تشکیل صفهای طولانی برای خرید مرغ با نرخ دولتی در تعطیلات نوروزی نیز در شهرهای مختلف ایران همچنان ادامه دارد و با وجود شیوع کُرونا مردم ناچارند ساعتها در صفوف طولانی منتظر بمانند.
مشاور اتحادیه مرغداران گوشتی از خیانت دولت به بخش تولید خبر داده و گفته دولت بجای حمایت از تولید داخلی، مسیر واردات مرغ یخزده را باز کرده است.
گزارشهای میدانی از شهرهای مختلف ایران نشان میدهد کمبود مرغ و افزایش قیمت آن سبب شده مردم برای خرید سهمیه دو عدد مرغ با نرخ دولتی در ماه آنهم با ارائه کارت ملی در مقابل فروشگاههای عرضه مرغ با نرخ دولتی صفهای طولانی تشکیل داده و با وجود کرونا ساعتها در صف بایستند.
دولت قیمت دستوری مرغ را برای مرغ زنده ۱۴ هزار و ۴۰۰ تومان و مرغ گرم ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان تعیین کرده اما این قیمتها در عمل فقط روی کاغذ هستند. در فروشگاهها قیمت هر کیلوگرم مرغ تا حدود ۴۰ هزار تومان نیز میرسد.
در همین آشفتهبازار دولت بجای حمایت از تولیدکنندگان قیمت نهادههای دامی را افزایش داده است. پرویز فروغی دبیر کانون مرغداران گوشتی کشور گفته که «دولت خود، قیمت نهادههای دام و طیور را ۲۰ درصد افزایش داد و قیمت مصوب جوجه یک روزه هم گران شد اما قیمت مرغ افزایش نیافت و به خواستههای ما برای افزایش قیمت مرغ، متناسب با هزینه های تولید توجه نکردند.»
پرویز فروغی افزوده است: «شرایط برای تولید کننده به حدی سخت شده که تعداد زیادی از مرغداران جوجهریزی نکردند یا تعداد جوجهریزی را کاهش دادهاند.»
عدم حمایت دولت از مرغداران سبب بروز اعتراضاتی نیز شده است از جمله امروز شنبه ۷ فروردین ۱۴۰۰ مرغداران خوزستان در برابر سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نسبت به قیمت مرغ دستوری تجمع اعتراضی برگزار کردند.
در همین حال برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از رانتخواری در وزارت جهاد کشاورزی خبر داده و آن را علت بیسامانی بازار مرغ میدانند. حسن قاضیزاده هاشمی از اعضای هیئت رئیسه مجلس با اشاره به رانتخواری وزارت جهاد کشاورزی گفته که «سوء مدیریت وزیر جهاد کشاورزی به احتکار مرغ توسط عدهای و از طرفی دیگر منتج به رانت واردات مرغ برای عدهای دیگر شده است. اسناد مهمی در این رابطه وجود دارد که باید وزیر در مجلس پاسخگوی آنها باشد.»
از سوی دیگر برخی گزارشها نشان میدهد آمارهای ارائه شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی در مورد جوجهریزی در مرغداریها دستکاری شده و بیش از میزان واقعی بوده است. بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی و سامانه سماصط (سامانه مدیریت اطلاعات صنعت طیور) که در آن میزان جوجهریزی ثبت میشود اکنون باید روزانه حداقل ۷ هزار قطعه مرغ تولید و روانه بازار شود، اما شرایط نشان از کمبود این کالا دارد. به گفته کارشناسان آمارسازی میتواند یکی از دلایل کمبود مرغ در بازار با وجود ثبت جوجهریزی ۱۳۰ میلیون قطعهای باشد.
وزیر جهاد کشاورزی در بهمن ماه سال جاری اعلام کرد برای تأمین مرغ مورد نیاز ایام نوروز ۱۳۰ میلیون قطعه جوجهریزی انجام شده که در اسفندماه عرضه میشود. میزان متوسط نیاز واقعی بازار روزانه مرغ در کشور ۶ هزار و ۵۰۰ تن است با جوجهریزی ۱۳۰ میلیون قطعه در بهمنماه میزان تولید روزانه مرغ دستکم باید به ۷ هزار و ۵۰۰ تن برسد که این به معنی افزایش عرضه ۱۰۰۰ تنی مرغ در روز است. با اینهمه مرغ در بازار نیست و یکی از دلائل آن کاهش تولید و ارائه آمارهای غیرواقعی از سوی وزارت جهاد کشاورزی عنوان میشود.
حبیب اسدالله نژاد نائب رئیس کانون انجمن تولیدکنندگان مرغ گوشتی کشور در اینباره گفته که «در نسبت آمار اعلام شده برای جوجهریزی و حجم مرغ ورودی به بازار اختلاف معنیدار وجود دارد و این تنها یک معنی و آنهم آمارسازی در این بخش دارد.»
به گفته این فعال صنفی «راستیآزمایی بر اساس اعلام میزان جوجهریزی و مرغ تولیدی ضروری است. با توجه به اینکه میزان سهم نهادههای دامی دولتی دریافتی مرغداریها بر اساس میزان جوجهریزی تعیین میشود بررسی احتمال تخلف در این بخش اهمیت دارد. واحدهای مرغداری خرد توانایی آمارسازی آن هم در این حجم ندارند و باید منشاء این میزان اختلاف در آمار جوجه ریزی و مرغ عرضه شده را در جای دیگر جستجو کرد.»
وضعیت نابسامان بازار مرغ سبب شده قوانین درون استانی برای مدیریت بازار تصویب شود و اجازه توزیع مرغ از یک استان به استان دیگر توسط مقامات استانی لغو شود. برای نمونه عزیزالله شهبازی نماینده عالی دولت در استان البرز گفته که اجازه خروج کالا از این استان داده نمیشود: «تا زمانی که مردم استان به مرغ و سایر کالاها نیاز داشته باشند، هیچ کالایی به خارج استان انتقال داده نمیشود.»