سیریز؛ کشف سرزمینی اسرارآمیز در سامانه خورشیدی

1. در میانهٔ سدهٔ ۱۳ میلادی رصد خانهٔ مراغه ساخته شد تا در آن مُدل های هندسی کیهان ؛ (زمین ،خورشید ، ماه وستارگان) بررسی بشود. محاسبات پیچیده ایکه در آن رصد خانه توسط اخترشناس بزرگ ایرانی، نصیرالدین توسی، انجام گرفت، در سال ۱۲۷۴ میلادی به یک مدل «دایره های تودرتو» ؛ مدارهای ستارگان و ماه وخورشید با حرکات منظم، انجامید بدون اینکه بصورت یک اصل بنیادی بیان شده باشد. این مدل دایره های تودرتو در سدهٔ ۱۵ میلادی توسط اختر شناسان بزرگ ایرانی دیگری چون جمشید کاشی وقاضی زاده دررصدخانهٔ سمرقند تأیید شد.
   در سدهٔ ۱۶ میلادی، نیکولاس کوپرنیک اخترشناس لهستانی آلمانی الاصل ، با قرار دادن خورشید بجای کرهٔ زمین در کانون دایره های تودرتوی این مُدل، اصل بنیادی «خورشید کانونی» را پیشنهاد نمود که برپایهٔ آن خورشید در کانون یک سیستم منظومه ای قرارگرفته است ودراطراف آن تعدادی «کُرات» ــ که زمین نیزجزوآنهاست ــ دونوع حرکت منظم؛ «چرخشی» بدور خودشان، و«گردشی» بدور خورشید، انجام میدهند وروی مدارهائی قرارگرفته اند که مجموعهٔ آنها با خورشید صفحه ای بنام « Ecliptica» تشکیل میدهد.

2. با تشکر از آقای خلیفی،

   اتحادیه بین المللی نجوم در سال ۲۰۰۶ چهار معیار را برای اینکه یک جرم آسمانی سیاره باشد، تعیین کرد:

   ۱- جرم آسمانی باید به دور یک خورشید بچرخد.
   ۲- جرم‌آسمانی باید از چنان جرمی برخوردار باشد که به تعادل هایدرواستاتیک رسیده و شکلی کروی داشته باشد.
   ۳- یک ستاره و یا یک قمر نباشد.
   ۴- در همسایگی میدان جاذبه اش، غیر از قمر یا اقماری که بدور آن می چرخند و یا اجرامی که تحت تاثیر میدان جاذبه اش هستند، جرمی دیگری وجود نداشته باشد.

   معیار چهارم باعث شد تا پلوتو از داشتن عنوان سیاره نهم محروم و Ceres به عنوان سیاره پنجم منظومه شمسی شناخته نشود.

Comments are closed.