عدم شفافیت واردات واکسنهای کرونا به کشور و روند کُند واکسیناسیون در داخل باعث شکل گرفتن بازار سیاه واکسن و مراجعه بسیاری از شهروندان به محل فروش داروهای قاچاق شده است. با این حال هنوز مقامات رسمی قاچاق واکسن را تکذیب میکنند و مدعیاند که واکسنهای موجود در بازار تقلبی و غیراصل هستند.
این درحالیست که سهمدزدی مقامات مسئول و فساد در نحوه اجرای سند واکسیناسیون و همچنین سابقهی بازار سیاه دیگر داروهای کمیاب و نایاب، این امر تأیید میکند. در این بین یک نمایندهی مجلس شورای اسلامی از عدم ثبت بیش از یک میلیون و نیم واکسن کرونا در سامانه رهگیری دارویی سازمان غذا و دارو «تیتک» خبر داده است!
معصومه پاشایی بهرام نماینده مجلس شورای اسلامی گفته است که ۵۰درصد واکسنهای کرونا در سامانه «تیتک» ثبت نشده و تا کنون بیش از سه میلیون دوز واکسن وارد کشور شده است.
به گفتهی او، «متأسفانه تعدادی از واکسنها از زنجیره رسمی توزیع خارج شده و با مبالغ هنگفت در بازار سیاه به فروش رسیده است بطوری که هر واکسن آسترازنکا در بازار سیاه تا ۲۵میلیون تومان به فروش میرسد در حالی که قیمت این واکسن نهایتا ۳۰۰هزار تومان است.»
پاشایی بهرام با تأکید بر اینکه ثبت «آفلاین» و با تأخیر شناسه اصالت واکسن امکان نظارت سیستماتیک را از بین میبرد، گفت: «در حال حاضر بیش از ۵۰درصد از شناسههای واکسن در سامانه تیتک ثبت نشده است و این موضوع احتمال تزریق واکسنهای تقلبی را افزایش میدهد، چراکه تنها راه اصالت سنجی واکسنها ثبت شناسه آنها در سامانه نظارتی تیتک است.»
این عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با انتقاد از تزریق خارج از نوبت واکسن در برخی از شهرهای کشور گفت: «متأسفانه در برخی از مناطق کشور با جانمایی افراد فاقد اولویت در لیستهای تزریق در مراکز بهداشتی و بیمارستانها روبرو هستیم که میبایست به صورت جدی با این تخلف مقابله شود.»
سامانه «تیتک» در دولت حسن روحانی به عنوان راهکاری برای «کنترل قاچاق کالا و ارز» راهاندازی شد و گفته میشود این سامانه کالاهای دارویی و سلامتمحور را در داخل کشور، ردیابی، رهگیری و از نظر اصالت کنترل میکند.
پیشتر محسن علیزاده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز گفته بود، واکسنهای فایزر که در بازار سیاه به قیمت ۱۰میلیون تومان به فروش میرسد، توسط بخش خصوصی وارد کشور شده است. موضوعی که پس از انتشار ویدئویی از پالت واکسنهای فایزر ورود این واکسنها به ایران را تأیید کرد ولی سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به آن تنها به گفتن این اکتفا کرد که موضوع توسط پلیس فتا و نیروهای انتظامی پیگیری میشود.
گزارشهای میدانی از رویه کار دلالان خیابان ناصرخسرو در تهران حاکیست آنان واکسن کرونا را در اختیار دارند و به ۴۰ تا ۵۰میلیون تومان به فروش میرسانند. در گزارشهای دیگری که در ماههای اخیر نیز منتشر شده، دلالان واکسنهای کرونا شیوههای متعددی برای عرضه داشتهاند که شامل معرفی افراد به بیمارستانها برای تزریق و گرفتن حق دلالی و وقتهای خارج از نوبت و اولویت به متقاضیان برای واکسیناسیون بوده است. حتا برخی از افراد کادر درمان گفته بودند که هنگام تزریق واکسن افراد ناشناسی تحت عنوان همکارانشان واکسینه شدند!
همچنین در اوایل شروع واکسیناسیون در ایران، گزارشهایی از اینکه دیپلماتهای جمهوری اسلامی در کشورهایی چون روسیه، اقدام به واردات واکسنهای کرونا میکنند نیز منتشر شد.
طبق آخرین آمار وزارت بهداشت، تا کنون مجموع واکسنهای تزریق شده به یک میلیون و ۷۶۰ هزار و ۴۸ دوز رسیده و قرار است محموله جدید واکسن خارجی پنجشنبه این هفته یا حداکثر اوایل هفته آینده به میزان حدود یک میلیون و ۵۰۰هزار دوز وارد ایران شود.
این در حالیست که هنوز مرحله یک و دو واکسیناسیون که قرار بود اسفند پارسال انجام شود، به پایان نرسیده و زمان اتمام این مرحله نیز مشخص نیست. بر اساس جدولبندی وزارت بهداشت، قرار است تا آذرماه امسال گروههای ۲۵ تا ۳۴ سال نیز واکسینه شوند. اما ادعای حسن روحانی رئیس دولت دوازدهم که به پایان دومین دوران ریاست جمهوری خود نزدیک میشود این بود که تا پایان تیرماه ۱۴۰۰ سیزده میلیون نفر واکسینه میشوند! امری که با روند واکسیناسیون کنونی جای تردید بسیار دارد.
فیلمِ ورودِ پالتِ واکسن های فایزر که نشان می داد با رعایت کامل شرایطِ برودتِ منفی ۸۰ درجه واردِ ایران شده است با گوشی همراهِ یکی افراد گرفته شده است. گیرنده فیلم جاسوس نبوده چون در میدانِ دید بقیه فیلم برداری می کرد. بنابر این من فکر می کنم شاید این فیلم برداری عمدی و برای تأیید صحت و درستی واکسن هاست تا مشتریان با اطمینان خاطر خرید کنند، شاید و فقط شاید!