مقامات نظامی و امنیتی آمریکا اقدام نظامی علیه جمهوری اسلامی را محتمل می‌‌دانند

یکی از اولین اقدامات دولت جو بایدن در حوزه سیاست خارجی تصمیم برای خارج کردن شبه‌نظامیان حوثی‌ مورد حمایت جمهوری اسلامی از فهرست سازمان‌ها و گروه‌های تروریستی آمریکاست.

دولت بایدن در حالی تصمیم به خارج کردن حوثی‌ها از فهرست گروه‌های تروریستی گرفته که اغلب کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با آن مخالفند اما تحلیلگران معتقدند این اقدام چراغ سبزی به تهران برای آغاز مذاکرات اتمی و منطقه‌ای است.

همزمان با اقدامات اولیه کاخ سفید برای عملی شدن خروج حوثی‌ها از فهرست تروریست‌ها این گروه در چند نوبت با حملات راکتی و موشکی تأسیسات استراتژیک عربستان را هدف قرار داد که خسارات سنگینی برجای گذاشت.

در واکنش به این حملات، آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا اقدام حوثی‌ها را محکوم کرد و ضمن تأکید بر پایبندی آمریکا برای حمایت از پدافندهای عربستان و دستیابی بر سازشی سیاسی برای حل و فصل بحران یمن تاکید کرد.

ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در یک سخنرانی گفت رفتارهای جمهوری اسلامی ایران طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر نشان‌دهنده فاصله گرفتن تهران از برجام است. وی همچنین حمله حوثی‌ها به فرودگاه «ابها» و برخورد راکت به یک هواپیمای مسافربری را محکوم کرد. او افزود: « تصمیم بایدن برای خارج کردن حوثی‌ها از فهرست تروریست‌ها قطعا هیچ ارتباطی با رفتارهای تاسف‌آور حوثی‌ها ندارد، بلکه به دلیل مسائل انسان‌دوستانه بوده است.»

روز شنبه ۱۸ بهمن (۶ فوریه) آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا و فیصل بن فرحان آل سعود وزیر خارجه سعودی، درباره مسائل عمده دوجانبه و منطقه خاورمیانه و همچنین حقوق بشر گفتگو کردند.

پروژه نظامی مشترک ریاض و واشنگتن 

اما با وجود اینکه گفته می‌شود آمریکا همکاری اطلاعاتی خود با عربستان در مورد مناقشه یمن را کاهش می‌دهد اما گزارش‌ها حکایت از آن دارند که آمریکا در حال تقویت ظرفیت‌های عملیاتی خود در عربستان برای مقابله احتمالی با جمهوری اسلامی ایران است.

پایگاه خبری «دیفنس وان» گزارش داده آمریکا و عربستان در حال توافقات مقدماتی جهت استفاده از چند پایگاه‌ هوایی و بندر در بخش‌های غربی عربستان هستند.

آمریکا مدت‌هاست تجهیزات نظامی و هزاران نیروی نظامی را در کشورهای حاشیه خلیج فارس مستقر کرده که شامل پایگاه‌های دائمی در امارات و کویت و قطر و نقاط دیگر در نواحی شرقی عربستان می‌شود. اما تحلیلگران می‌گویند با ارتقاء موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی ایران این پایگاه‌‌ها بطور فزاینده آسیب‌پذیر شده‌اند.

ژنرال فرانک مک‌کنزی فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی نظامیان آمریکا (سنتکام) در جریان بازدید از سه نقطه جدید در عربستان به خبرنگاران می‌گوید «آمریکا در درگیری احتمالی با ایران قادر است نیروهای نظامی خود را از سمت غرب به منطقه وارد کرده و جنگنده‌ها و یگان هوایی خود را در نقاطی دورتر از دسترسی ایران مستقر کند.»

او می‌گوید: «در هر سناریوی جنگ احتمالی با ایران آب‌های خلیج عرب [در شرق و جنوب شرقی شبه‌جزیره عربستان] از نقاط احتمالی درگیری خواهد بود و مطمئناً دریای سرخ و بخش غربی شبه‌جزیره عربستان نیز از دیگر نقاط درگیری خواهند بود.»

طرح توسعه پایگاه‌های نظامی آمریکا در عربستان دست‌کم در یکسال اخیر در حال انجام است. علنی کردن این پروژه‌ها در شرایطی صورت می‌گیرد که دولت ترامپ جای خود را  به دولت دموکرات‌ها داده و جو بایدن نگاه تردیدآمیزی به روابط خود با عربستان دارد و برای توافق جدید با رژیم ایران تلاش می‌کند. علنی شدن این طرح‌ها می‌تواند نشان‌دهنده جدیت فرماندهان سنتکام باشد که جنگ با تهران را محتمل می‌دانند. یعنی حتی در شرایطی که دولت بایدن سعی در اتخاذ موضع سختگیرانه‌تری در مورد ریاض دارد اما همزمان روابط نظامی ایالات متحده و عربستان رو به گسترش است.

سه نقطه‌ای که عربستان در اختیار ایالات متحده قرار داده و ژنرال مک‌کنزی روز دوشنبه ۸ فوریه (۱۹ بهمن) از آن بازدید کرد شامل یک بندر تجاری در منطقه «یانبو» و پایگاه هوایی در «تبوک» و «الطائف» می‌شود. استفاده از این نقاط البته مشروط است.

ژنرال مک‌کنزی گفته «ما فقط در حال ارزیابی احتمالات هستیم و کار بیشتری نکرده‌ایم ولی بطور جدی با مقامات عربستان روی کار آن کار می‌کنیم اگرچه هنوز چیزی قطعی نیست. با اینهمه این فرصت به من داده شده تا این مناطق را بررسی کنم.»

او همچنین می‌گوید هیچ زیرساخت جدیدی برای این مناطق در دست برنامه و اجرا نیست اما منطقه «یانبو» به توسعه بیشتری نیاز دارد که به گفته‌ی وی مذاکرات برای برآورد دقیق این پروژه در حال ارزیابی و انجام است که می‌تواند مصارف دوگانه داشته باشد. همچنین به گفته‌ی ژنرال مک‌کنزی، «این پروژه‌ها با سرمایه‌گذاری ریاض انجام می‌شود نه واشنگتن و ما طبق سرعت آنها حرکت می‌کنیم.»

بر اساس گفته‌های ژنرال مک‌کنزی آمریکا به دنبال افزایش تعداد پایگاه‌های نظامی خود در منطقه است تا جنگنده‌ها در هنگام عملیات احتمالی علیه جمهوری اسلامی ایران بتوانند ضربات بیشتری بزنند و ضربات کمتری دریافت کنند و همچنین گزینه‌های بیشتری برای نشستن و برخاستن از چند پایگاه‌ در بیشترین گستره جغرافیایی ممکن را داشته باشند.

صحبت از پایگاه‌های هوایی است که جنگنده‌های اعزامی در آنها برای چند روز کوتاه مستقر شده و از آنجا به مأموریت اعزام شوند و همزمان رد پای کمی از آنها باقی بماند. مک‌کنزی می‌گوید «افزایش تعداد پایگاه‌های نظامی به فرماندهان ما قدرت انتخاب بیشتری می‌دهد.»

در عین حال، در صورت پرتاب موشک از جمهوری اسلامی ایران، نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه و دولت‌های عربی خاورمیانه فرصت بسیار کوتاهی برای واکنش دارند. بسیاری از هم‌پیمانان آمریکا در منطقه مجهز به سیستم‌های دفاعی پیشرفته موشک مثل «پاتریوت» و «تاد» هستند اما تجربه نشان داده این سیستم‌ها در مقابل نوع عملیات موشکی جمهوری اسلامی کارآمدی لازم را ندارند چنانکه حمله به پالایشگاه «آرامکو» مؤید آن است.

در همین گزارش، بهنام بن‌طالبلو عضو بنیاد «دفاع از دموکراسی‌ها» (FDD) به «دیفنس وان» می‌گوید: «ایران دارای بزرگترین زرادخانه‌ی موشک‌ در خاورمیانه است و  تلاش می‌کند بُرد و دقت و قدرت تخریبی‌ آنها را افزایش دهد.»

«دیفنس وان» در ادامه می‌نویسد، دولت بایدن تلاش کرده است تا مرز مشخصی را در رابطه با دولت ریاض ترسیم کند. دونالد ترامپ و به ویژه جرد کوشنر داماد و مشاور ارشد او مشتاق گسترش و تعمیق روابط با ریاض بودند و فروش اسلحه و سایر حمایت‌های نظامی به عربستان را سرعت بخشیدند. حتی وقتی یک گروه از قانونگذاران دو حزب در آمریکا سعی در جلوگیری از پشتیبانی نظامی آمریکا از عربستان بعد از کشته شدن شهروندان غیرنظامی در جنگ یمن و کشته شدن جمال خاشقجی روزنامه‌نگار کردند دولت ترامپ از عربستان حمایت کرد اما بایدن و تیم او قول داده‌اند روی مسئله حقوق بشر در روابط با ریاض و محمد بن سلمان که در عمل حاکم این کشور است حساسیت به خرج بدهند.

بهنام بن‌طالبلو می‌گوید: «من فکر می‌کنم دولت بایدن قدرت تغییر وضعیت را دارد. این پرسش مطرح است که آیا واشنگتن می‌تواند همزمان هر دو سیاست را با هم پیش ببرد یا نه! در مورد مسائل کلان، سعودی‌ها با ما هستند و فکر می‌کنم دولت بایدن می‌تواند کارهایی مانند سختگیری در مورد حقوق بشر را انجام دهد بدون اینکه مجبور شود رابطه استراتژیک را قربانی آن کند.»

در هفته‌های اخیر با افزایش احتمال معامله بایدن و رژیم ایران در توافق اتمی کشورهای منطقه نسبت به تشدید تهدیدات جمهوری اسلامی به شدت ابراز نگرانی می‌کنند.

آوی دیچتر رئیس کمیته روابط خارجی و دفاع کنست (پارلمان اسرائیل) به روزنامه «اسرائیل هیوم» گفته است که عدم پاسخ آمریکا در زمان ترامپ به حملات ایران به تأسیسات نفتی عربستان، رژیم ایران را به این باور رساند که تجاوزهای فزاینده آنها هیچ هزینه‌ای نخواهد داشت. او تأکید کرده «ارتش اسرائیل باید آماده اقدام نظامی علیه ایران باشد.»

اینهمه در حالیست که شرایط فعلی منطقه و ایران از نظر تنگناهای رژیم ایران، قابل مقایسه با ماه‌های منتهی به آغاز مذاکرات اتمی ۱+۵ است. آن دوران هم تحریم‌های سنگین بین‌المللی اقتصاد ایران را ویران کرده بود و احتمال وقوع درگیری نظامی بر آسمان منطقه سایه افکنده بود.

درسی که خامنه‌ای باید از وضعیت عراق و صدام بگیرد

قابل توجه اینکه این شرایط بارها در منطقه تکرار شده است. توافق اتمی و درواقع «دپیلماسی» در سال ۲۰۱۵ از وقوع یک درگیری نظامی جلوگیری کرد اما نمونه‌های دیگری وجود دارد که دیپلماسی پاسخگو نبود و جنگ آغاز شد. به ویژه اکنون که مسئله‌ی به کار گرفتن تسلیحات نامتعارف توسط رژیم‌های بدخیم و دستیابی گروه‌های تروریستی به تسلیحات اتمی بار دیگر همزمان با تشدید تنش‌ها در خاورمیانه مطرح شده است.

https://kayhan.london/1399/11/22/%d9%87%d8%b4%d8%af%d8%a7%d8%b1-%d9%88%d8%b2%db%8c%d8%b1-%d8%af%d9%81%d8%a7%d8%b9-%d8%a8%d8%b1%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%a7-%d8%af%d8%b1-%d9%85%d9%88%d8%b1%d8%af-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%81%d8%a7

در همین ارتباط نورمن رول از مدیران پیشین اطلاعاتی ایالات متحده در امور ایران روز ۱۰ فوریه (۲۲ بهمن) در مصاحبه با «سی‌بی‌اس» به بررسی مسائل مربوط به تصمیم جو بایدن برای بازگشت آمریکا به توافق اتمی پرداخته است.

یکی از دلایل آمریکا برای اقدام نظامی علیه رژیم صدام تلاش او برای دست یافتن به تسلیحات نامتعارف و حمایت از گروه‌‌های تروریستی بود.

در بخش‌ ابتدایی مصاحبه مایکل مورل گزارشگر سی‌بی‌اس از نورمن رول می‌پرسد «…آن زمان که آمریکا به عراق حمله کرد ایرانیان چگونه در مورد پیامدهای استراتژیک احتمالی حمله فکر می‌کردند؟» نورمن رول با اشاره به مجموعه دلایل آمریکا برای حمله به عراق در مارس سال ۲۰۰۳ می‌گوید: «ایرانی‌ها چندین مسئله را باید در نظر بگیرند. نخست اینکه ایالات متحده یک ائتلاف بین‌المللی بسیار قوی برای نابودی رژیم‌های سرکش که در حال ساختن تسلیحات نامتعارف و پشتیبانی از القاعده بودند تشکیل داده بود. همه ما باید به یاد بیاوریم که در آن دوره، ایران در حال اجرای یک برنامه مخفی برای ساخت تسلیحات هسته‌ای بود و همچنین بطور مداوم از القاعده و حزب‌الله پشتیبانی می‌کرد. در اصل، دلایلی که سبب جنگ با عراق شد در مورد خود رژیم ایران هم صدق می‌کرد.»

او می‌‌افزاید: «دوم، ارتش ایالات متحده و متحدان آن ظرف چند هفته ارتش عراق را نابود کردند. توانایی ما در این نابودی سریع و قاطعانه، یکی از قدرتمندترین و باتجربه‌ترین ماشین‌های نظامی منطقه [عراق] را که به ایران نیز آسیب رسانده بود، شوک بزرگی برای زمامداران ایران به شمار می‌رفت.»

حالا دوباره در یک قضیه‌ی به شدت تکراری، اما در شرایط منطقه‌ای و جهانی متفاوت، مقامات جمهوری اسلامی مدعی هستند که برای مذاکره توپ در زمین جو بایدن است! ولی غربی‌ها اصرار می‌ورزند که علاوه بر مذاکرات اتمی باید تکلیف تهدیدات موشکی و منطقه‌ای رژیم ایران نیز مشخص شود هرچند که تهران گفته تحت هیچ شرایطی مذاکره بر سر قدرت دفاعی و آنچه علی خامنه‌ای «مسائل ناموسی نظام» می‌داند را نخواهد پذیرفت.

با اینهمه نباید فراموش کرد که حمله نظامی آمریکا به عراق صدام حسین که اساساً با هدف سرنگونی رژیم بعث صورت گرفت، همزمان بهای سنگینی هم برای عراق و هم خود آمریکا داشت و احتمال تکرار آن جنگ با چنان ابعاد و اهدافی نامحتمل به نظر می‌رسد. اما  به هر حال تجربه‌ای است در زمینه‌ی برخورد نظامی برای مهار تهدیدات از سوی رژیم‌های بدخیم که نباید احتمال آن را نادیده گرفت. اگرچه غرب و ایالات متحده می‌خواهدن چ بعید نیست اگر تهران از خود انعطاف نشان ندهد گزینه‌ای مثل حملات نظامی اعم از سایبری یا موشکی و هوایی محتمل باشد.