به گزارش روزنامه «والاستریت ژورنال» آژانس بینالمللی انرژی اتمی سهشنبه ۷ سپتامبر (۱۶ شهریور) در دو گزارش محرمانه اعلام کرد جمهوری اسلامی اجازه دسترسی بازرسان این آژانس به سایتهای مرتبط با برنامههای اتمی خود را نمیدهد و مانع از انجام تحقیقات میشود.
جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه دسترسی بازرسان به سایتهای مربوطهی هستهای را مسدود کرده و به توسعه فعالیتهای اتمی خود ادامه میدهد همچنین مانع از دسترسی به تجهیزات نظارتی نیز شده است. طبق گزارش آژانس «در یکی از سایتها تجهیزات نظارتی برداشته است و هیچ مراوده جدی در زمینه پادمانها صورت نمیگیرد.»
در گزارشهای آژانس اعلام شد که بر اساس برآوردهای انجام شده در پایان ماه اوت، ایران ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد را که بسیار فراتر از حد مجاز ۳/۶۷ درصد است، از ۲/۴ کیلوگرم در ماه مه به ۱۰ کیلوگرم افزایش داده است. ایران همچنین ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد را از ۶۲/۸ کیلوگرم به ۸۴/۳ کیلوگرم افزایش داده است.
در این گزارش همچنین تأکید شده از فوریه سال ۲۰۲۱ میلادی با تصمیم ایران برای محدود کردن بازرسیها، فعالیتهای راستیآزمایی و نظارتی «بطور جدی مختل شده» است. آژانس عدم همکاری جمهوری اسلامی ایران را که ماموریت نظارتی کارشناسان را نیز با مشکلات جدی روبرو کرده «به شدت محکوم میکند.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یکی از این گزارشهای فصلی خود بطور فزایندهای ابراز نگرانی کرده است که پس از دو سال «هنوز موضوعات پادمانی در ارتباط با چهار سایت اعلام نشده در ایران حل نشده باقی مانده است.»
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی میگوید فعالیتهای آژانس در ایران بطور جدی تضعیف شده است. وی در این گزارش تأکید کرد «من بطور فزایندهای نگران هستم که مسائل مربوط به سایتهای اعلام نشده، حل نشده باقی بماند و ایران باید آنها را هرچه سریعتر حل کند.»
قرار است این گزارش هفته آینده در شورای حکام مورد بررسی قرار گیرد.
کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائمی جمهوری اسلامی در سازمانهای بینالمللی در واکنش به انتشار گزارشهای آژانس گفت: «تمامی فعالیتهای هستهای ایران، از جمله غنیسازی در سطوح مختلف و تولید فلز اورانیوم، در چارچوب حقوق هستهای ایران تحت معاهده عدم اشاعه صورت میگیرد و کاملاً همراستا با تعهدات پادمانی ایران انجام میشود.»
وی افزود: «از آنجا که سایر طرفها به تعهدات برجامی در حوزه رفع تحریم عمل نکردند و سیاست اعمال تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه آمریکا نیز ادامه دارد، هیچکس نمیتواند توقف این فعالیتها را در چارچوب این توافق از ایران طلب کند.»
غریبآبادی همچنین از اقدام مدیرکل آژانس در گزارش موضوع مربوط به ثبت دادههای فراتر از پادمان انتقاد کرد و گفت: «این اقدام فقط برای سه ماه با آژانس تفاهم شده بود و مبنای آن نیز کاملاً سیاسی بوده است، موضوعی که نه حقی برای آژانس ایجاد میکند و نه تکلیفی برای ایران!»
گزارش اخیر آژانس در حالی به شورای حکام میرود که مذاکرات برای احیای توافق بینالمللی ۲۰۱۵ میلادی نیز متوقف شده و معلوم نیست کی از سر گرفته شود. پیشتر حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جدید جمهوری اسلامی در دولت ابراهیم رئیسی معروف به «قاضی مرگ» گفته بود که به دو سه ماه فرصت نیاز است تا دولت جدید بتواند خود را جمع و جور کند!
در این میان، محمد اسلامی رئیس جدید سازمان انرژی اتمی در روزهای اخیر اقدام به بازدید از چند سایت هستهای کرده و ادعا شده که وی ارائه یک تصویر «علمی» از فعالیتهای اتمی ایران را در دستور کار دارد! این درحالیست که تحلیلگران میگویند رژیم ایران تا دستیابی به سلاح اتمی فاصله چندانی ندارد.