جدیدترین گزارش سازمان شفافیت بین‌الملل درباره رتبه فساد اقتصادی و اداری در ساختار قدرت کشورها در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد ایران در این شاخص در رتبه ۱۴۹ از ۱۸۰ کشور مورد بررسی و هم‌ردیف کشورهایی چون موزامبیک و گواتمالا قرار دارد.
سازمان شفافیت بین‌الملل کشورها را سالانه بر اساس رتبه فساد در بخش عمومی، بررسی کرده و نتیجه را با عنوان «شاخص ادراک فساد» (Corruption Perceptions Index) منتشر می‌کند. به بیان دیگر، از آنجا که فساد معمولا مخفیانه انجام می‌شود و میزان آن به دشواری قابل اندازه‌گیری است، این فهرست کشورها را بر حسب شاخص‌های مورد ادراک در میان مقامات دولتی و سیاستمداران کشورهای مختلف رتبه‌بندی می‌کند.
این سازمان بین‌المللی و غیردولتی که در آلمان آغاز به فعالیت کرد، از سال ۱۹۹۵ میلادی بطور سالانه گزارشی را در مورد وضعیت فساد در بخش عمومی (در سطح دولتی) در جهان منتشر می‌کند. گزارش سال ۲۰۲۰ این موسسه، نشان‌دهنده آن است که همه‌گیری کرونا بطور کلی وضعیت و شاخص‌های فسادِ اقتصادی- سیاسی در جهان را بدتر کرده است.
گزارش شفافیت بین‌الملل در سال ۲۰۲۰ میلادی نشان می‌دهد که از میان ۱۰ کشور نخست این فهرست که پاک‌ترین کشورها از منظر فساد در بخش دولتی شناخته می‌شوند، چهار کشور در منطقه اسکاندیناوی قرار دارند.
این در حالیست که بر اساس این رتبه‌بندی، کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (منا)، همچنان یکی از فاسدترین ساختارهای اداری و اقتصادی را دارند.
این گزارش همچنین نشان می‌دهد که در میان کشورهای منطقه، امارات متحده عربی و قطر بهترین وضعیت را از نظر کنترل فساد داشته‌اند ولی کشورهایی همچون سوریه، یمن و لیبی در میان بدترین‌هایِ جهان جای دارند.
کشورهایی که درگیر بحران‌های گسترده‌ای نظیر جنگ بوده‌اند، بر اساس این گزارش، بیشتر از سایر کشورها با فساد دست و پنجه نرم می‌کنند آنهم در حالی که پاندمی ویروس کرونا نیز مزید بر علت شده و هر چه یک کشور دسترسی کمتری به امکانات کنترل این ویروس داشته، میزان فساد نیز در آن کشور بیشتر شده است.
رتبه ایران در این رده‌بندی جهانی نسبت به سال‌های گذشته سقوط کرده و در جایگاه پایین‌تری قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش، ایران از میان ۱۸۰ کشورِ مورد بررسی، در جایگاه ۱۴۹ قرار گرفته و ۳۰ کشور وضع بدتری از ایران دارند.
قابل توجه اینکه بجز نیجریه و جمهوری دموکراتیک کنگو، تمامی کشورهایی که وضعیت فساد بدتری نسبت به ایران دارند، دارای اقتصادهایی به مراتب ضعیف‌تر، کوچک‌تر و کم جمعیت‌تر از ایران هستند.
به بیان دیگر، ایران در کنار نیجریه، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین اقتصادهای فاسد در جهان را دارند.
همچنین در میان کشورهایی با بیشترین میزان پسرفت و بدتر شدن وضعیت، لبنان با ۵ رتبه پسرفت رکورددار است. لبنان در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۰ در کنار ایران، نیجریه، کامرون، گواتمالا، ماداگاسکار، موزامبیک و تاجیکستان، به صورت مشترک، در جایگاه ۱۴۹ قرار گرفته است.
ضعف در ساختارهای دموکراتیک، قوانین پیچیده و ناکارآمد دولتی، فساد ساختاری در میان حاکمان، ساختار مبنی بر رانت، نبود رسانه‌های آزاد و تقسیم قدرت انحصاری در دست اقلیت حاکم از جمله دلایلی است که در گزارش مؤسسه شفافیت بین‌الملل عنوان شده‌اند.
