه وی را به شدت عصبانی کرده بود تا جایی که ترامپ در توییتی خطاب به او نوشت «جان کری نمی‌تواند با این واقعیت که فرصتش را از دست داده کنار بیاید! جان، از مذاکرات کنار بکش، داری به کشورت آسیب می‌زنی!»

https://kayhan.london/1399/11/01/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%DA%A9%D8%A7%D9%88%D9%87-%D9%84%D8%B7%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AA

اکنون جو بایدن و حزب دموکرات قدرت را در کاخ سفید به دست گرفته‌اند. بایدن تیم سیاست خارجی خود را از بین همان دیپلمات‌‌هایی انتخاب کرده که در دولت باراک اوباما نقش اساسی در امضای برجام داشتند. یکی از آنها جان کری است که به عنوان «دولتمرد اقلیمی» و مسئول صحبت بر سر «آب و هوا» منصوب شده است. آنتونی بلینکن و وندی شرمن که عضو تیم مذاکرات اتمی ۲۰۱۵ بود نیز به عنوان وزیر خارجه و قائم ‌مقام وزارت خارجه معرفی شده‌اند.

«کانال ۱۲» تلویزیون اسرائیل نیز ۱۶ ژانویه (۲۷ دی) گزارش داد مقامات دولت جو بایدن مذاکرات پنهانی با جمهوری اسلامی ایران برای بازگشت به برجام را آغاز کرده‌ و در مورد این مذاکرات به اسرائیل نیز خبر داده‌اند.

https://kayhan.london/1399/10/28/%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d9%85%d9%86%d8%a7%d8%a8%d8%b9-%d8%a7%d8%b3%d8%b1%d8%a7%d8%a6%db%8c%d9%84%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%85%d8%b0%d8%a7%da%a9%d8%b1%d8%a7%d8%aa-%d9%85%d8%ae%d9%81%db%8c%d8%a7

در اواخر آبان‌ماه گفته شد عباس عراقچی معاون محمدجواد ظریف با اطرافیان بایدن تماس گرفته است. این خبر حتا در روزنامه «نیویورک تایمز» که به جو بایدن و دموکرات‌‌ها نزدیک است بازتاب یافت اما وزارت خارجه جمهوری اسلامی این خبر را نیز تکذیب کرد. سعید خطیب‌زاده سخنگوی این وزارتخانه گفت «خبرسازی‌های زرد شیوه مرسوم رسانه‌هاست؛ به ویژه در روزهایی که دستشان خالی و تقاضا بالاست!»

اواسط آذرماه ۱۳۹۹ دیدار عراقچی و نماینده بایدن در عمان نیز تکذیب شد درست همانطور که دیدار نماینده بایدن با رئیس موساد نیز انکار شد.

محمدجواد ظریف تا آخرین هفته‌‌هایی که ترامپ در قدرت بود برای مذاکره تلاش می‌‌کرد و در تهران هم حامیان مذاکره با دولت ترامپ بسیار بیشتر شده بودند.

اوضاع #ترامپ چه در تقابل‌های بین المللی، چه در افتضاح مدیریت کرونا و چه در آتش افروزی نژادپرستانه در داخل آمریکا به قدری خراب است که تیمش چاره‌ای جز تولید و نمایش موفقیت‌های ساختگی برای او ندارند. #تبادل_زندانیان، نتیجه #مذاکره نبوده و هیچ مذاکره‌ای هم در آینده انجام نخواهد شد.

— علی شمخانی (@alishamkhani_ir) June 5, 2020

در چنین شرایطی، امروز پنجشنبه دوم بهمن‌ماه ۱۳۹۹ تیتر اغلب روزنامه‌‌های اصلاح‌‌طلب ایران به «رفتن ترامپ» اختصاص داشت که از آن به عنوان «پایان کابوس» یاد کرده‌اند. تحلیلگران و مقاله‌‌نویسان نزدیک به دولت حسن روحانی از فرصت تازه برای مذاکرات و کاهش تحریم‌‌ها و احیای برجام می‌گویند. تقریباً تمام آنها به این جمله علی خامنه‌‌ای استناد کرده‌اند که «برای برداشته شدن تحریم‌‌ها حتی یک ساعت نباید تأخیر کرد.»

سگ زرد برادر شغال است!

اما موضع‌‌گیری روزنامه‌‌های جناح رقیب و ولایتمدار متفاوت است. کیهان تهران که مواضع هسته‌ی اصلی قدرت را بازتاب می‌‌دهد در سرمقاله خود به کنایه نوشته است با انتقال قدرت از ترامپ به بایدن «عده‌ای در کشور به اندازه جو بایدن و حتی بیشتر از او خوشحالند… و به احتمال قریب به یقین، تیتر و عکسِ یک امروزشان را هم طوری تنظیم می‌کنند که القاء شود، دوران گل و بلبل فرا رسیده است.»

در سرمقاله کیهان تهران و همچنین در یکی دیگر از گزارش‌های این روزنامه به شدت از مواضع آنتونی بلینکن گزینه پیشنهادی بایدن برای وزارت خارجه در مورد لزوم مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی در زمینه اتمی و موشکی انتقاد شده است.

این روزنامه با شرحی از روابط تهران و واشنگتن در چهار دهه گذشته نتیجه گرفته است: فرقی بین جمهوریخواه و دموکرات، ترامپ و بایدن و اوباما نیست و با آمدن بایدن تغییری در نفسِ دشمنی آنها با ایران ایجاد نخواهد شد. به قول قدیمی‌ها «سگ زرد برادر شغال است».

روزنامه «جوان» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در گزارشی نوشته است «دولت تحریم‌های هوشمند بایدن آمد.» این روزنامه می‌نویسد بلینکن جمهوری اسلامی را بزرگترین حامی تروریسم می‌داند و می‌خواهد برای فشار به ایران بین اروپا و آمریکا و اسرائیل و اعراب هماهنگی ایجاد کند.

این روزنامه هشدار داده بلینکن همچنین برخلاف ترامپ که یکجانبه از برجام خارج و زمینه‌ساز انزوای بین‌المللی آمریکا شد، قصد دارد در مقابل جمهوری اسلامی ایران از چندجانبه‌گرایی استفاده کند.

قابل توجه اینکه روزنامه‌‌های محافظه‌کار و وابسته به اصولگرایان نیز برای رد مذاکره با آمریکا به اظهارات علی خامنه‌‌ای ارجاع می‌دهند! کاری که روزنامه‌‌ها و تحلیلگران اصلاح‌طلب و همچنین مقامات دولتی نیز برای لزوم مذاکره با آمریکا کرده و حرف‌های خامنه‌ای را «فصل‌الخطاب» می‌دانند!

در این میان، خبرگزاری رویترز نوشته است که آنتونی بلینکن نامزد وزارت خارجه آمریکا روز سه‌شنبه ۲۰ ژانویه تأکید کرد که واشنگتن با تصمیم سریع درباره پیوستن دوباره به توافق هسته‌ای روبرو نیست و پرزیدنت بایدن اول باید بررسی کند که جمهوری اسلامی ایران واقعاً چه اقداماتی انجام داده تا مطابق با این پیمان عمل کند.