برکناری رئیس پرحاشیه‌ی سازمان هواپیمایی کشور در آخرین ماه فعالیت دولت دوازدهم

وزیر راه و شهرسازی در فاصله کمتر از یکماه به پایان دولت حسن روحانی مانده، رئیس سازمان هواپیمایی کشور را برکنار و مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها را به‌ عنوان سرپرست این سازمان منصوب کرد.

محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی خلبان تورج دهقانی زنگنه را که تازه امرداد ۱۳۹۹ به سمت رئیس سازمان هواپیمایی کشور منصوب کرده بود، برکنار کرد.

وزیر راه و شهرسازی روز پنجشنبه ۱۷ تیرماه سیاوش امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران را با حفظ سمت به عنوان سرپرست سازمان هواپیمایی کشور منصوب نمود.

روز چهارشنبه ۱۶ تیر ۱۴۰۰ خبرهایی درباره استعفای تورج دهقانی زنگنه منتشر شد اما او این خبر را تکذیب کرد. تورج دهقانی زنگنه به رسانه‌ها گفته بود: «فعلا در این پست حضور دارم و در مورد دولت بعد هم هر چه خیر باشد پیش می‌آید.»

او افزوده بود که «پیش از این نیز چندین مورد در اینباره مطرح شده بود و عده‌ای به دنبال این مباحث هستند.»

خلبان تورج دهقانی زنگنه از امرای ارتش جمهوری اسلامی است که چند سالی فرمانده آشیانه‌‌‌های نیروی هوایی در مهرآباد بود و پس از بازنشستگی با توجه به روابط و رانتی که در دوران خدمت دست و پا کرده بود توانست شرکت «معراج» را تاسیس کند و خود نیز مدیرعامل آن شد. «اشاعه فرهنگ غنی اسلامی در کشورهای مقصد» یکی از برنامه‌‌های ایدئولوژیک او برای هواپیمایی «معراج» بود! پس از آن در ۱۵ اردیبهشت ۹۸ به مدیرعاملی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران منصوب شد و در ۱۵ مرداد ۹۹ با تأئید هیأت وزیران به ریاست سازمان هواپیمایی کشوری منصوب شد.

اختلافات در سازمان هواپیمایی کشوری در هفته‌های گذشته خبرساز شد. این در حالیست که امیر علیرضا برخور مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی نیز یک ماه قبل از سمت خود استعفا داد و در نامه‌ای سرگشاده به کارکنان هما به علل این استعفا اشاره کرد.

در نامه امیر علیرضا برخور آمده است: «هما یک شرکت درآمد هزینه است و می‌بایست هزینه شرکت توسط خودش تامین شود و فلسفه ایجاد صندوق بازنشستگی به جهت تامین و پرداخت حقوق اعضای آن بود. در خصوص این موضوع و تمام مسائل و مشکلات ریز و درشت که سال‌هاست هما با آن دست به گریبان است، حرف نمی‌زنم چرا که همه شما با گوشت و پوست خود آنها را لمس کرده‌اید و از هر شخصی در کشور بیشتر به آن اشراف دارید؛ هم از نحوه تأمین حقوق در سال‌های گذشته که اسناد استقراضی و وام‌های با سود ۲۰ درصد و مهلت تنفس ۴ ساله آن آگاه هستید و هم از در رهن بودن هواپیماها و املاک هما در شمال، جنوب و مرکز کشور.»

در ادامه این نامه آمده بود «قطعاً در جریان هستید وامی که در سال ۱۳۹۵ برای پرداخت حقوق دریافت شده، موعد بازپرداخت آن رسیده است، زمان پرداخت وام‌های ارزی خرید هواپیماهای برجامی سررسید شده است و به غیر از بدهی‌هایی که ذکر شد، بدهی به یورو کنترل و سیتا، بدهی سوخت، بدهی به شرکت فرودگاه‌ها، کاهش پروازها به علت عدم وجود نقدینگی و درآمد جهت تهیه قطعات، کاهش مسافرت‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا، تورم اقتصادی و … تمام این موارد باعث شده هما در یک شرایط بسیار ویژه‌تری نسبت به قبل قرار گیرد.»

امیر علیرضا برخور «مدیرعامل» و «صندوق بازنشستگی» را دو علت بروز مشکل در این سازمان و بروز مشکل در پرداخت حقوق و مزایای شاغلان و بازنشستگان عنوان کرد.

او افزود «شاید بهتر باشد مدیرعامل را در یک انتخابات جمعی انتخاب کنید و او را به دولت معرفی کنید تا هم از حمایت شما برخوردار باشد و هم بتواند خواسته‌های به‌حق کارکنان را برآورده کند و هم بتواند حداقل در طول ماه، یک ساعت راجع به آینده و نقش هما در دنیای هوانوردی و کارهای راهبردی که دنیای هوانوردی با سرعت در حال طی کردن است، فکر کند و به دنبالش برود.»

مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی همچنین درباره صندوق بازنشستگی نوشته بود که «اینجانب دو ماه پس از ورود به صندوق بازنشستگی (سال ۱۳۹۷) با مسئولان محترم کانون تماس گرفتم و از آنان خواستم بیایند صندوق و از مسئولان صندوق بپرسند که با سرمایه آنان چه کرده‌اند؟! برخی از افرادی که امروز سنگ مشکلات صندوق را به سینه می‌زدند، در سال‌های گذشته کجا بودند؟! آیا بی‌خبر بودند؟! آیا اطلاع‌رسانی خود من، شما را بیدار نکرد؟! یا نه، قبلاً هم آگاه بودید؟ اگر آگاه بودید، پس چرا برای اموال از دست رفته بازنشستگان تظلم‌خواهی نکردید؟ آیا علتی داشت؟»

امیر علیرضا برخورد با اشاره به فسادی که در صنعت هوایی ایران جاریست نوشت «هواپیماهایی که بوکاوینا به دروغ و با همکاری عده‌ای در هما به فروش رسانده بودند، از لابه‌لای درختان ابتدای باند ۱۳ مشهد بیرون کشیدیم!» و «دو فروند هواپیمایی که صندوق بازنشستگی به یک نفر در ازای چند صد میلیون تومان فروخته بود، با شکایت و پیگیری فراوان پس گرفتیم و اکنون با افتخار یک فروند آن پرواز می‌کند.»

یک ماه پیشتر و در خردادماه نیز خبری درباره بازداشت مدیرکل حوزه مدیر عامل سابق هما به اتهام فساد اداری منتشر شد. در این خبر آمده بود «بنا بر اعلام منابع آگاه، در پی بروز تخلفات گسترده، «ر-ف» به همراه تعداد دیگری از عوامل اثرگذار در انعقاد قراردادهای شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی، به اتهام تبانی و سوءاستفاده از موقعیت شغلی دستگیر شد.»

برخی معتقدند فساد اداری و اقتصادی در سازمان هواپیمایی کشوری تورج دهقان زنگنه را قربانی کرده است. برخی دیگر پشت پرده این برکناری را مرتبط با پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی و رسانه‌ای کردن گزارش فنی و محتوای استخراج شده از جعبه سیاه این هواپیما می‌دانند.

تورج دهقانی زنگنه شهریورماه گذشته در یک نشست خبری بخش‌هایی از گزارش فنی و محتوای استخراج شده از جعبه‌های سیاه «پرواز ۷۵۲» تهران- کی‌‌یف را که در دی‌ماه ۹۸ با دو موشک‌ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سرنگون شد رسانه‌ای کرد.

به گزارش کیهان لندن دهقانی زنگنه در این نشست گفته بود: «CVR (جعبه سیاه داخل کابین هواپیما) تا ۱۹ ثانیه بعد از انفجار موشک مکالمات داخل کابین را ضبط کرده، در این کابین سه نفر حضور داشتند دو خلبان و یک معلم خلبان؛ هر سه متوجه شرایط غیرعادی می‌شوند اما تا آخرین لحظه مشغول هدایت هواپیما بودند و معلم راهنما نیز اقدام به ارائه کمک می‌کند. در این لحظه هواپیما دچار مشکل الکتریکی می‌شود و به دستور معلم خلبان، برق کمکی هواپیما (APU) روشن می‌شود هر دو موتور در ثانیه‌های پس از انفجار روشن بوده است».

https://kayhan.london/1399/06/02/%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d9%85%d8%b6%d8%ad%da%a9%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d9%be%d9%86%d9%87%d8%a7%d9%86%da%a9%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d9%88-%d8%af%d8%b1%d9%88%d8%ba%da%af%d9%88%db%8c%db%8c

او افزوده بود «در این لحظه هیچ صدایی از کابین مسافران شنیده نمی‌شود که نشان می‌دهد در این لحظات در سلامت جسمانی بوده‌اند، ضبط صدا پس از ۱۹ ثانیه متوقف می‌شود. ۲۵ ثانیه بعد از انفجار نخست، موشک دوم می‌رسد، تحلیلی از آثار موشک دوم در جعبه سیاه وجود ندارد. این موضوع نشان می‌دهد انفجار موشک نخست باعث آسیب قابل توجه به هواپیما شده است و همزمان ضبط صدا از سوی هر دو جعبه سیاه (CVR و DVR) در فاصله ۱۹ ثانیه پس از شلیک موشک نخست قطع می‌شود».

یکی از مهمترین اطلاعات ارائه شده از سوی او درباره فاصله دو انفجار در هواپیما بوده است: «فاصله انفجار موشک دوم ۲۵ ثانیه پس از انفجار نخست بوده است و تا ثانیه ۱۹ پس از انفجار اول صدای خلبان و خدمه ضبط شده است.»

اینهمه در حالیست که تورج دهقانی زنگنه یکی از افرادیست که در جابجایی محموله نظامی و نیرو و پول به سوریه و لبنان با هوایپماهای تجاری و مسافربری با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز همکاری کرده است.

https://kayhan.london/1398/02/16/%d8%aa%db%8c%d9%85%d8%b3%d8%a7%d8%b1-%d9%81%d8%a7%d8%b3%d8%af-%d8%a7%d8%b1%d8%aa%d8%b4-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%e2%80%8e%d8%a7%db%8c%d8%b1

او همچنین در فهرست‌های تحریم ایالات متحده آمریکا قرار دارد. کیهان لندن در اینباره گزارش داده بود که سوم خرداد ۱۳۹۷ (۲۴ مه ۲۰۱۸) وزارت خزانه‌‏داری ایالات متحده ۹ فرد و شرکت ایرانی و ترکیه‌ای و ۳۱ هواپیمای متعلق به چهار شرکت هواپیمایی ایرانی را تحریم کرد و طی آن «ماهان» و «معراج» و تعدادی از هواپیماهای متعلق به شرکت هواپیمایی «کاسپین» و «پویا ایر» (متعلق به سپاه) در فهرست تحریم‌های (OFAC) قرار گرفتند. در این فهرست همچنین به نام تورج زنگنه نیز اشاره شده بود.

این افراد و شرکت‎‌ها متهم‌ بودند با هواپیماهای تجاری و مسافربری محموله نظامی و نیرو و پول به سوریه و لبنان حمل می‌‌کنند و از گسترش خشونت و تروریسم در منطقه پشتیبانی می‎‌‌کنند.