نوذر آزادی کارگردان تئاتر و یکی از محبوبترین چهرههای محبوب تلویزیونی دهه پنجاه خورشیدی تا وقوع انقلاب اسلامی در ایران، در سن ۸۲سالگی در شهر بِرن آلمان درگذشت.
نوذر آزادی کارگردان تئاتر و هنرپیشه تلویزیون و سینمای قبل از انقلاب مشهور به «آقای قاطبه» روز ۹ اسفندماه ۱۳۹۹ در سن ۸۲ سالگی در شهر بِرن آلمان در پیامد بیماری سرطان درگذشت.
او از محبوبترین چهرههای تلویزیونی ایران در دهه پنجاه خورشیدی است که افکار عمومی او را با شخصیت «جعفر قاطبه» در سریال «اختاپوس» (ساخته پرویز صیاد) و همچنین در برنامه معروف «ایتالیا، ایتالیا» از ساختههایش خودش به یاد میآورند.
«قاطبه» یک تیپ کمیک ریاکار و رند و دغلباز بود که نوذر آزادی در سریال «ایتالیا ایتالیا» هنرمندانه به اجرا گذاشت. «ایتالیا ایتالیا» پیش از انقلاب بهمن ۵۷ در ایران تهیه و از تلویزیون ملی ایران همزمان با جشن نوروز و در شبانگاه سهشنبه اول فروردین ۱۳۵۷ پخش شد.
نوذر آزادی نویسندگی و کارگردانی این مجموعه تلویزیونی را به عهده داشت، و کارگردان تلویزیونی آن، پوران درخشنده بود. بازیگران بنام سینما و تلویزیون آن زمان در این سریال ایفای نقش کرده بودند از جمله خود نوذر آزادی، شهلا ریاحی، پروین دولتشاهی، جهانگیر فروهر، گیتی ساعتچی، منوچهر حامدی، محمد ورشوچی و کیومرث حبیبزاده.
تیتراژ «ایتالیا ایتالیا» با آهنگسازی مجتبی میرزاده و همخوانی بازیگرانش همچنان از تیراژهای بیهمتای سریالها و فیلمهای سینمایی در ایران به شمار میرود.
این کمدین قبل از انقلاب با حرکات ویژه و خاص بدن و بیانش همچنین یکی از کمدینهای منحصر به فرد ایران است و با دیالوگهایی مانند «یه نادرس قرشمال سوزمانی، در به در هلاک نان دانی»، «غلطهای زیادی، قند شکستنهای نامربوط»، «کرُه نادرس جلف سرخآو مال»، «گم بمیر، گم» در شوهای تلویزیونی مخصوص نوروز و اجرای کنسرت بزرگ سالگرد تأسیس تلویزیون ملی ایران بخشی از خاطرات به یادماندنی دوران طلایی تلویزیون ایران را ساخت.
آزادی که از همکاران نزدیک هنرمند برجسته ایران پرویز صیاد بود، از مجموعه فیلمهای صمد در «صمد و قالیچه سلیمان»، «صمد آرتیست میشود» و «صمد به مدرسه میرود» بازی کرد. نوذر آزادی دانشآموخته رشته تئاتر در دانشکده هنرهای دراماتیک دانشگاه تهران بود.
https://www.youtube.com/watch?v=-g7vEMLQ_1o
شهرت اصلی او نزد اهالی قدیمی تئاتر و منتقدین آن روزگار به خاطر بازیگری در نمایشهای مطرحی همچون «اورگاست» به کارگردانی پیتر بروک و نمایش «سرایدار» است. مخاطبان تلویزیون قبل از انقلاب و نسل پس از انقلاب اما وی را بیشتر برای بازی در نقش «جعفر قاطبه» به یاد میآورند و دوست دارند.
شاهزاده رضا پهلوی در ارتباط به درگذشت این هنرمند محبوب مردم در کانال تلگرام خود نوشت: «متاسفانه باخبر شدم که نوذر آزادی، هنرمند محبوب سالهای دور ایران بعد از دههها ممنوعیت فعالیت و تبعید اجباری، چشم از جهان فرو بست. شخصیتی که او با هنر کمنظیرش خلق کرد یعنی آقای قاطبه، در کنار صمدآقا و مرادبرقی بخشی از خاطرات شیرین دوران کودکی و نوجوانی من را تشکیل میدهند. فقدان نوذر آزادی را به خانواده و دوستانش، و نیز جامعه هنری ایران تسلیت میگویم.»
شخصیت کمدی- انتقادی «قاطبه» ابتدا در سریالی در قالب طنز به نام «اختاپوس» به کارگردانی پرویز صیاد و به ابتکار هنری نوذر آزادی خلق شد و با موفقیت و محبوبیت اجرا شد. سپس در زمستان سال ۱۳۵۶ با ساخت مجموعه تلویزیونی شش قسمتی «ایتالیا ایتالیا» به کارگردانی و نویسندگی خودش به یک شخصیت پخته و به یادماندنی تبدیل شد.
نوذر آزادی بازیگری تئاتر را از ۱۶ سالگی در کرمانشاه آغاز کرد و از تابستان سال ۱۳۳۷ همزمان در تهران با گروه «آناهیتا» زیر نظر مصطفی اسکویی به فعالیت هنری خود ادامه داد. از جمله کارهای شاخص او در تهران و کرمانشاه بازی در نمایشهایی چون «فالگوش»، «سرایدار»، «هرکول و طویله اوجیاس»، «امشب از خود میسازیم»، «ایستگاه»، «دون ژوان در جهنم»، «بازجویی»، «پوشاندن آنها که برهنهاند»، «بیرون جلوی در» و «شش شخصیت درجستجوی نویسنده» است.
نوذر آزادی پس از انقلاب هرگز در سینما و تلویزیون جمهوری اسلامی حضور نیافت و به اروپا و آمریکا سفر کرد. آخرینبار نمایشگاهی از آثار نقاشی وی در گالری «سیحون» در سال ۱۳۹۰ لسآنجلس برگزار شد که با استقبال بسیار نیز مواجه گشت.
این هنرمند در سریال معروف «سرکار استوار» و سریالهای «آدم به آدم»، «تله موش»، «قماربازان»، «ساتگین» و همچنین چند برنامه تلویزیونی تکقسمتی مثل «کافشو» و «سامانتا شو» نیز حضور داشت.
یادش گرامی!
یادِ همۀ هنرمندانِ چون او گرامی!