مدیر پژوهش مرکز نجوم آرامگاه شاهعبدالعظیم از کشف محل دفن زکریای رازی فیلسوف و دانشمند ایرانی پس از گذشت ۱۱۰۰ سال در آرامستان «امامزاده شعیب» شهرستان ری خبر داد. برخی کارشناسان میراث فرهنگی میگویند شناسایی محل دفن این دانشمند پیشتر در کتابها آمده و این موضوع جدیدی نیست.
مهدی دانشیار مدیر پژوهش مرکز نجوم آرامگاه شاهعبدالعظیم اعلام کرد که «اخیرا کتابی با عنوان ری باستان در دسترس قرار گرفته که محل دفن محمدبن زکریای رازی منطقه امامزاده شعیب شهرری عنوان شده است ولی قبر وی بطور مشخص معلوم نیست.»
مدیر پژوهش مرکز نجوم تلاش برای پیدا کردن محل دفن زکریای رازی را به قطعنامهای مربوط دانسته که دوستداران این دانشمند ایرانی سال ۱۳۸۳ صادر کردند تا برای پیدا کردن آرامگاه او کاوش و جستجو کنند و با بررسیهای صورت گرفته در طول ۱۶ سال حالا این محل «کشف» شده است!
دانشیار گفته است: «به این نکته دست پیدا کردیم که بیمارستان قدیم ری در حوالی منطقه قلعهنو و فیروزآباد بوده و رازی هم به عنوان مدیر این بیمارستان در همین منطقه به درمان و تدریس اشتغال داشته که در همین منطقه نیز از دنیا رفته و در قبرستان قدیمی این منطقه یعنی جایی که امروز به نام امامزاده شعیب میشناسیم، به خاک سپرده شده است.»
او توضیح داد: «آرامگاه محمد بن زکریای رازی در همین گورستان باستانی قرار دارد که لازم است مسئولان و متولیان برای ساخت مقبره و رونق این منطقه اقدام کنند.»
آرامگاه کاشف الکل، محمد بن زکریای رازی بعد ۱۱ قرن کشف شد. خدایی تمام دنیا حاضرند برای ساختن حرم مطلا برای ایشون پول بدهند😁
— جرجیس نبی (@Mirzaabenevis) February 8, 2021
این در حالیست که امیرمصیّب رحیمزاده رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهر ری این «کشف» را تکذیب کرده و گفته است: «خبر منتشر شده در خبرگزاریها مبنی بر کشف محل دفن زکریای رازی بعد از ۱۱۰۰ سال در قبرستان امامزاده شعیب صحت ندارد و کشفیاتی صورت نگرفته است.»
او گفته است: «در پاورقی صفحه ۶۴ کتاب «آثار بازمانده از ری قدیم» نوشته حسین کریمان، احتمال محل دفن زکریای رازی در روستای فیروزآباد و بخش قلعه نو کنونی مطرح شده است و این خبر را هم بر اساس همین نظریه منتشر کردهاند. در حقیقت هنوز در این محل کشفیاتی صورت نگرفته است. کشف محل دفن زکریای رازی صحت ندارد.»
رحیم زاده اضافه کرد: «باستانشناسان اداره کل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران با توجه به نظریات کریمان میتوانند در این محدوده مطالعات باستانشناسی و تحقیقات خود را انجام دهند.»
آرامگاه آقامون محمد زکریای رازی سمت «فیروزآباد قلعه نو شهر ری» پیدا شده البته خود گور نه فقط منطقه حدودی دفنش
امیدوارم بالاخره یه روز محل دقیقش پیدا بشه که حسابی به این مرد مدیونیم— علیار (@Alihalterism) February 8, 2021
پس از انتشار این خبر، برخی از کارشناسان میراث فرهنگی عنوان کردند که در دهه ۴۰ خورشیدی دکتر حسین کریمان پژوهشگر و تاریخنگار محل دفن زکریا را همین محل اعلام کرده بود و امر جدیدی نیست.
محسن سعادتی کارشناس میراث فرهنگی در یادداشت کوتاهی نوشته که کشف محل احتمالی دفن زکریا رازی امر جدیدی نیست و پیشتر در کتاب «برخی از آثار بازمانده از ری قدیم» نوشته دکتر حسین کریمان چاپ سال ۱۳۴۵ آمده است. در این کتاب به احتمال وجود مقبره زکریا رازی در منطقه قلعه نو شهر ری و در امامزاده شعیب اشاره شده است.
مقبره #زکریای_رازی در منطقه قلعه نو شهر ری و در امامزاده شعیب فرزند امام موسی کاظم (ع) قبلا اشاره شده است و این موضوع با توجه به جنبه علمی، شکل و مصداق جدید بودن این امر نیست.
محسن سعادتی
کارشناس میراث فرهنگی#ری #مقبره_زکریا_رازی pic.twitter.com/XjTo9bWTqA— Farzane Ebrahimzade (@febrahimzade) February 8, 2021
در این کتاب که یکی از اسناد معتبر شهرستان ری است به وجود تنها یک قبرستان در این شهرستان اشاره شده و بر اساس تحقیقات میدانی محل زندگی و تدریس محمدبن زکریا رازی در این منطقه (فیروزآباد قلعه نو) بوده و در همانجا طبابت نیز انجام میداده است.
دکتر احمد ابوحمزه ریشناس و کارشناس مسائل تاریخی نیز در اینباره گفته است: «از سال ۱۳۴۳ مرحوم دکتر کریمان پیگیر این موضوع بودند و ۲ سال بعد کتاب ری باستان را منتشر کردند، با توجه نگاه مورخان، زندگینامه زکریای رازی و کتیبههای موجود در محوطه امامزاده شعیب که نزدیک بیمارستان رازی بوده و هزار و ۱۰۰ سال پیش دفن صورت گرفته است، به این نتیجه رسیدیم که این منطقه محل دفن دانشمند ایرانی است.»
او گفته است: «از نگاه مورخین، کتابهای تاریخی و پیگیریهای مرحوم کریمان به این نتیجه رسیدیم که غیر از اینجا قبرستان دیگری نزدیک بیمارستان رازی محل زندگی این دانشمند وجود نداشته است.»
این کارشناس مسائل تاریخی تأکید کرد که: «بعد از یکهزار و ۱۰۰ سال پیداکردن قبری ممکن نیست بنابراین بر اساس این شواهد، قرائن و یافتههای تحقیقی محمدبن زکریای رازی در این منطقه دفن شده است.»
https://twitter.com/haj_mahyar/status/1358491129264680960
ادعای کشف محل دفن محمدبن زکریای رازی فیلسوف، منجم و دانشمند برجسته ایران و جهان و کاشف الکل در شبکههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. کاربران در توئیتها و مطالب متعدد به ستایش زکریای رازی پرداخته و از کشف الکل توسط این دانشمند قدردانی میکنند. آنان این پرسش را مطرح کردهاند که چطور ممکن است، مدفن کاشف الکل که مردم دنیا به ویژه پس از شیوع ویروس کُرونا برای حفظ سلامت خود از کشف او سود میجویند، هنوز پیدا هم نشده باشد.
بسیاری از کاربران حتا اطلاع نداشتهاند که محل دفن زکریای رازی نامکشوف است و از این موضوع ابراز تعجب کردند. عدهای دیگر هم نوشتند که پس از کشف محل دفن او، در کنار آرامگاهاش به یاد زکریا الکل مینوشند!
شهرت زکریای رازی اما تنها به کشف الکل و دانش شیمی و پزشکی وی نیست. او یکی از اندیشمندان و فیلسوفان ضددین ایران است که پیامبران را شیّاد میدانسته و به دلیل عقاید عرفی و غیردینیاش هرگز مورد التفات زاهدان و ملایان و همچنین جمهوری اسلامی نبوده است.
محمد بن زکریای رازی فیلسوف، منجم، کیمیاگر و دانشمند برجسته ایران و جهان که یکی از بزرگان تاریخ پزشکی به شمار میرود، در سال ۲۵۰ هجری/ ۸۶۴ میلادی در شهر ری متولد شد و در سال ٣١٣ هجری/ ۹۲۵ میلادی در همین شهر درگذشت.
جدی جای تکریم داره…همینکه کسی ۱۱۰۰ سال پیش از این گوسفند نبوده و پیامبران رو شیاد میدونسته کافیه که از اون شخص به بزرگی یاد بشه.