بازار لوازم خانگی در ایران چه در زمینه تولید و چه در زمینه قیمت و عرضه بیش از سه سال است با بحران‌های مختلف روبروست. در حالی که شرکت‌های خارجی با بازگشت تحریم‌ها ایران را ترک کرده‌اند، حالا علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی که پیشتر در دیماه ۱۳۹۹ در یک دستور ضدبشری واردات واکسن‌های معتبر از آمریکا و انگلیس را ممنوع اعلام کرد، راهکار را در ممنوعیت واردات لوازم خانگی به کشور دانسته است!
در روزهایی که تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان لوازم خانگی از بحران شدید در این بازار خبر می‌دهند، رسانه‌های داخلی خبری منتشر کردند که علی خامنه‌ای سه هفته پیش در نامه‌ای به سیدابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) دستور ممنوعیت واردات لوازم خانگی را صادر کرده است!
شامگاه چهارشنبه ۷ مهر ۱۴۰۰ رسانه‌های داخلی گزارش دادند که علی خامنه‌ای در نامه‌ای به سیدابراهیم رئیسی نوشته است که «واردات این محصولات باعث شکستن کمر تولیدکنندگان می‌شود و باید جلوی آن گرفته شود.»
در این نامه که تاریخ آن به سه هفته پیش و ۱۴ شهریور بر می‌گردد علی خامنه‌ای نوشته است: «این موضوع بسیار مهمی است. اگر این خبر (گشایش واردات از دو شرکت کره جنوبی) راست باشد به معنی شکستن کمر شرکت‌های لوازم خانگی داخلی است که تازه توانسته‌اند قدری روی پا بایستند، جداً جلوی این مشکل را سد فرمایید.» معلوم نیست خامنه‌ای که هیچ تخصصی در هیچ زمینه‌ی اقتصادی و تولید نیز ندارد، بر کدام مبنا چنین دستوری داده است۱
به دنبال حکم علی خامنه‌ای، سیدابراهیم رئیسی هم در نامه‌ای به رضا فاطمی امین وزیر صمت و احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دستور داده تا از واردات لوازم خانگی جلوگیری شود!
دو روز بعد از تاریخ این نامه، غلامحسین اسماعیلی رئیس دفتر سیدابراهیم رئیسی (قاضی مرگ) در نامه‌ای به وزیر صمت و اقتصاد نوشت که رئیس دولت سیزدهم در پی‌نوشت دستور خامنه‌ای تاکید کرده «از واردات جلوگیری شود.»
خبر صدور این دستور در حالی که پیشتر نیز دولت به صورت رسمی واردات لوازم خانگی را ممنوع کرده بود، قابل توجه است.
مهدی صادقی نیارکی معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت قبلا اعلام کرده بود که بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، ممنوعیت واردات لوازم خانگی تا پایان امسال ادامه خواهد داشت و «اجازه واردات بی‌رویه در لوازم خانگی که تولید داخل را تحت‌الشعاع قرار دهد، نمی‌دهیم.»
در تصاویری که از فرمان خامنه‌ای و دستور رئیسی منتشر شده، محمدی گلپایگانی رئیس دفتر خامنه‌ای درباره صدور فرمان ممنوعیت واردات لوازم خانگی از کره جنوبی، عنوان کرده است که این فرمان پس از آن صادر شده که خامنه‌ای از نامه جمعی از شرکت‌ها و کارخانجات تولید لوازم خانگی مبنی بر مخالفت با ورود محصول نهایی لوازم خانگی مطلع شده است.
اینهمه در حالیست که شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی از جمله شرکت‌های کره‌ای با بازگشت تحریم‌ها تمایلی به ادامه فعالیت در ایران نداشته و نمایندگی‌های خود را در ایران تعطیل کرده بودند. همچنین دو شرکت معروف کره‌ای، «ال‌جی» و «سامسونگ»، از سال ۹۷ همزمان با بازگشت تحریم‌ها حتا از ارسال قطعات و مواد اولیه به تولیدکنندگان ایرانی نیز خودداری کرده‌اند.
جمهوری اسلامی پس از خروج ایالات متحده از برجام و بازگشت تحریم‌ها، مدعی شد تولید داخلی لوازم خانگی را افزایش داده و نیازی به محصولات خارجی ندارد!
در طی سال‌های گذشته اما نه تنها «خودکفایی» در تولید لوازم خانگی داخلی اتفاق نیفتاد و همچنان تولیدکنندگان نیازمند واردات مواد اولیه و اکثر قطعات لازم برای تولید هستند، بلکه انحصار ایجاد شده برای شرکت‌های داخلی نیز سبب شده محصولات نه چندان با کیفیت مونتاژ شده در ایران با قیمت‌های نجومی عرضه شود.
در هفته‌های اخیر برخی گزارش‌های غیررسمی از توافقی میان جمهوری اسلامی و کره جنوبی منتشر شده بود که گویا این کشور قبول کرده در ازای پول‌های بلوکه شده ایران، محصولات ال‌جی و سامسونگ به ایران بدهد.
به نظر می‌رسد صدور فرمان ممنوعیت واردات لوازم خانگی از سوی علی خامنه‌ای نه با هدف حمایت از تولید داخلی که با بحران شدید روبروست بلکه در ادامه نیاز شدید جمهوری اسلامی به منابع ارزی و فشار به کره جنوبی برای پرداخت بخشی از ارزهای بلوکه شده ایران در این کشور است. مبالغ ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی بین ۶.۵ تا ۹ میلیارد دلار اعلام شده است.
در همین رابطه رسانه‌های داخلی گزارش دادند که حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز گذشته در تماس تلفنی با چانگ ایی ینگ وزیر امور خارجه کره جنوبی از ایجاد مشکل در عدم استرداد اموال ایران نزد بانک‌های کره انتقاد کرده است.
گفتنی است که در دیماه سال ۹۹ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای فشار به کره جنوبی یک نفتکش این کشور را توقیف کرد اما وقتی توسل به زور برای آزادسازی منابع ارزی پاسخ نداد حالا به نظر می‌رسد علی خامنه‌ای راهکار را در ممنوعیت واردات لوازم خانگی از این کشور یافته است! «راهکار»ی که مانند دیگر سیاست‌های جمهوری اسلامی به زیان تولید داخلی و تولیدکنندگان و مصرف‌کنند و در نهایت مردم تمام می‌شود.
جمهوری اسلامی در حالی به دنبال دریافت نقدی پول‌های بلوکه شده ایران در دیگر کشورهاست که در هر حال، عدم واردات لوازم خانگی، کمکی به نابسامانی بازار لوازم داخلی نخواهد کرد بلکه فرصتی اقتصادی برای دلال‌ها و قاچاقچیان «خودی» و همچنین ریختن سود به جیب جمهوری خلق چین به وجود می‌آورد.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند ممنوعیت واردات کالاهای خارجی، در بازار داخلی انحصار ایجاد می‌کند؛ اتفاقی که در بازار انحصاری اتومبیل‌های داخلی نیز رخ داده و این بازار را با تولیدات بی‌کیفیت و گران روبرو کرده است.
علی مزیکی استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی معتقد است «ممنوعیت واردات خودرو و یا لوازم خانگی منطقی نیست و متاسفانه یک انحصاری ایجاد می‌کند که در پایان منتهی به پایین آمدن کیفیت کالای داخلی و قیمت‌های نامتناسب می‌شود.»
قیمت لوازم خانگی از سال ۹۳ تا کنون و در طول دو دولت «تدبیروامید» بطور میانگین بیش از ۵۵۰ درصد افزایش یافته و این افزایش قیمت برای برخی محصولات بیش از ۸۵۰ درصد بوده است.
در حالی که تولید داخلی لوازم خانگی نتوانسته به اهداف خود دست پیدا کند، ممنوعیت واردات نیز کارساز نبوده بلکه همچنان سهم عمده‌ای از لوازم خانگی موجود در بازار در دست کالاهای قاچاق است.
مصطفی پورکاظم شایسته معاون ستاد مبارزه با قاچاق کالا ماه گذشته با بیان اینکه ۱.۳ میلیارد دلار لوازم خانگی قاچاق از طریق ته‌لنجی وارد کشور می شود، گفته که تولیدات زیرزمینی داخلی را با حک کردن نام برند خارجی، در بانه عرضه می‌کنند.
مصطفی پورکاظم شایسته گفته عمده لوازم خانگی قاچاق از مرزهای جنوبی کشور وارد می‌شود و افزوده که «حجم کل کالایی که از طریق ته‌لنجی و ملوانی وارد کشور می‌شود ۷ میلیارد دلار است که می‌توانیم بگوییم بخش عمده‌ای از لوازم خانگی قاچاق وارد شده به کشور که نزدیک یک میلیارد و ۳۰۰ تا یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار می‌شود، از مرزهای جنوبی می‌آید. این محصولات تأمین کننده غرب و شمال غرب کشور همچون بانه است.»
https://kayhan.london/1400/06/28/%d8%a2%d8%b4%d9%81%d8%aa%da%af%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a8%d8%a7%d8%b2%d8%a7%d8%b1-%d9%84%d9%88%d8%a7%d8%b2%d9%85-%d8%ae%d8%a7%d9%86%da%af%db%8c%d8%9b-%d8%a7%d9%81%d8%b2%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d9%82%d8%a7
در چنین شرایطی مشخص است که قاچاقچیان حکومتی اقدام به واردات لوازم خانگی به صورت قاچاق کرده و یا مسیر واردات غیررسمی کالا برای محصولات بی‌کیفیت چینی باز می‌شود!
علی خامنه‌ای در حالی با واردات لوازم خانگی از کره جنوبی مخالفت کرده که جمهوری اسلامی حتا توان ایجاد امکانات برای تولیدکنندگان خارجی را نیز ندارد بطوری که در یک نمونه به گفته دبیرکل انجمن لوازم خانگی ایران، در دو ماه نخست فصل تابستان به دلیل قطع برق صنایع، تولید لوازم خانگی ۲۰ درصد کاهش یافت. حسین حسینی شاهرودی دبیرکل انجمن لوازم خانگی ایران گفته است: «تولید لوازم خانگی کوچک و بزرگ در دو ماه تیر و مرداد نسبت به دو ماه اردیبهشت و خرداد با کاهش ۲۰ درصدی مواجه شد.»
