پس از قطع برق، این روزها قطع آب نیز ساکنان بیشتر شهرهای ایران را گرفتار کرده است. به گفته مقامات مسئول از میان ۳۰۴ شهر در معرض تنش آبی، ۱۰۱ شهر در وضعیت قرمز تأمین آب قرار دارند و خبرهای غیررسمی از احتمال کوپنی شدن آب در ایران خبر میدهند.
در روزهای گذشته استانهای زیادی با قطع ساعتها آب روبرو شدند و آبرسانی با تانکر که پیشتر در برخی استانها از جمله سیستان و بلوچستان صورت میگرفت به استانهای پرآب چون اردبیل و مازندارن رسیده است.
حمیدرضا جانباز مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور درباره وضعیت آب آشامیدنی در استانهای مختلف گفته که در حال حاضر از میان ۳۰۴ شهر در معرض تنش آبی ۱۰۱ شهر در وضعیت قرمز تأمین آب قرار دارد.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب کشور گفته که در شش حوضه آبریز کشور شاهد کاهش بارشها نسبت به سال گذشته هستیم. بر اساس آمار بطور متوسط وضعیت کاهش بارش در شش حوضه آبریز نسبت به سال گذشته ۵۲ درصد کاهش داشته و نسبت به متوسط بلندمدت ۳۷ درصد کاهش میزان بارندگی وجود دارد.
به گفته حمیدرضا جانباز بیشتر کاهش بارندگی در حوزه شرق و مرکز فلات ایران با ۵۳ درصد و کمترین (کاهش بارشها) در شمال غرب و حوضه آبریز دریاچه اورمیه ۱۳ درصد بوده است.
او همچنین «افزایش بیرویه» و «زودرس» بودن گرمای هوا را سبب نگرانی دانسته و گفته مشکلاتی از این بابت در تابستان ایجاد شده و کولرها در مرکز فلات ایران طی ماههای گرم سال حدود ۱۱ درصد آب مصرفی را به خود اختصاص میدهند.
اینهمه در حالیست که از ماهها پیش خبرهایی درباره کاهش ذخیره آب پشت سدها منتشر شده بود. اکنون مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب کشور میگوید که تأمین آب آشامیدنی حدود ۵۰۰ شهر و بطور دقیق ۴۶۷ شهر وابسته به منابع آب سدها هستند. به گفتهی وی، نگاهی به وضعیت آب سدهای مهم کشور که وظیفه تامین آب آشامیدنی را دارند نشان میدهد که میزان ورودی آب سدها در سال جاری آبی نسبت به متوسط سال گذشته ۶۰ درصد و میزان حجم آب سدها ۳۴ درصد کاهش داشته است.
در طول هفته گذشته در روندی غیرمعمول بطور پیوسته آب برخی مناطق استان البرز بدون اخطار قبلی قطع شده و مشترکان نسبت به قطع بدون برنامه آب لولهکشی در این استان دست به اعتراض زدهاند.
وزارت نیرو با تأیید قطع آب در این استان توضیح داد که علت قطع آب بدون برنامه و اعلام در این استان، قطع شدن برق است! چرا که آبرسانها بدون برق نمیتوانند آبرسانی دقیق انجام دهند و از طرف دیگر منابع آبی این استان، چاههای متعدد و پراکنده است.به این ترتیب آب نیز بدون اطلاع قبلی و همزمان با خاموشی برق، قطع میشود.
هدایت فهمی مدیر پیشین منابع آب وزارت نیرو درباره قطع طولانی آب در بسیاری از مناطق کشور گفته «در تمام تصفیهخانهها پمپاژ آب با برق انجام میشود و آب به کمک برق تصفیه و پمپاژ میشود و احتمالا قطع آب در این استان به دلیل ناتمام ماندن فرآیند تصفیه و پمپاژ اتفاق افتاده است.»
هدایت فهمی اما تأکید کرده که «تهران قطعا با مشکل کمبود آب مواجه میشود.» وی مشکل اصلی را کمبود منابع آب در ایران دانسته و گفته است: «امسال بارشها نسبت به ماه مشابه سال پیش، حدود ۳۷ درصد کاهش داشته و سدهای تهران ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش حجم داشتهاند و ممکن است وضعیت تهران در چند روز آینده از اینهم بدتر شود.»
محمدرضا بختیاری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران از «ورود استان تهران به وضعیت نارنجی یعنی هشدار کمآبی» خبر داده و گفته است: «هماکنون برای ۱۷۰ هزار مشترک بدمصرف تهرانی که تا ۳۰ مترمکعب آب در ماه مصرف کردهاند یعنی (دو برابر الگوی مصرف) هشدار قطعی [قطع] آب صادر شده است که اگر روند مصرف خود را اصلاح نکنند در مرداد ماه روزانه ۴ تا ۵ ساعت آب این مشترکین خانگی قطع خواهد شد.»
استان سیستان و بلوچستان که از پیش و همواره با مشکل کمبود آب و آب آشامیدنی روبرو بوده است حالا همزمان با شیوع ویروس کرونا با بحران بیشتری روبرو شده. در شهرستانها آب قطع شده و مردم در انتظار ماشینهای آبرسان هستند.
معینالدین سعیدی نماینده چابهار در مجلس شورای اسلامی درباره کمآبی در این استان گفته که «کمترین میزان دسترسی به آب شرب را در جنوب بلوچستان شاهد هستیم به گونهای که در اکثر شهرستانها ۸۰ درصد مردم به صورت سقایی و از طریق تانکر، آب رسانی میشوند به همین دلیل مردم مشکلات عدیدهای در این خصوص دارند.»
در استان خوزستان نیز بحران کمآبی در کنار قطع برق زندگی مردم را به کلی فلج کرده است. در روزهای گذشته تصاویری از خشکی تالار هورالعظیم و تلف شدن هزاران ماهی در هویزه منتشر شد.
قاسم تقیزاده خامسی معاون امور آب و آبفای وزیر نیرو گفته که «مخازن هورالعظیم در ایران حدود یک هزار و ۱۹ کیلومتر مربع وسعت دارد که در حال حاضر ۸۷ درصد آن پر است. بخشی از آنچه که این روزها در تالاب مشاهده میشود و با عنوان مرگ و میر ماهیان منتشر شده است، به دلیل عدم تامین حقابه زیست محیطی لازم از سوی کشور عراق از طریق رودخانه دجله است.»
به گفته قاسم تقیزاده دلیل دیگر مرگ و میر ماهیان در این تالاب، وجود وضعیت ترسالی در دوسال گذشته و افزایش منابع آبی تالاب بوده است که موجب افزایش جمعیت ماهیان شده است. این گسترش جمعیت در سمت عراق باعث کمبود اکسیژن محلول در تالاب به ویژه در شرایط گرمای تابستان و رشد میکرومغذیها و جلبکها در تالاب شده و کاهش منابع آبی در مقایسه با سالهای تر مرگ و میر ماهیان در هورالعظیم در سمت عراق را افزایش داده است.»
بر اساس تصویر دیگری که در شبکههای اجتماعی منتشر شده شماری از اهالی روستای زهیریه در هویزه استان خوزستان برای تأمین آب آشامیدنی مورد نیاز خود، پیاده به سمت تانکرهای آب شرکتهای نفتی میروند.
قطع آب سبب بروز اعتراضاتی نیز شده از جمله در شهرک اوغلی تبریز مردم تجمع کردند. به گفته شهروندان «چند روزی است که مردم منطقه شهرک اوغلی تبریز با مشکل قطعی [قطع] آب و شوری آب آشامیدنی منازل مواجه شدهاند و در یکی دو روز اخیر اهالی منطقه اوغلی با حضور در سطح شهرک تجمع و اعتراض خود را اعلام کردهاند.»
پیشتر شاهین پاکروح معاون توسعه و مهندسی شرکت مهندسی آب و فاضلاب در ایران، با بیان اینکه جیرهبندی آب در کرج به عنوان اولین کلانشهر بحرانی آغاز شده گفته بود: «۱۲ کلانشهر اراک، اصفهان، بندرعباس، تهران، شیراز، قزوین، قم، کرج، کرمان، مشهد، همدان و یزد تابستان امسال با بحران تامین آب مواجهاند.»
عیسی کلانتری معاون رئیس جمهوری اسلامی و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز ضمن تأکید بر نبود اولویت در مصرف آب و کاهش ذخایر آب تجدیدپذیر از ورود ایران به مرحله «ورشکستگی آبی» خبر داده بود.